Randa (Szwajcaria)
46°06′01″N 7°47′00″E/46,100278 7,783333
 Dolina Mattertal. W dole miejscowość Randa | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Kanton | |||
| Okręg | |||
| BFS Nummer | |||
| Powierzchnia |
54,53 km² | ||
| Wysokość |
1406 m n.p.m. | ||
| Populacja (31 grudnia 2021) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
027 | ||
| Kod pocztowy |
3928 | ||
| Tablice rejestracyjne |
VS | ||
| |||
Położenie na mapie Szwajcarii  | |||
| 46°06′01″N 7°47′00″E/46,100278 7,783333
| |||
| Strona internetowa | |||
Randa – miejscowość i gmina (Politische Gemeinde) w południowej Szwajcarii, w kantonie Valais, w okręgu (Bezirk) Visp. Położona jest w środkowej części doliny Mattertal, w Alpach Pennińskich, między miejscowościami St. Niklaus i Täsch, nad potokiem Mattervispa, na wysokości 1406 metrów n.p.m.[2]. Otaczają ją strome zbocza szczytów: Domu (4545 m) od wschodu i Weisshornu (4506 m) od zachodu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość została założona w 1290 roku i należy do najstarszych w regionie. Znajduje się w niej barokowy kościół pw. św. Sebastiana (St. Sebastian) z 1717 roku[2]. Wielokrotnie Randa była miejscem katastrof. Spadały na nią lawiny i osuwiska skalne. Ostatnia, większa katastrofa miała miejsce w 1991 roku. Osuwisko skalne zniszczyło wiele domów, drogę prowadzącą przez dolinę i linię kolejową. Jak obliczono, w ciągu trzech tygodni do doliny spadło 30 mln m³ skał[2][3].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W Randzie mieszkają 433 osoby[1]. W 2021 roku 26,3% populacji gminy stanowiły osoby urodzone poza Szwajcarią[1].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Na szlaku turystycznym prowadzącym do Grächen znajduje się jeden z najdłuższych na świecie wiszący most Charles’a Kuonena dla pieszych. Długość mostu wynosi 494 metry, szerokość 65 centymetrów, w najwyższym punkcie znajduje się 85 metrów nad doliną. Otwarty od czerwca do listopada, przejście jest bezpłatne, niepolecane dla osób z lękiem wysokości. Należy unikać przechodzenia w czasie burzy[4].
Transport
[edytuj | edytuj kod]Przez teren gminy przebiega droga główna nr 213 oraz zębata linia kolejowa do Zermatt[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Wiszący most dla pieszych
-
Osuwisko skalne powstałe w 1991 roku
-
Kościół pw. św. Sebastiana (St. Sebastian)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Bundesamt für Statistik, Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2020 - 2020 | Tabelle [online], Bundesamt für Statistik, 1 września 2021 [dostęp 2022-05-16] (niem.).
- ↑ a b c Randa [online], MySwitzerland.com [dostęp 2018-07-18] (pol.).
- ↑ Die Gemeinde Randa - Gemeinde Randa, „Gemeinde Randa” [dostęp 2018-07-18] (niem.).
- ↑ Circular Hike to the Suspension Bridge in Randa, Zermatt, Switzerland, „Zermatt, Switzerland” [dostęp 2018-07-18].
- ↑ Switzerland Svizzera, Hallwag, Bern, Edition 1993, ISBN 3-444-00454-0.