Prenk Bib Doda
 Prenk Bib Doda | |
| Data i miejsce urodzenia |
1859 |
|---|---|
| Data śmierci |
22 marca 1919 |
| Minister spraw zagranicznych Albanii | |
| Okres |
od 28 maja 1914 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
Prenk Bib Doda (ur. 1859 w Oroshu, zm. 22 marca 1919[1]) – albański polityk i wojskowy, w 1914 minister spraw zagranicznych w rządzie Turhana Paszy Përmetiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Bib Dody, kierującego klanem Gjonmarkaj, najbardziej wpływowym wśród Mirdytów i Hidy z d. Ajazi. Kształcił się pod kierunkiem arbereskiego poety Leonardo de Martino[1]. Za udział w powstaniu antytureckim rodzina Gjonmarkaj została skazana na zesłanie, gdzie w 1870 zmarł ojciec Prenka. Prenk Bib Doda spędził czternaście lat jako zakładnik na dworze sułtańskim w Stambule[2]. W 1876 powrócił do Albanii i należał do organizatorów powstania antyosmańskiego w 1877[1]. Ponownie uwięziony przez Turków w grudniu 1880 został internowany w Anatolii, a następnie w Libanie[3]. Według Isy Blumiego, w czasie pobytu w Libanie prowadził rozmowy z przedstawicielami Austro-Węgier dotyczące przyszłej eksploatacji złóż w okręgu Mirdita[3]. Uwolniony w 1908 po wybuchu rewolucji młodotureckiej powrócił do Oroshu. W 1911 był jednym z przywódców powstania antyosmańskiego. Wspólnie z Terencem Toçim tworzył tymczasowe władze albańskie w okręgu Mirdita[4].
Po powstaniu państwa albańskiego w 1914 książę Wilhelm von Wied zaprosił Prenka Bib Dodę, aby ten objął stanowisko ministra spraw zagranicznych i zapewnił poparcie katolickich plemion północy dla nowych władz[1]. W czasie powstania muzułmanów przeciwko Wiedowi, Prenk wziął udział w bitwie o Shijak[4]. 23 czerwca 1914 wpadł w zasadzkę i dostał się do niewoli. Wkrótce został uwolniony pod warunkiem złożenia przysięgi, że nie będzie dalej walczył przeciwko rebeliantom.
W 1918 na kongresie albańskich działaczy narodowych w Durrësie, Prenk Bib Doda został wybrany jego wiceprzewodniczącym[5]. W tym czasie pozostawał w dobrych relacjach z brytyjskimi dyplomatami, czego nie akceptowali Włosi walczący o wpływy w Albanii. 22 marca udał się w podróż z Durrës do Shëngjinu wraz z brytyjskim dyplomatą Mortonem Edenem. W zasadzce, którą zorganizowała działająca na zlecenie Włochów banda Prenka Gjety Caku, Prenk Bib Doda zginął, a Brytyjczyk został ranny.
Imię Prenka Bib Dody nosi jedna z ulic w zachodniej części Tirany.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 498. (alb.).
- ↑ Prenk Bib Doda, Pochodnia. Narodowy Tygodnik Ilustrowany 1914/31 [30 lipca 1914], s. 14-15.
- ↑ a b Isa Blumi: Foundations of Modernity. Human Agency and the Imperial State. Routledge, 2012. (ang.).
- ↑ a b Nue Oroshi, PRENK BIB DODA – EMBLEMË E BESËLIDHJEVE KOMBËTARE PËR PAVARËSINË E SHQIPËRISË ETNIKE [online], ballikombetar.info (alb.).
- ↑ Edith Stickney, Southern Albania Or. Northern Epirus in European International Affairs: 1912-1923, Stanford 1926, s. 90.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marcin Czermiński: Albania: Zarysy etnograficzne, kulturalne i religijne. Kraków: 1893.
- Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press: 2010, s. 114. ISBN 978-0-8108-6188-6.
- Michael Schmidt-Neke: Entstehung und Ausbau der Königsdiktatur in Albanien (1912-1939): Regierungsbildungen, Herrschaftsweise und Machteliten in einem jungen Balkanstaat. Oldenburg: 1987. ISBN 978-3-486-54321-6. (niem.).
| Księstwo Albanii | |
|---|---|
| Republika Albanii | |
| Królestwo Albanii | |
| Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka) | |
| Ludowa Republika Albanii | |
| Republika Albanii |
