Ulica Bracka w Katowicach
| Dąb, Załęże | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Fragment ulicy Brackiej w 2014 roku (widok w kierunku południowym) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
510 m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Katowic  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 50°16′13,5″N 18°59′28,4″E/50,270420 18,991236
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulica Bracka w Katowicach – ulica w Katowicach, położona w północno-zachodniej części miasta, łącząca dwie sąsiadujące ze sobą dzielnice: Dąb i Załęże. Ma przebieg południkowy, a jej długość wynosi 510 m.
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Chorzowską (DK79) i ulicą Złotą. Następnie biegnie obok rzymskokatolickiego cmentarza parafialnego dębskiej parafii i pod estakadą Orląt Lwowskich (DTŚ; DW902), a za nią krzyżuje się z wjazdem na Trasę imienia Nikodema i Józefa Renców[1] oraz linią tramwajową. Kończy swój bieg przy placu ks. J. Londzina i skrzyżowaniu z ulicą Gliwicką oraz ulicą F. Bocheńskiego. Posiada południkowy przebieg[2].
Ulica jest ważną częścią dużego węzła drogowego, łączącego DTŚ (Trasa imienia Nikodema i Józefa Renców[1]), DK79 (ulica Chorzowska) i ulicę F. Bocheńskiego (dojazd do autostrady A4)[3].
Ulica biegnie w granicach dwóch katowickich dzielnic: Dębu i Załęża[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]
Ulica Bracka to droga powiatowa nr 6412S o klasie drogi głównej[4] i długości wynoszącej 510 m[5]. W systemie TERYT ulica widnieje pod numerem 02009[6], natomiast kod pocztowy dla adresów wzdłuż niej to 40-858[7]. Jest ona w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach[8].
Jest ona częścią ciągu katowickich ulic Bytkowska – Agnieszki – Bukowa – Złota – Bracka – F. Bocheńskiego, który pełni funkcję ulicy głównej[9].
Ulicą nie kursują ani autobusy ani tramwaje na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM), lecz na wysokości załęskiego pałacu ulicę Bracką przecina linia tramwajowa Katowice – Chorzów Batory. Najbliższe przystanki znajdują się przy ulicy Gliwickiej (przystanek Załęże Dwór) i ulicy Chorzowskiej (przystanki Park Śląski Wesołe Miasteczko i Dąb Kościół)[10].
Wzdłuż ulicy Brackiej na całej swojej długości biegnie ciąg pieszo-rowerowy, znajdujący się po wschodniej stronie pasa drogowego[11].
Północno-zachodnią część ulicy obejmują tereny cmentarza parafii śś. Jana i Pawła Męczenników[12], a na południe od niego znajdują się obiekty stacji elektroenergetycznej[13]. Po drugiej stronie ulicy położone są tereny po hucie żelaza „Baildon”, które od północy ograniczone są ulicą Chorzowską, a od wschodu ulicą Żelazną[14].
Pod ulicą Bracką zlokalizowany jest wodociąg o średnicy 200 mm, a w rejonie ulicy – kablowa sieć elektroenergetyczna średniego napięcia[15].Ulica bierze swą nazwę od Górnośląskiej Spółki Brackiej[16].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Droga w śladzie późniejszej ulicy Brackiej została wytyczona w połowie XIX wieku[17] jako kolejne połączenie Dębu z Załężem[18], a granicą między obydwoma miejscowościami była Rawa[19]. W drugiej połowie XIX wieku przy drodze istniały budynki komory celnej w pobliżu późniejszego cmentarza[20], a sama nekropolia została wytyczona pod koniec XIX wieku po zachodniej stronie ulicy[18].
W 1900 roku załęski odcinek ulicy Brackiej otrzymał nazwę Domberstrasse, a dębski w 1904 roku Zalenzerstrasse[21].
W 1920 roku dębski odcinek ulicy przemianowano na ulicę Załęską, a załęski na ulicę Dembską (Dębską), natomiast od 1925 roku cała trasa nosiła nazwę ulica Dębska. W latach 1939–1945 ulica Bracka miała taką samą nazwę jak sąsiednia ulica F. Bocheńskiego – Danzigerstrasse. Po II wojnie światowej załęski odcinek ulicy nosił nazwę ulica Dębska, a dębski fragment ulica Bracka. W 1951 roku ówczesna ulica Dębska została włączona do ulicy Brackiej jako jej południowy fragment[21].
Obiekty i instytucje
[edytuj | edytuj kod]W połowie listopada 2024 roku w systemie REGON było zarejestrowanych około 55 działalności gospodarczych z siedzibą przy ulicy Brackiej, w tym m.in.: firma logistyczna, Koło Katowickie Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta (ul. Bracka 18), przedsiębiorstwa wielobranżowe, biuro rachunkowe, kancelarie prawnicze, Węgliki Spiekane „Baildonit” (ul. Bracka 28), fundacje i inne[22].
Przy ulicy Brackiej znajduje się cmentarz parafialny zarządzany przez parafię śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach-Dębie[23]. Powstał w 1894 roku, są na nim pochowani górnicy, którzy zginęli w pożarze kopalni „Cleophas” (późniejszy „Kleofas”) z 3 na 4 marca 1896 roku (grób zbiorowy), powstańcy śląscy z lat 1919–1921 (pochowani w kwaterze wojennej) i inni[24][25].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Uchwała nr XI/179/11 Rady Miasta Katowice z dnia 22 czerwca 2011 r. zmieniająca uchwałę w sprawie nadania nazwy ulicy w Katowicach "Trasa imienia Nikodema i Józefa Renców", bip.katowice.eu, Katowice, 22 czerwca 2011 [dostęp 2024-11-12] (pol.).
- ↑ a b Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. emapa.katowice.eu. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Studium… 2012 ↓, s. 18.
- ↑ Geoportal Województwa Śląskiego – ORSIP. Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Poczta Polska: Wyszukiwarka kodów pocztowych (Pocztowych Numerów Adresowych). kody.poczta-polska.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach: MZUiM w liczbach. www.mzum.katowice.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Studium… 2012 ↓, s. 75.
- ↑ Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Velomapa: Mapa infrastruktury rowerowej (Ścieżki Rowerowe). velomapa.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Kasprzyk 1995 ↓, s. 294.
- ↑ Kasprzyk 1995 ↓, s. 328.
- ↑ Kasprzyk 1995 ↓, s. 329.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Miejscowy plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice dla terenu położonego w obszarze dzielnicy Osiedle 1000 - lecia - Załęże w rejonie ulic: Bracka - Chorzowska - Żelazna w zakresie wprowadzenia funkcji handlu, usług, administracji i sportu oraz adaptacji istniejącej funkcji przemysłowej. www.bip.katowice.eu, 2003-12-22. [dostęp 2024-11-12]. (pol.).
- ↑ Rzewiczok 2013 ↓, s. 98.
- ↑ Rzewiczok 1999 ↓, s. 43-44.
- ↑ a b Kasprzyk 1995 ↓, s. 8.
- ↑ Szaraniec 1996 ↓, s. 90.
- ↑ Rzewiczok 1999 ↓, s. 44.
- ↑ a b Barciak, Chojecka i Fertacz 2012 ↓, s. 687.
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Baza internetowa REGON. wyszukiwarkaregon.stat.gov.pl. [dostęp 2024-11-14]. (pol.).
- ↑ Abramski 2000 ↓, s. 185.
- ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2024-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
- ↑ Jama i Niesyto 1997 ↓, s. 39-40.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Abramski, Ulice Katowic, Zawiercie: Graf-Mar, 2000, ISBN 83-913341-0-4 (pol.).
- Antoni Barciak, Ewa Chojecka, Sylwester Fertacz (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2012, ISBN 978-83-87727-29-1 (pol.).
- Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto, Cmentarze Katowic, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, ISBN 83-907154-5-7 (pol.).
- Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Załęże. Tom I Tekst, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1994 (pol.).
- Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Dąb, Józefowiec, Wełnowiec. Tom I Tekst, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1995 (pol.).
- Urszula Rzewiczok, Dzieje Dębu (1299–1999), Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1999, ISBN 83-87727-30-X (pol.).
- Urszula Rzewiczok (red.), Patronowie katowickich ulic i placów, wyd. drugie, Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2013, ISBN 978-83-87727-38-3 (pol.).
- Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012 (pol.).
- Lech Szaraniec, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, ISBN 83-905115-0-9 (pol.).
