Samopał
Samopał (z ros. самопал) – staropolskie potoczne określenie długiej gładkolufowej broni palnej, używanej od XVI do XVII wieku na Ukrainie i w Rosji[1]. Termin ten jest nieprecyzyjny i odnosi się zarówno do prymitywnych rusznic i hakownic, nowocześniejszych muszkietów i arkebuzów oraz starszych typów karabinów z zamkami skałkowymi.
Współcześnie samopałem określa się również broń palną ustawianą przez kłusowników w lesie na ścieżkach (przesmykach) zwierzyny. Samopał wystrzeliwuje po potrąceniu przez zwierzynę drutu lub sznura uruchamiającego spust[2].
W literaturze
edytujPrzykłady cytowane za Słownikiem języka polskiego[3]:
- Semenowie książęcy sypnęli się na ratunek swego wodza; huknęły samopały, wrzaski (...) zlały się ze szczękiem żelaza.
- Bokami w dwóch szeregach szli żołnierze z samopałami na ramionach.
- Kozacy mieli już piechotę w dobrą broń ze skałkami krzemiennymi, czyli w samopały, opatrzoną.
- Spisa i samopał były całym hajdamaki uzbrojeniem.
- Tegoż wieczora i kilku następnych stawiliśmy samopały, lecz tygrysów nie było.
- Tego rodzaju samopał jest to wynalazek jedyny na wilcze polowanie.
W powieści Sienkiewicza Ogniem i mieczem, Rzędzian ratujący z rąk Bohuna kniaziównę Kurcewiczównę, śmiertelnie postrzelił z samopału wróżbitkę Horpynę.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ samopał, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-04-15].
- ↑ Marek P. Rzemień: 1000 słów o łowiectwie. Warszawa: Wyd. MON, 1986, s. 126; samopał, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-09-09].
- ↑ Witold Doroszewski: samopał. [w:] Słownik języka polskiego [on-line]. [dostęp 2018-09-09].