[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Upszar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Upszar
Ilustracja
Upszar, nad nim Flaki. Widok z Pienin Spiskich
Państwo

 Polska

Pasmo

Pieniny

Wysokość

678, 655 m n.p.m.

Położenie na mapie Pienin
Mapa konturowa Pienin, w centrum znajduje się czarny trójkącik z opisem „Upszar”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Upszar”
Ziemia49°25′03,1″N 20°19′56,5″E/49,417528 20,332361

Upszar (656 m)[1], Ubszar[2] – dwuwierzchołkowy, porośnięty lasem masyw w Pieninach Czorsztyńskich, znajdujący się po wschodniej stronie Jeziora Czorsztyńskiego i Jeziora Sromowskiego. Wierzchołek południowy ma wysokość 655 m n.p.m. i na mapach nazywany jest Upszarem, wierzchołek północny ma wysokość 678 m i nazywany jest Piekiełkiem, nazwa ta pochodzi od dawniej istniejących obok wierzchołka dwóch poletek uprawnych (obecnie są to łąki) o nazwie Małe i Wielkie Piekiełko. Cały Upszar znajduje się na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego i nie jest udostępniony turystycznie[3]. Ma bogatą florę, m.in. występuje tutaj rzadka w Polsce pluskwica europejska i pszonak pieniński[4].

Przed wybudowaniem zapory w CzorsztynieNiedzicy Upszar stanowił wschodnią ścianę Czorsztyńskiego Przełomu, obecnie opiera się o niego zapora zamykająca główny zbiornik Jeziora Czorsztyńskiego. Od strony tej zapory Upszar opada do jeziora urwistą ścianą wapienną zbudowaną z twardych wapieni rogowcowych. Zwietrzałe wapienie tworzą u jego podnóży dość duże piarżyska, skały wapienne występują również w lesie na południowych i zachodnich stokach Upszaru[1]. Od wschodniej strony Upszar sąsiaduje z dużo wyższymi Flakami (810 m), oddzielony od nich doliną Głębokiego, od północnej z grzbietem Piekiełka[5]

W okolicach Pienin liczne było osadnictwo niemieckie i wiele jest tutaj nazw geograficznych niemieckiego pochodzenia. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od niemieckiego słowa Überschar oznaczającego część łanu. Słowo to w dalszych od Pienin okolicach spolszczane było na obszar[1].

Upszar znajduje się w granicach wsi Sromowce Wyżne w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czorsztyn[2].

Upszar i Flaki, pod nimi, nad zalewem porośnięta lasem skała Papieżka

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 281, ISBN 83-915859-4-8.
  2. a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-11-09].
  3. Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, s. 1, ISBN 83-87873-07-1.
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  5. Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-11-09].