Wincenty Kowalski

Wincenty Kowalski

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	11 września 1892 Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1984 River Forest, Illinois, USA
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	8 Dywizja Piechoty 1 Dywizja Piechoty Legionów
Stanowiska	dowódca dywizji piechoty
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa II wojna światowa
Późniejsza praca	dyrektor wykonawczy Instytutu Józefa Piłsudskiego
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Wincenty Kowalski^[a] (ur. 11 września 1892 w Warszawie, zm. 29 listopada 1984 w River Forest) – generał brygady Wojska Polskiego.

Pochodził z warszawskiej rodziny rzemieślniczej. Po ukończeniu Szkoły im. Konarskiego oraz Szkoły Wawelberga i Rotwanda w Warszawie^[2] wyjechał i ukończył studia na Wydziale Maszyn Politechniki w Liège (Belgia) na wydziale budowy maszyn. Od 1905 brał udział w ruchu niepodległościowym, członek Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego. Ukończył szkołę podoficerską oraz kurs oficerski Związku Strzeleckiego w Oleandrach^[2].

W okresie sierpień 1914 – lipiec 1917 w Legionach. 6 sierpnia 1914 wymaszerował z Krakowa w składzie IV plutonu 1 Kompanii Kadrowej. Do lipca 1917 pełnił służbę w 1 pułku artylerii Legionów, a po kryzysie przysięgowym, został internowany w Beniaminowie.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. Wziął udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami dowodząc 3 baterią, a następnie (od 20 sierpnia 1919) dywizjonem 1 pułku artylerii polowej Legionów i II batalionem 5 pułku piechoty Legionów (od 15 sierpnia 1920).

W latach 1921–1923 był słuchaczem II Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Z dniem 1 października 1923, po ukończeniu kursu i uzyskaniu tytułu naukowego oficera Sztabu Generalnego, otrzymał przydział do Inspektoratu Armii Nr I w Wilnie na stanowisko I referenta^[3][4]. Z dniem 1 marca 1926 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie^[5] na stanowisko szefa wydziału^[6]. W listopadzie tego roku został zatwierdzony na stanowisku zastępcy szefa Oddziału III Sztabu Generalnego w Warszawie^[7]. W kwietniu 1928 został mianowany szefem Oddziału III Sztabu Generalnego^[8][9]. W listopadzie tego roku został przeniesiony do składu osobowego inspektora armii, generała dywizji Tadeusza Piskora^[10]. W październiku 1930 został przeniesiony do Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie na stanowisko zastępcy dowódcy^[11][12]. W 1934 roku został mianowany II dowódcą piechoty dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty w Wilnie^[13]. W maju 1937 roku objął dowództwo 8 Dywizji Piechoty w twierdzy Modlin. 28 stycznia 1938 roku prezydent RP zwolnił go ze stanowiska dowódcy 8 DP i mianował dowódcą 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie^[14][15], którą dowodził w czasie kampanii wrześniowej. Od 3 września dowódca GO „Wyszków”. 24 września pod Tarnawatką dostał się do niewoli niemieckiej. Wojnę spędził w obozie jenieckim Oflag VII A Murnau. Po uwolnieniu z niewoli został przyjęty do Polskich Sił Zbrojnych^[6].

W maju 1946, po demobilizacji, wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie prowadził wśród Polonii i w środowisku kombatantów ożywioną działalność^[6]. Był między innymi prezesem Rady Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, prezesem Polskiej Bratniej Pomocy i członkiem Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej. W latach 1956–1963 był dyrektorem Instytutu Józefa Piłsudskiego^[16].

Zmarł 29 listopada 1984 w River Forest^[6]. 6 września 1986, zgodnie z wolą zmarłego, jego prochy zostały złożone na cmentarzu wojskowym w Kałuszynie^[6].

• chorąży – 15 grudnia 1915^[17]
• podporucznik – 1 listopada 1916^[17]
• porucznik – 1918
• kapitan – 1919
• major – 1920
• podpułkownik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 83. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[18]
• pułkownik – 1 stycznia 1928 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 10. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[19]
• generał brygady – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 9. lokatą w korpusie generałów^[20]

• Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 120^[21]
• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (16 lutego 1921)^[22]
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1973)^[23]
• Krzyż Niepodległości (6 czerwca 1931)^[24]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[25][26]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[27]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[26]
• Złoty Krzyż Zasługi (18 marca 1933)^[28]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”^[29]
• Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
• Krzyż Komandorski Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)
• Krzyż Komandorski Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, 1929)^[30]

• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Lista oficerów Sztabu Generalnego (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku). Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1926.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Waldemar Strzałkowski: Życiorysy dowódców jednostek polskich w wojnie obronnej 1939 r.. W: Tadeusz Jurga: Obrona Polski 1939. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990. ISBN 83-211-1096-7.
• Zbigniew Mierzwiński: Generałowie II Rzeczypospolitej. Warszawa 1990: Wydawnictwo Polonia, s. 131–136. ISBN 83-7021-096-1.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.

• Kowalski Wincenty (1892–1984).