کتا

کتا
سب کلاس	پالتو جانور
ورتوں	پالتو جانور ،  شکار ،  علاج
ہور جانکاری
عام زمرہ	Dogs
ٹیکسون عام ناں	(انگریزی وچ: Dog)
ممکنہ عمر	9 ورھا [۱]
دل دی ڈھرکن	95 beats per minute [۲][۳]،  115 beats per minute [۴]،  80 beats per minute [۵]
استعمال	پالتو جانور ،  شکار ،  علاج
ہیش ٹیگ	dog،  dogs،  dogsofinstagram،  doglover،  犬
ودھ توں ودھ ریکارڈ عمر	30 ورھا [۶]
قابل سماعت آواز دی گھٹ توں گھٹ فریکوئنسی	67 ہرٹز [۷]
قابل سماعت آواز دی ودھ توں ودھ فریکوئنسی	45000 ہرٹز [۷]
فائٹ فورس	117
ترمیم

کتا بگیاڑ دی اک ونڈ اے۔ ایدا جوڑ دد پلانے آلے جانوراں نال اے۔ کتا انساناں دے نال پرانے ویلیاں توں رہ ریا اے۔ کتا نوں انسان صدیاں توں شکار، ڈنگراں تے تھاں دی راکھی تے کھان لئی پال ریا اے۔ ہن والا کتا 15000 ورے پہلے پالیا گیا۔ ایدا فیدا اینا سی جے ہر پاسے اینوں پالیا جان لک گیا۔ ایہنوں انسان دا سب توں ودیا بیلی آکھیا گیا۔ 2001 دی گنتی باجوں دنیا وچ 40 کروڑ دے ینڑے کتے سن۔ کتیاں دیاں 800 دے نیڑے ونڈاں نیں۔ افریقی جنگلی کتا افریقہ وچ جنگلاں وچ ہون والا عام کتا اے۔ کتا 14 ورے تک جی سکدا اے۔

کتیاں دیاں ڈیادہ نسلاں کج سو ورے ای پرانیاں نیں جناں نوں آپ اپنی مرضی نال رنگ ناپ تے خوبیاں چن کے بنایا گیا اے۔ چی ہواہوا 6 انچ (150 ملی میٹر) ناپ نال دنیا دا سب توں نکا تے آئری شکاری کتا 2.5 فٹ دا اے۔

کتا کئی رنکاں وچ ہوندا اے: کالا، چٹا، بورا، سانولا، رتہ ڈبکھڑبہ۔ کتے چنگا سن تے سنگ سکدے نیں پر اوہ رنگانے ہوندے نیں۔ کتے دی سنگن دی حس انسان نالوں اک لکھ توں دس لکھ گنا زیادہ اے۔ کتے دی اک نسل بلڈ ہاؤنڈ دی ایہ حس سب توں زیادہ اے۔

بگیاڑ پالے کتیاں دے پرکھ منے گۓ نیں۔ ایہ ایہناں دے وکھالے، ڈی این اے تے عادتاں توں لگیا اے۔ کتے دے انساناں نال رہن تک والی حالت تک اپڑن تے ہزاراں ورے لکے نیں۔ کتیاں وچ سکھن دا ول، کھیڈنا، انسان دی مرضی تے چلنا کتے نوں اناسن دا اک ودھیا سنگی بناندا اے۔ انسان نال کتیاں دے رہن دا سب توں پرانا ثبوت بیلجیم دی اک غار دا 31,700 ورے پرانا اے۔

3 نومبر 1957 نوں سوویت یونین دے اک راکٹ وچ اک کتی لائیکا نوں خلا وچ پیجیا گیا۔

سنگنا کتیاں دا اک وڈا گن اے۔ انسان دا وڈا گن ویکھنا اے۔ کتے دا سنگن دا گن انساناں نالوں کروڑاں گنا ود اے۔ کتے دا سنن دا گن 40 ہرٹز توں 60,000 ہرٹز تک اے تے ایہ انساناں نالوں بہت ودھ اے۔ ایہدے نال نال ایہدے کن ہل جل وی سکدے نیں۔ 18 یا ہور ریشے کن وچ ایسے نیں جیہڑے کن نوں اگے پچھے اتے تھلے موڑ سکدے نیں تے ایہ انسان نالوں چھیتی واز سن سکدے نیں تے چار گنا دور دی واز سن سکدے نیں۔

کتے دے جوڑ ماس کھانے بگیاڑاں توں اے۔ ایہ گوشت دے نال ہور شیواں جیویں روٹی دد وی کھا پی لیندا اے۔ ایہ ایسا کھان پین جیدے وچ سبزیاں تے بی ہوں وی کھا لیندا اے۔

انسانی گھراں وچ کئی کھانے ایسے نیں جیہڑے کتے لئی نہیں ٹھیک تے ایہناں وچ چاکلیٹ، پیاز، لسن، انگور تے کشمش آندے نیں۔

جانوراں دی دو ونڈاں دا سب توں وڈا ساک انساناں تے کتیاں وشکار ہویا تے کتیاں نوں سنگی لئی رکھنا اتلی پدھر دے لوکاں دی پرانی گل اے۔ ایہ ساک ایہنا گوڑا اے جے کتے نوں انسان دا سب توں ودھیا یار منیا گیا اے۔ اک فرینچ اکھان وی ایہو جی ای گل کیندی اے، 'جناں میں انساناں نوں ملیا مینوں اونے ای کتے ود پسند آۓ۔' 2009–2010 دی کنتی وج ایہ ویکھیا گیا جے 77.5 ملین لوکاں نے کتے پالے ہوۓ نیں۔ کتے پالنا تے ویچنا اک بپار اے تے سکھاۓ ہوۓ تے سیانے کتے چوکھا مل پاندے نیں۔

کتا انسان نال اینے کماں وج جڑیا ہویا اے کہ ایہدا ناں ای 'انسان دا کوڑا یار' پیا ہویا اے۔ ایس نوں ڈنگراں تے اجڑ دی راکھی، شکار، کتریاں توں بچاؤ، گھر تے مال دی راکھی، سمان کھچن، بندے تے کتے لبھن، نشے والیاں شیواں لبھن، تے انج اکلاپے توں بچن لئی پالیا جاندا اے۔

کتے اننیاں نوں راہ دسدے نیں، روگیاں نال ریندے نیں تے زلزلہ آن تے ڈگیاں کوٹھیاں چوں بندیاں نوں کڈدے نیں۔

گھر پالے کتیاں وچ رلن ملن دی ودھیا سیانف ہوندی اے تے اوہ ویکھ کے تے سکھ سکھا کے جلدی انسانں نال رہنا تے کم کرنا سکھ جاندے نیں۔ کتے وی انساناں وانگوں کرکے تے ویکھ کے سکدھے نے تے جمن ویلے اوہ وی انسانی نیانیاں وانگوں ای ہوندے نیں۔ کتورے اپنے توں وڈے تے کنے کتیاں نوں کردیاں ویکھ کے سکھدے نیں۔ اک ڈیشہنڈ کتورا جدوں اک وڈے ڈیشہنڈ نوں ویکھدا اے کہ او اک لیر نال بنی ہوئی ریڑھی نوں دھرو کے لیاندا اے تے فیر انعام وچ اوہنوں کھان نوں ملدا اے ایس ادھارن نال اک کتورا 15 گنا جلدی سکھدا بجاۓ اوس دے کہ اوہنوں اپنے آپ سکھن دتا جاوے۔

کتے انساناں نوں وی ویکھ کے سکھدے نیں۔ اکواری اک بندے نیں کتوریاں آگے اک ڈبہ رکھیا تے ڈبے نال لگے لیور نوں دبایا۔ لیو ردے دبن ناں ڈبے وجون اک کھدو نکلی۔ اوہ کھدو انعام لئی ملن تے خوش ہووۓ۔ اوس بندے مگروں 3/4 کتوریاں نے لیور تے پنجہ ماریا تے ادھیاں نیں کھدو کڈ لئی۔ اک ہور سکھلائی وچ کسے چیز تے کم کردے ہوۓ اوہدا ناں وی لیا گیا۔ مگروں جدوں اوہ ناں لیا گیا تے اوہ اوس شے نوں لے آیا۔

اک باڈر کولی جیہدا ناں چیزر سی اوہنوں 3 سال دی سکھلائی وچ 1022 کھڈونیاں دے ناں سکھے۔ سکھلان والیاں نوں وی کھڈونیاں دے ناں یاد ناں رے تے اوہناں نوں نشان لانے ّپے۔

نفسیات دے اک پروفیسر سٹینلے کورن نے کتیاں دی سیانف تے کتاب (The Intelligence of Dogs) لکھی اوہدے وچ اوہنے کتیاں دیاں وکھراں پدھراں بنایاں تے باڈر کولی نوں سب توں اتے رکھیا۔ سب توں سیانے 10 کتے اوہنے جیہڑے دسے اوہ ایہ نیں:

1. باڈر کولی border collie
2. پوڈل poodle
3. جرمن شیفرڈ german shepherd
4. سنہری ریٹریور golden retriever
5. ڈوبرمین doberman dog
6. شٹلینڈ آجڑی کتا shetland sheepdog
7. لیبراڈر ریٹریور labrador retriever
8. پکھڑوں کتا papilon
9. روٹویلر rottweiler
10. اسٹریلی آجڑی کتا australian sheepdog

بندوق کتے یا پنچھی کتے ایسے کتے نیں جیہڑی شکاراں نال ہوندے نیں تے شکار جیویں پنچھی اے پھڑ کے لیاندے نیں۔ ایہناں دیاں کئی ونڈاں نیں۔

ونڈ	ادھارن
پوائنٹر		انگریزی پوائٹر
ریٹریور		سنہری ریٹریور
سیٹر		English Setter
Flushing Spaniel		English Cocker Spaniel
پانی کتا		Standard Poodle

جگت کتا سنگت دنیا وچ کتا کلباں دی اک سنگت اے جیدا گڑھ تھورن بیلجیم وچ اے۔ ایہ 1911 وچ بیلجیم، فرانس، جرمنی، آسٹریا تے نیدرلینڈز نے رل کے بنائی سی۔ مئی 2008 تک ایہدے 84 دیس سنگی سن۔ ہر دیس توں اک ممبر ہوندا اے جیہڑا اپنے دیس وج کتیاں دیاں نسلاں دا حساب رکھدا اے، لوکاں نوں ایہدے بارے جانکاری دیندا اے۔ ایہ جگت کتا نمیش دا پربندھ کردی اے۔ ایس سنگت نے کتیاں نوں دس نسلاں وچ ونڈیا اے:

1. آجڑی کتے
2. پنشر
3. ٹیریئر
4. ڈیشہنڈ
5. سپٹز
6. پوائنٹر
7. کھڈونا کتے
8. اکھی کتے
9. سونگے کتے
10. پانی کتے

ہر ٹولی دے اگوں وکھرے انگ نیں۔

چرھدے ایشیاء دے دیساں کوریا، چین تے ویت نام وج کتے دا کوشت پرانے ویلیاں توں کھادا جاریا اے۔ اک حساب وچ 13–16 ملین کتے کھادے گۓ۔ بی بی سی باجھوں جنوبی کوریا دے 6000 ہوٹلاں وچ کتے دا شورا لوکاں اکے رکھیا گیا۔ کوریا وچ نیورونگی نسل دے کتے کھان لئی ورتے جاندے نیں۔ ایہ گھر پالے جانوالے کتیاں توں وکھرے نیں۔ ریندی دنیا وچ کتے دا گوشت نہیں کھادا جاندا۔

ایہ حساب اے جے ہر ورھے 4.7 ملین لوکاں نوں کتے وڈھدے نیں۔ 77% کتیاں دا وڈھنا اپنے پالے یا بیلیاں دے پالے کتیاں ہتھوں ہویا اے۔

• ستے کتے نوں وٹا نئین ماریدا۔
• انے کتے ہرناں دے شکاری۔
• کتا وی پوچھل پھیر کے بیندا اے۔
• کتے نوں کھیر نیئں پچدی۔
• کتیا تیرا نیئں تیرے سائیں دا منہ ماردا اے۔
• انا کتا ہوا نوں پونکے۔

وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: کتا

1. ↑ https://www.newscientist.com/article/2415370-huge-study-of-dog-longevity-reveals-which-breeds-live-the-longest/
2. ↑ full work available at URL: https://merckvetmanual.com/appendixes/reference-guides/resting-heart-rates — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۳ دسمبر ۲۰۱۶ — شائع شدہ از: Merck Veterinary Manual
3. ↑ La physiologie du chien : quelques constantes — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۳ دسمبر ۲۰۱۶
4. ↑ Cardiovascular System: The Heart and Vessels of Mammals, Birds, Fish and Amphibians — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۳ دسمبر ۲۰۱۶
5. ↑ https://www.courrierinternational.com/grand-format/sciences-comment-bat-le-coeur-des-animaux — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۰ نومبر ۲۰۱۷
6. ↑ https://www.bfmtv.com/animaux/le-plus-vieux-chien-du-monde-est-age-de-30-ans-et-267-jours_AN-202302030618.html — اخذ شدہ بتاریخ: ۳ فروری ۲۰۲۳
7. ↑ ^{۷.۰ ۷.۱} full work available at URL: http://www.lsu.edu/deafness/HearingRange.html — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۸ جنوری ۲۰۱۷ — عنوان : How Well Do Dogs and Other Animals Hear?