[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Tove Ditlevsen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tove Ditlevsen
ilustracja
Imię i nazwisko

Tove Irma Margit Ditlevsen

Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1917
Kopenhaga

Data i miejsce śmierci

7 marca 1976
Kopenhaga

Narodowość

duńska

Dziedzina sztuki

literatura

Nagrody

Złote Laury

Tove Irma Margit Ditlevsen[1] (ur. 14 grudnia 1917 w Kopenhadze, zm. 7 marca 1976[1] tamże) – duńska poetka i prozaiczka.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 14 grudnia 1917 roku w Kopenhadze[1], w robotniczej rodzinie[2]. Wychowała się w ubogiej dzielnicy[3]. Trudne relacje z rodziną, a w szczególności z matką, pozostawiły piętno na jej dalszym życiu[2].

Zaczęła pisać wiersze, gdy miała dziesięć lat[4]. Zadebiutowała w 1937 roku w magazynie „Vild Hvede”, publikując wiersz Til mit døde Barn o matce przemawiającej do martwego dziecka[4]. Dwa lata później ukazał się jej pierwszy, dobrze przyjęty[2], tomik poetycki Pigesind[2][4]. Z kolei debiutem prozatorskim Ditlevsen była wydana w 1941 roku powieść Man gjorde et Barn Fortræd[2]. Znaczny rozgłos przyniósł jej utrzymany w tradycyjnej formie poetyckiej tomik Blinkende Lygter (1947), który opisywał doświadczenia życiowe kobiet[2]. Na zamówienie duńskiego radia napisała dwie powieści: Vi har kun hinanden (1954) oraz To som elsker hinanden (1960)[4]. Prowadziła także rubrykę porad osobistych w tygodniku „Familie Journalen”[4] oraz udzielała się na łamach innych czasopism[2]. W 1956 roku została laureatką Złotych Laurów[5]. W zbiorze esejów Flugten fra opvasken (1959) Ditlevsen wyprzedziła idee ruchów feministycznych, nawołując kobiety do wyzwolenia się z narzuconych im ról społecznych[4].

Twórczość Ditlevsen w znacznym stopniu oparta jest na jej doświadczeniach z dorastania w ubogiej, robotniczej dzielnicy, które pojawiają się m.in. w powieści Ulica dzieciństwa i w serii brutalnie szczerych wspomnień, które ukazały się w latach 1967–1971[3]. Opisywała doświadczenia życiowe z punktu widzenia kobiet, nierzadko skupiając się na relacjach rodzinnych[2]. Ważnym tematem jej twórczości była także niestałość miłości[3].

Zmagała się z uzależnieniem od leków[2][4]. Popełniła samobójstwo[2].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

Za źródłami[2][3][4]:

poezja

[edytuj | edytuj kod]
  • 1939: Pigesind
  • 1942: Lille Verden: Digte
  • 1947: Blinkende Lygter
  • 1961: Den hemmelige rude
  • 1969: De voksne
  • 1973: Det runde værelse
  • 1941: Man gjorde et Barn Fortræd
  • 1943: Barndommens Gade, wyd. pol.: Ulica dzieciństwa. Agata Lubowicka (tłum.). Marpress, 2021. ISBN 978-83-7528-200-9.
  • 1944: Den fulde Frihed – zbiór opowiadań
  • 1946: For Barnets Skyld
  • 1948: Dommeren – zbiór opowiadań, wyd. pol. jako Moja żona nie tańczy (razem z Paraplyen i Den onde lykke), tłum. Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2022, ISBN 978-83-8191-549-6.
  • 1952: Paraplyen – zbiór opowiadań
  • 1954: Vi har kun hinanden
  • 1959: Flugten fra opvasken – eseje
  • 1960: To som elsker hinanden
  • 1967: Barndom, wyd. polskie jako Trylogia kopenhaska (razem z Ungdom i Gift), tłum. Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2021, ISBN 978-83-8191-291-4.
  • 1967: Ungdom
  • 1968: Ansigterne, wyd. pol.: Twarze. Elżbieta Frątczak-Nowotny (tłum.). Kojro, 2007. ISBN 978-83-916458-4-0.
  • 1971: Gift
  • 1975: Tove Ditlevsen om sig selv
  • 1975: Vilhelms værelse

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Lise Busk-Jensen, Tove Ditlevsen [online], Den Store Danske, 24 lutego 2020 [dostęp 2021-03-08] (duń.).
  2. a b c d e f g h i j k Ditlevsen, Tove (1917–1976), [w:] Jan Sjåvik, Historical Dictionary of Scandinavian Literature and Theater, Scarecrow Press, 19 kwietnia 2006, s. 49–51, ISBN 978-0-8108-6501-3 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
  3. a b c d Sven H. Rossel, Ditlevsen, Tove (1918-76), [w:] The Columbia Dictionary of Modern European Literature, Jean-Albert Bédé, William B. Edgerton (red.), wyd. 2, Columbia University Press, 1980 (ang.).
  4. a b c d e f g h Lise Busk-Jensen, The Labyrinth of Memory [online], Nordic Women's Literature, 20 stycznia 2012 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
  5. De Gyldne Laurbær [online], Den Store Danske [dostęp 2021-03-09] (duń.).