Uszak biały

Po raz pierwszy gatunek opisał Brian Houghton Hodgson. Opis ukazał się w 1838 na łamach The journal of the Asiatic Society of Bengal. Holotyp pochodził z nieokreślonej lokalizacji w Tybecie. Do opisu załączona była czarno-biała rycina. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Phasianus crossoptilon^[3]. Obecnie (2020) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza uszaka białego w rodzaju Crossoptilon pod nazwą C. crossoptilon^[4]. Niektórzy autorzy uznają uszaka popielatego (C. harmani) i białego za jeden gatunek. Różnią się one elementami upierzenia, do tego uszaki białe są nieco większe^[5]. Wyróżnia się 4 podgatunki^[4][5].

IOC wyróżnia następujące podgatunki^[4]:

• C. c. dolani Meyer de Schauensee, 1937 – południowo-zachodnia prowincja Qinghai (zachodnio-centralne Chiny)^[5]
• C. c. crossoptilon (Hodgson, 1838) – południowo-wschodni Tybet i zachodni Syczuan; możliwe, że występuje w północno-wschodnich Indiach w północno-wschodnim stanie Arunachal Pradesh^[5]
• C. c. lichiangense Delacour, 1945 – północno-zachodnia prowincja Junnan po południowo-zachodni Syczuan^[5]
• C. c. drouynii Verreaux, J, 1868 – wschodni Tybet, między rzekami Jangcy a Saluin^[5]

Długość ciała wynosi 75–96 cm, w tym ogona 46–58 cm; masa ciała samców 2350–2750 g, samic: 1400–2050 g^[5]. Samicę wyróżniają jedynie mniejsze rozmiary, matowe upierzenie – bardziej brązowawe niż szarawe, i brak ostróg. Wymiary szczegółowe dla nieokreślonej liczny osobników C. c. drouynii: długość skrzydła 300–340 mm u samca, 271–308 mm u samicy; długość ogona: 310–365 mm u samca, 280–319 mm u samicy; długość skoku: 74–100 mm u samca i u samicy^[6].

Czoło i głowa czarne; na wierzchu głowy pióra krótkie, gęste i jedwabiste. Broda i pokrywy uszne czysto białe. Większą część szyi i ciała porastają pióra szaroniebieskie, najciemniejsze na szyi, piersi i grzbiecie, tam też mają brązowawy nalot. Niższa część grzbietu, kuper, pokrywy nadogonowe i tył spodu ciała są to obszary najjaśniejsze, niemal białoszare. Lotki I rzędu czarnobrązowe; reszta skrzydła również jest czarnobrązowa, ale z szarawymi chorągiewkami zewnętrznymi piór. Ogon opalizujący, niebiesko-czarny; im bliżej nasady, tym bardziej szary. Cały ozdobny ogon składa się z 20 wydłużonych, luźnych piór^[6].

Środowiskiem życia uszaków białych są zbocza górskie, gdzie zamieszkują lasy iglaste (sosnowe i świerkowe) i mieszane zimą, a latem – zarośla brzóz i rododendronów powyżej linii drzew. Zwykle odnotowywane na wysokości 3000–4300 m n.p.m., okazjonalnie do 2800 m n.p.m.^[6] W zimie często widywane są stada liczące do 30 osobników, ale w przeszłości stwierdzano i stada po 230 osobników. Poza okresem zimowym uszaki białe przebywają raczej w niewielkich grupach, podobnie jak u uszaków popielatych. Żerują wczesnym rankiem i popołudniem, wtedy również szukają strumieni^[6]. Pożywienie nie jest zbadane; możliwe, że uszaki białe żywią się kłączami. Wole ptaka odłowionego w grudniu było pełne jagód jałowca^[5].

Prawdopodobnie gatunek monogamiczny. Brak jest wiarygodnych informacji o rozrodzie na wolności; prawdopodobnie okres lęgowy trwa od maja do czerwca. W niewoli zniesienie liczy 4–7 jaj o barwie od szarej do płowej, a inkubacja trwa 24 dni. Wysiaduje tylko samica^[6].

 

IUCN uznaje uszaka białego za gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened) nieprzerwanie od roku 2000 (stan w 2020). Wcześniej, w latach 1996 i 1994, gatunek otrzymał rangę narażonego (VU, Vulnerable). Zagrożeniem dla tych kuraków jest wylesianie i odłów, jednakże wyższe partie gór nie są objęte intensywną wycinką. Możliwe, że budowa dróg kolejowych w Tybecie zintensyfikowałaby rozwój turystyki, a co za tym idzie – wycinkę drzew^[7].

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).