Ronnie James Dio
 Ronnie James Dio, 2009 | |
| Imię i nazwisko |
Ronald James Padavona |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Instrumenty | |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Aktywność | |
| Powiązania | |
| Zespoły | |
| The Vegas Kings (1957–1958) Ronnie & The Ramblers (1958) Ronnie and the Red Caps (1958–1961) Ronnie Dio and the Prophets (1961–1967) The Electric Elves (1967–1969) The Elves (1969–1970) Elf (1970–1975) Rainbow (1975–1979) Black Sabbath (1979–1982, 1991–1992, 2006) Dio (1982–1991, 1993–2010) Heaven and Hell (2006–2010) | |
| Strona internetowa | |
Ronnie James Dio, właśc. Ronald James Padavona (ur. 10 lipca 1942 w Portsmouth, zm. 16 maja 2010 w Houston[1][2]) – amerykański muzyk, kompozytor i wokalista heavymetalowy.
Zaliczany do grona osób mających duży wpływ na rozwój muzyki hard rock i heavy metal. Zasłynął swoim „dzikim głosem”, rozpropagował symbol do dziś znany i używany wśród fanów metalu – corna (kojarzony z rogami szatana)[3]. Jak twierdził, nigdy nie pobierał lekcji śpiewu[4]. Znany przede wszystkim jako wokalista Dio i następca Ozzy’ego Osbourne’a w Black Sabbath. W 2006 roku piosenkarz został sklasyfikowany na 10. miejscu listy 100 najlepszych wokalistów wszech czasów według Hit Parader[5]. Z kolei w 2009 roku został sklasyfikowany na 3. miejscu listy 50 najlepszych heavymetalowych frontmanów wszech czasów według Roadrunner Records[6].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ronnie James Dio urodził się jako Ronald James Padavona w Portsmouth w New Hampshire jako jedyne dziecko włoskiej rodziny. Wkrótce rodzina przeprowadziła się do Cortland. Rodzice wychowywali go w tradycji wyznania rzymskokatolickiego[4]. W 1960 roku Dio ukończył Cortland City School. W 2004 roku został wprowadzony do tamtejszej Hall of Fame[7]. 15 listopada 1988 roku uhonorowało muzyka ulicą jego imienia[8].
W młodości Dio uczył się gry na trąbce, nagrał również kilka kompozycji z różnymi zespołami z nurtu rockabilly. W okresie nauki w szkole średniej dołączył do formacji The Vegas Kings, w której grał na gitarze basowej. W późniejszym okresie objął również stanowisko wokalisty, a grupa zmieniła nazwę na Ronnie & The Rumblers, a następnie na Ronnie And The Red Caps. Pierwszy siedmiocalowy singel na płycie winylowej grupa wydała w 1958 roku nakładem Reb Records. Na stronie A znalazła się kompozycja pt. „Lover”, zawierająca wokalizy harmoniczne Dio. Natomiast na stronie B ukazał się instrumentalny utwór zatytułowany „Conquest”, zawierający partie muzyka na trąbce.
W 1960 roku Dio podjął studia na University at Buffalo na wydziale farmacji, jednakże rok później przerwał naukę[9]. Ronnie przyjął pseudonim „Dio” po członku mafii Johnnym Dio, a po raz pierwszy użył go oficjalnie w 1961 roku[10]. Wkrótce potem zespół przyjął nazwę Ronnie Dio & The Prophets. Grupa wydała szereg singli. W 1967 roku przyjęła nazwę Electric Elves.
W latach 70. XX wieku zawiązał udaną współpracę z Ritchiem Blackmore’em – gitarzystą Deep Purple, a jej owocem był zespół Rainbow. Dio stał się szybko rosnąca ikoną kultury rockowej, a album Rising podbił listy przebojów. W roku 1979 zastąpił w Black Sabbath Ozzy’ego Osbourne’a. Wydane z tym zespołem 4 albumy Heaven and Hell, Mob Rules, Dehumanizer oraz Live Evil, stanowią po dzień dzisiejszy jeden z największych dorobków w kulturze rockowo-heavymetalowej. Był to pierwszy z 3 okresów współpracy Dio z Black Sabbath, a szczególnie z Tonym Iommim. Pomimo początkowych sukcesów „odnowionej” grupy, fani nie pogodzili się z jej rozłamem i zmianą brzmienia. Nastąpił kolejny kryzys w zespole z uwagi na problemy przy montażu Live Evil. Perkusista Vinnie Appice i Dio opuścili Black Sabbath. Stało się to motywacją do solowej kariery i utworzenia zespołu Dio jeszcze w roku 1982.
W 1984 Ronnie James Dio zebrał ponad 40 osób ze świata heavy metalu oraz hard rocka (między innymi wokalistę Judas Priest Roba Halforda, gitarzystów Iron Maiden Dave’a Murraya i Adriana Smitha i gitarzystę Yngwiego Malmsteena) i zorganizował akcję Hear ’n Aid, która zdobyła milion dolarów na cele charytatywne. W 1991 Ronnie James Dio wrócił do kolegów z Black Sabbath i wspólnie nagrali najcięższy[według kogo?] w historii zespołu album Dehumanizer (1992). Kolejny album z tym zespołem nagrał na przełomie 2006 i 2007 roku. Było to podsumowanie pracy artystów zatytułowane The Dio Years.
Śmierć
[edytuj | edytuj kod]25 listopada 2009 na oficjalnej stronie internetowej Wendy Dio podała informację, iż u Ronniego zdiagnozowano wczesne stadium raka żołądka[11]. Muzyk rozpoczął terapię w Mayo Clinic, a następnie w klinice w Houston. W maju 2010 roku w związku z chorobą zostały odwołane wszystkie występy wokalisty. Ronnie James Dio zmarł 16 maja 2010 roku w Houston o godzinie 7.45 rano[12][13]. Pogrzeb muzyka odbył się 30 maja 2010 roku w Los Angeles[14]. W nabożeństwie wzięli udział m.in. Glenn Hughes, Geoff Tate i Paul Shortino oraz ponad 1200 fanów wokalisty[14].
Śmierć Dio spotkała się ze znacznym odzewem środowiska muzycznego. Kondolencje i wyrazy szacunku złożyli m.in. basista Nikki Sixx – członek Mötley Crüe, Billy Corgan – lider The Smashing Pumpkins, perkusista Lars Ulrich – członek grupy Metallica, Robb Flynn – lider Machine Head, David Coverdale – wokalista Whitesnake, Scott Ian – gitarzysta formacji Anthrax, muzycy Iron Maiden, czy gitarzysta Obituary – Ralph Santolla[15][16][17][18][19][20][21][22].
23 października 2010 roku w bułgarskim mieście Kawarna odsłonięto pomnik Ronniego Jamesa Dio wykonany z kamieni morskich[23][24][25].
Artyście poświęcony został również tribute album, zatytułowany This is Your Life: A Tribute to Ronnie James Dio, zrealizowany przez wykonawców muzyki hardrockowej oraz heavymetalowej, m.in. zespoły Metallica, Motörhead, Scorpions czy Anthrax[26].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Pierwszą żoną artysty była Loretta Berardi (ur. 1941). W czerwcu 1968 adoptowali syna Dana Padavona (zawód: meteorolog w Buffalo)[27]. Kolejną jego żoną była Wendy Dio (ur. 1947 – zawód: menedżer przemysłu muzycznego).
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]
- Rainbow
- Ritchie Blackmore’s Rainbow (1975)
- Rising (1976)
- On Stage (1977)
- Long Live Rock ’n’ Roll (1978)
- Live in Germany 76' (1990)
- Black Sabbath
- Heaven and Hell (1980)
- Mob Rules (1981)
- Live Evil (1982)
- Dehumanizer (1992)
- The Sabbath Stones (1994)
- The Dio Years (2007)
- Tribute albumy
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]- Ronnie James Dio, Best of Ronnie James Dio (Play It Like It Is Guitar), Hal Leonard Publishing Corporation, 2010, ISBN 978-1-60378-192-3[28]
Literatura przedmiotu
[edytuj | edytuj kod]- Dakota Stevens, United in Death by Stomach Cancer: Michelle Thomas and Ronnie James Dio, Fort Press, 2010, ISBN 978-1-116-03007-5.
- Ronnie James Dio – A Photographic Memoir, Rufus Stone Limited Editions, 2010[29]
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]| Tytuł | Rok | Rola | Uwagi | Źródło |
|---|---|---|---|---|
| „Metal: A Headbanger’s Journey” | 2005 | jako on sam | film dokumentalny, reżyseria: Sam Dunn, Scot McFayden | [30] |
| „Heavy Metal: Louder Than Life” | 2006 | film dokumentalny, reżyseria: Dick Carruthers | [31] | |
| „Kostka przeznaczenia” | film fabularny, reżyseria: Liam Lynch | [32] | ||
| „Iron Maiden: Flight 666” | 2009 | film dokumentalny, Sam Dunn, Scot McFayden | [33] |
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Kategoria | Tytułem | Nagroda | Nota | Źródło |
|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | Icon | Ronnie James Dio | Kerrang! Awards | Laur | [34] |
| Best Vocalist | Revolver Golden Gods Awards | Laur | [35][36] |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Eur: International Who’s Who in Popular Music 2002. Routledge, s. 137. ISBN 978-1-85743-161-2.
- ↑ Message from Wendy Dio. 2010-05-16. [dostęp 2010-05-16]. (ang.).
- ↑ Scott Von Heldt: Mind Over Metal: The Musician’s Guide to Mental Mastery. Lulu.com, 17 listopada 2008, s. 14. ISBN 978-0557023844.
- ↑ a b Doug Van Pelt. What Dio Sez. „HM Magazine”, May/June 1997. ISSN 1066-6923. [dostęp 2007-04-30].
- ↑ Hit Parader’s Top 100 Metal Vocalists of All Time. hearya.com. [dostęp 2010-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-29)]. (ang.).
- ↑ THE 50 GREATEST METAL FRONT-MEN OF ALL TIME!. roadrunnerrecords.com. [dostęp 2011-12-08]. (ang.).
- ↑ Cortland Schools alumni. cortlandschools.org. [dostęp 2010-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-25)]. (ang.).
- ↑ Dio Way. anandamide.wordpress.com. [dostęp 2010-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-06)]. (ang.).
- ↑ Ronnie James Dio interview. ronniejamesdiosite.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ Dave Wilson: Rock Formations: Categorical Answers to How Band Names Were Formed. San Jose, Calif.: Cidermill Books, 2004. ISBN 0-9748483-5-2.
- ↑ RONNIE JAMES DIO Diagnosed With Stomach Cancer – Nov. 25, 2009. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ DIO / RonnieJamesDio.com – Official Site of Ronnie James Dio. ronniejamesdio.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ Whitney Pastorek: Ronnie James Dio, lead singer of Black Sabbath, Dio, Rainbow, dies at 67. Music Mix. [dostęp 2010-05-17].
- ↑ a b Fani pożegnali Ronniego Jamesa Dio. muzyka.onet.pl. [dostęp 2010-06-01]. (pol.).
- ↑ MÖTLEY CRÜE Bassist: DIO 'Was One Of The Kindest Souls I Have Ever Met’ – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ SMASHING PUMPKINS’ BILLY CORGAN: DIO Was 'One Of The Best Rock Singers There Will Ever Be’ – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ METALLICA Drummer’s Letter To RONNIE JAMES DIO – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ MACHINE HEAD Frontman Remembers RONNIE JAMES DIO – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ DAVID COVERDALE ‘Very Sad’ To Hear Of DIO’s Passing – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ ANTHRAX Guitarist SCOTT IAN: RONNIE JAMES DIO 'Always Had A Kind Word And A Smile’ – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ OBITUARY Guitarist: There’s Not A Person In Metal Today That Doesn’t Owe Something To DIO – May 16, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ Ronnie James Dio R.I.P.. Iron Maiden Official Website, 2010-05-17. [dostęp 2010-05-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-28)]. (ang.).
- ↑ Pomnik Ronniego Jamesa Dio. [dostęp 2010-11-04]. (pol.).
- ↑ Pomnik Ronnie’go Jamesa Dio odsłonięty. [dostęp 2010-11-04]. (pol.).
- ↑ Odsłonięcie pomnika Dio. [dostęp 2010-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-25)]. (pol.).
- ↑ Metallica w hołdzie Ronniemu Jamesowi Dio. muzyka.onet.pl. [dostęp 2014-03-25]. (pol.).
- ↑ Dan Padavona’s bio on his Cortland State Red Dragon Football website. cortlandfootball.com. [dostęp 2010-05-17]. (ang.).
- ↑ RONNIE JAMES DIO: ‘Best Of’ Guitar Tab Book Available – Sep. 19, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-09-19]. (ang.).
- ↑ RONNIE JAMES DIO: ‘A Photographic Memoir’ Due In November – Sep. 24, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-09-24]. (ang.).
- ↑ Metal: A Headbanger’s Journey (2005). imdb.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
- ↑ Heavy Metal: Louder Than Life. imdb.com. [dostęp 2011-07-28]. (ang.).
- ↑ Tenacious D: Kostka Przeznaczenia (2006) Tenacious D in The Pick of Destiny (original title). imdb.com. [dostęp 2016-01-29]. (pol.).
- ↑ Iron Maiden: Flight 666 (2009). imdb.com. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
- ↑ Kerrang Awards Winners Announced!. libel.co.nz. [dostęp 2016-01-29]. (ang.).
- ↑ REVOLVER Editor-In-Chief Talks About Upcoming GOLDEN GODS AWARDS – Mar. 29, 2010. blabbermouth.net. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
- ↑ Revolver Golden Gods Awards 2010: The Winners. metalinjection.net. [dostęp 2010-09-27]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tęcza w ciemności – Zarys historii i przewodnik po płytach zespołu DIO; ISBN 978-83-922791-2-9; autor: Tomasz Jeleniewski; Wydawnictwo WDAXROCK 2007
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Oficjalna strona internetowa (ang.)