Zbigniew Jankowski (poeta)
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 lipca 2024 |
Narodowość |
polska |
Język | |
Dziedzina sztuki | |
Odznaczenia | |
Zbigniew Jankowski (pseud. Hipolit, Szczepan Gniewski[1]; ur. 26 grudnia 1931 w Bydgoszczy, zm. 6 lipca 2024[2] w Sopocie[3]) – polski poeta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się jako syn Franciszka, pracownika PKP, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, i Stanisławy z d. Stachowiak. Po II wojnie światowej rodzina Jankowskich zamieszkała w Sypniewie, a w dwa lata później przeprowadziła się do Piły. W 1951 roku Zbigniew Jankowski zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Rogoźnie. Po maturze został zatrudniony jako nauczyciel języka polskiego i wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 2 w Pile. W 1957 roku ukończył studia polonistyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach[1].
8 września 1956 roku poślubił poetkę Teresę Ferenc[1]. Z tego związku przyszły na świat dwie córki: Aneta, znana jako poetka Anna Janko i Milena, również poetka, znana jako Milena Wieczorek[4].
Jako poeta Jankowski debiutował w 1956[5]. Zamieszkując w latach 1956 – 1965 w Rybniku[6], zorganizował tam Klub Literacki „Kontakty”, którego był pierwszym prezesem. Był twórcą grupy poetycko-plastycznej „Reda” w Kołobrzegu[5], a także organizatorem i prezesem Dolnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia Marynistów Polskich[7] w latach 1971–1975[6], animatorem Akademickiego Kręgu Literackiego powstałego przy bazylice św. Mikołaja w Gdańsku. Członek PEN Clubu, członek założyciel Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Od 1975 mieszkał w Sopocie. Trzykrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej Orfeusz[7].
Utwory Zbigniewa Jankowskiego były tłumaczone m.in. na języki: niemiecki, rosyjski, szwedzki, grecki, francuski, angielski, czeski, serbski[8].
W 2016 r. otrzymał srebrny[9] Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10], również wtedy jego żona, poetka Teresa Ferenc otrzymała srebrny[11] Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10].
Poezja
[edytuj | edytuj kod]- Dotyk popiołu. Miniatury liryczne (1959)
- Wejście w las (1964)
- Rozmowa z ogniem (1965)
- Żar. Poemat (1966)
- Ciążenie morza (1970)
- Wysokie łowisko (1972)
- I gdyby wszystkie żagle (1973)
- Psałterz bałtycki. Wiersze wybrane i nowe (1974)
- Wiązanie trawy (1976)
- Ostrzeżenie przed lądem (1977)
- Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe (1978)
- Kto żyje (1980)[12]
- Zanurzenie. Modlitwy poetyckie (1980,1981)
- Żegluga. Poemat (1983)[13]
- Według Jonasza (1983)[14]
- Poezje wybrane (1985)[15]
- Falochrony (1987)[16]
- Pełne morze. Wybór wierszy (1987)[17]
- Spokojnie, wodo (1991)
- Cztery twarze domu. Antologia rodzinna (1991) – wspólnie z Teresą Ferenc, Anną Janko i Mileną Wieczorek[18]
- Port macierzysty (1995)[19]
- Morze przybywa z daleka. Modlitwy i inne wiersze (1997)[20]
- Powiedz, Rabbi (1999)[21]
- Słowo ostatnie i wciąż pierwsze. Wiersze wybrane i nowe (2000)[22]
- Wielkie tło. Wiersze nowe 1999-2001 (2001)[23]
- Ciernie wody (2003)[24]
- Odpływ. Sztuka ubywania (2005)[25]
- Przypływ. Jednanie (2009)
- Biały delfin. Nowy wybór wierszy (2009)[26]
- Zaraz przyjdzie (2011)[27]
- Biała przędza (2014)[28]
- Wolne miejsce (2016)[29]
Wybrane nagrody i nominacje
[edytuj | edytuj kod]- 1979 – Gdańska Książka Roku 1978 za tom Żywioł wszelki. Wiersze wybrane i nowe
- 2012 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Zaraz przyjdzie[30]
- 2015 – finał Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Biała przędza[31]
- 2016 – Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[10]
- 2017 – nominacja do Nagrody Poetyckiej Orfeusz za tom Wolne miejsce[32]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Nie żyje Zbigniew Jankowski! Sopocki poeta odszedł w wieku 92 lat [online], esopot.pl [dostęp 2024-07-09] (pol.).
- ↑ Zmarł Zbigniew Jankowski | Polski PEN Club [online], 8 lipca 2024 [dostęp 2024-07-09] (pol.).
- ↑ Instytut Gość Media , Miłość nie mija [online], www.gosc.pl, 27 września 2010 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ a b Jankowski,Zbigniew - słowo/obraz terytoria [online], terytoria.com.pl [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ a b Promocja książki Zbigniewa Jankowskiego "Biały Delfin" [online], Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku [dostęp 2022-04-08] (pol.).
- ↑ a b Stanisław Chyczyński: Teresa Ferenc „Ogniopis. Wybór wierszy”, wyd. NOWY ŚWIAT, Warszawa 2009, str. 228. latarnia-morska.eu, 2010-11-25. [dostęp 2020-03-25]. (pol.).
- ↑ Wiceminister Sellin wręczył odznaczenia. mkidn.gov.pl, 2016-03-10. [dostęp 2020-03-25]. (pol.).
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Jankowski Zbigniew, 2016, Srebrny. www.gov.pl. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
- ↑ a b c Wiceminister Sellin wręczył odznaczenia. mkidn.gov.pl, 2016-03-10. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
- ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Lista laureatów medalu Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. Ferenc Teresa, 2016, Srebrny. www.gov.pl. [dostęp 2020-03-06]. (pol.).
- ↑ Zbigniew Jankowski , Kto żyje, wyd. 1, Gdańsk: Wydaw. Morskie, 1980, ISBN 83-215-9153-1, OCLC 7282534 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Żegluga : poemat, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1983, ISBN 83-215-6426-7, OCLC 13324761 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Według Jonasza, Warszawa: Pax, 1983, ISBN 83-211-0546-7, OCLC 749679678 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Poezje wybrane, wyd. 1, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1985, ISBN 83-205-3797-5, OCLC 14220493 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Falochrony, Warszawa: Czytelnik, 1987, ISBN 83-07-01741-6, OCLC 69295551 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Pełne morze : wybór wierszy, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Morskie, 1987, ISBN 83-215-6429-1, OCLC 22326209 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Teresa Ferenc , Cztery twarze domu : antologia rodzinna, Szczecin: Wydawnictwo Glob, 1991, ISBN 83-7007-225-9, OCLC 76331987 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Port macierzysty, wyd. 1, Gdańsk: Wydawn. Marabut, 1995, ISBN 83-85893-31-8, OCLC 164746924 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Morze przybywa z daleka : modlitwy i inne wiersze, wyd. 1, Warszawa: Pax, 1997, ISBN 83-211-1209-9, OCLC 39780974 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Powiedz, Rabbi, Poznań: "W drodze", 1999, ISBN 83-7033-251-X, OCLC 169882236 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Słowo ostatnie i wciąż pierwsze : wiersze wybrane i nowe, wyd. 1, Pelplin: Wydawn. Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum", 2000, ISBN 83-88487-07-8, OCLC 500170160 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Wielkie tło : wiersze nowe 1999-2001, Sopot: Tow. Przyjaciół Sopotu, 2001, ISBN 83-912295-5-6, OCLC 49837251 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Ciernie wody, Pelplin: Bernardinum, 2003, ISBN 83-7380-041-7, OCLC 749591388 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Odpływ : sztuka ubywania, Gdańsk: Polnord - Wydawnictwo Oskar, 2005, ISBN 83-89923-06-8, OCLC 830928485 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Biały delfin : nowy wybór wierszy, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Nowy Świat, 2009, ISBN 978-83-7386-344-6, OCLC 705470204 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Zaraz przyjdzie, Sopot: Towarzystwo Przyjaciół Sopotu, 2011, ISBN 978-83-61002-29-1, OCLC 744468244 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Biała przędza, Sopot 2014, ISBN 978-83-61002-66-6, OCLC 879526387 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Zbigniew Jankowski , Wolne miejsce, Sopot 2016, ISBN 978-83-61002-87-1, OCLC 962442576 [dostęp 2022-04-08] .
- ↑ Nominacje do Nagrody im. K. I. Gałczyńskiego ORFEUSZ 2012. [dostęp 2015-09-16].
- ↑ Poznaliśmy finalistów tegorocznych Orfeuszy. olsztyn.tvp.pl. [dostęp 2015-09-16].
- ↑ Orfeusz - Nagroda Poetycka im. K. I. Gałczyńskiego - nominowani [online], www.orfeusz-nagroda.pl [dostęp 2018-04-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jankowski, Zbigniew. pisarze.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].