Hygrophorus

Wodnicha
	; Wodnicha biała
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	wodnichowate
Rodzaj	wodnicha
	Nazwa systematyczna
	Hygrophorus Fr.; Fl. Scan.: 339 1836
	Typ nomenklatoryczny
	Hygrophorus eburneus (Bull.) Fr.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hygrophorus Fr. (wodnicha) – rodzaj grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)^[1].

Charakterystyka

Grzyby kapeluszowe. Kapelusz o powierzchni przeważnie pokrytej śluzem i blaszkowym hymenoforze. Blaszki o dwustronnej tramie, u większości gatunków są rzadko rozstawione i przyrośnięte lub zbiegające na śluzowate (rzadziej suche) trzony, na których czasami widoczna jest śluzowata strefa pierścieniowa. Zarodniki wodnich mają pokrój eliptyczny, są gładkie i pozbawione pory rostkowej. Wysyp zarodników jest biały, nieamyloidalny^[2]. W Europie występuje ponad 40 gatunków^[3].

Grzyby mykoryzowe^[4]. Wszystkie wodnichy są grzybami jadalnymi lub niejadalnymi z powodu gorzkiego smaku, nie stwierdzono wśród nich gatunków trujących^[5].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)^[1].

Synonimy: Agaricus [unranked] Camarophyllus Fr. ex Rabenh., Agaricus [unranked] Limacium Fr. ex Rabenh., Agaricus subtrib. Camarophylli Fr., Camarophyllus (Fr.) P. Kumm., Hygrophorus subgen. Camarophyllus Fr., Limacinus (Quél.) Marchand, Limacium (Fr. ex Rabenh.) P. Kumm., Neohygrophorus Singer ex Singer, Neohygrophorus Singer^[6]. Polską nazwę podał Stanisław Chełchowski w 1898 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były także jako bedłka, ślimak, oślaz, odorowicz^[4].

Gatunki występujące w Polsce:

Hygrophorus agathosmus (Fr.) Fr. 1838 – wodnicha pachnąca
Hygrophorus atramentosus Secr. ex H. Haas & R. Haller Aar. 1978 – wodnicha atramentowa
Hygrophorus calophyllus P. Karst. 1876^[7] – wodnicha różowoblaszkowa
Hygrophorus camarophyllus (Alb. & Schwein.) Dumée, Grandjean & Maire 1912 – wodnicha odymiona
Hygrophorus capreolarius (Kalchbr.) Sacc. 1887 – wodnicha kozia
Hygrophorus chrysodon (Batsch) Fr. 1838 – wodnicha złocista
Hygrophorus cossus (Sowerby) Fr. 1838 – wodnicha wonna
Hygrophorus discoideus (Pers.) Fr. 1838 – wodnicha tarczowata
Hygrophorus discoxanthus (Fr.) Rea 1908
Hygrophorus eburneus (Bull.) Fr. 1838 – wodnicha biała
Hygrophorus erubescens (Fr.) Fr. 1838 – wodnicha zaróżowiona
Hygrophorus gliocyclus Fr. – wodnicha grubopierścieniowa^[7]
Hygrophorus hedrychii (Velen.) K. Kult 1956 – wodnicha brzozowa
Hygrophorus hyacinthus (Batsch) Sacc. 1887 – wodnicha hiacyntowa
Hygrophorus hypothejus (Fr.) Fr. 1838 – wodnicha późna
Hygrophorus latitabundus Britzelm. 1899 – wodnicha brunatnobiała
Hygrophorus lindtneri M.M. Moser 1967 – wodnicha leszczynowa, wodnicha grabowa
Hygrophorus lucorum Kalchbr. 1874 – wodnicha modrzewiowa
Hygrophorus marzuolus (Fr.) Bres. 1893 – wodnicha marcowa
Hygrophorus mesotephrus Berk. & Broome 1854
Hygrophorus nemoreus (Pers.) Fr. 1838 – wodnicha gajowa
Hygrophorus olivaceoalbus (Fr.) Fr. 1838 – wodnicha oliwkowobiała
Hygrophorus pallidus Peck 1902 – tzw. lisówka blada
Hygrophorus penarius Fr. 1836 – wodnicha gładka
Hygrophorus persicolor Ricek 1974 – wodnicha flamingowa
Hygrophorus persoonii Arnolds 1979 – wodnicha oliwkowobrązowa
Hygrophorus piceae Kühner 1949 – wodnicha świerkowa
Hygrophorus poetarum R. Heim 1948 – wodnicha różowozłota
Hygrophorus pudorinus (Fr.) Fr. 1836 – wodnicha pomarańczowa
Hygrophorus pustulatus (Pers.) Fr. 1838 – wodnicha kropkowana
Hygrophorus russula (Schaeff.) Kauffman 1918 – wodnicha gołąbkowa
Hygrophorus speciosus Peck 1878 – wodnicha ozdobna
Hygrophorus subviscifer (P. Karst.) Harmaja 1985 – wodnicha biaława
Hygrophorus unicolor Gröger 1980 – wodnicha pomarańczowopłowa

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum^[8]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody^[4]. Wykaz gatunków według W. Wojewody i innych^[9].

Przypisy

↑ ^a ^b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] .
↑ E.E. Gerhardt E.E., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .
↑ BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 298–300, ISBN 83-09-00714-0 .
↑ ^a ^b ^c WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 316–323, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 104–107, ISBN 978-83-258-0588-3 .
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] .
↑ ^a ^b Według Index Fungorum takson niepewny.
↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] .
↑ Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] .

[ger-2] E.E. Gerhardt E.E., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .

[gum-3] BarbaraB. Gumińska BarbaraB., WładysławW. Wojewoda WładysławW., Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 298–300, ISBN 83-09-00714-0 .

[check-4] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 316–323, ISBN 83-89648-09-1 .

[gmin-5] AndreasA. Gminder AndreasA., Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 104–107, ISBN 978-83-258-0588-3 .

[sf-6] Species Fungorum [online] [dostęp 2013-10-20] .

[niep-7] Według Index Fungorum takson niepewny.

[if2-8] Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] .

[lit-9] Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]