Perkoz Taczanowskiego
| Podiceps taczanowskii[1] | |
| von Berlepsch & Stolzmann, 1894 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
perkoz Taczanowskiego |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Perkoz Taczanowskiego[3] (Podiceps taczanowskii) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae). Znany tylko z jednego stanowiska na jeziorze Junín położonym na płaskowyżu w regionie Junín (4080 m n.p.m.) w środkowo-zachodnim Peru. Zagrożony wyginięciem.
- Taksonomia
- Takson ten opisali naukowo Hans von Berlepsch i Jan Sztolcman w 1894 na łamach czasopisma „Ibis”[4]. Autorzy nadali gatunkowi nazwę Podiceps taczanowskii – na cześć polskiego ornitologa Władysława Taczanowskiego, autora m.in. Ornithology of Peru (1884–86)[4]. Nazwa ta obowiązuje do tej pory[3][5]. Jest to gatunek monotypowy[5].
- Morfologia
- Perkoz Taczanowskiego jest gatunkiem nielotnym. Mierzy 33–38 cm długości[6]. Samce są podobne pod względem upierzenia do samic, ale są większe[6].
- Ekologia
- Zamieszkuje otwarte wody jeziora. W okresie lęgowym przenosi się na wyspy porośnięte roślinami z gatunku Scirpus [californicus] tatora oraz w zatoczki i kanały porośnięte trzcinami. Gnieździ się w koloniach, w okresach dużej liczebności ryb z rodzaju Orestias w płytkich wodach[potrzebny przypis].
- Status, zagrożenia i ochrona
- W 1938 był to ptak wyjątkowo liczny, a jeszcze w 1961 populacja prawdopodobnie znacznie przekraczała 1000 osobników. W kolejnych latach nastąpiły jednak gwałtowne spadki liczebności i w 1993 populację szacowano już tylko na około 50 osobników, choć późniejsze badania wykazały, że były to dane zaniżone – uważa się, że od lat 70. do 90. stan populacji pozostawał mniej więcej stabilny na poziomie 250–300 osobników. Obecnie populację na wolności szacuje się na 140–320 dorosłych ptaków, a jej trend uznaje się za lekko spadkowy. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 1994 uznawała perkoza Taczanowskiego za gatunek krytycznie zagrożony (CR – Critically Endangered), w 2020 zmieniono status na zagrożony (EN – Endangered)[2][7].
- Zanieczyszczenie środowiska i zarządzanie wodami z jeziora mają ogromny wpływ na zmniejszanie liczebności populacji tego gatunku[2]. Jezioro Junín zostało uznane za rezerwat narodowy, ponadto w 1996 wyznaczono tu obszar Ramsar, a w 2008 uznano je za ostoję ptaków IBA[2][7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Podiceps taczanowskii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d BirdLife International, Podiceps taczanowskii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-3 [dostęp 2020-12-16] (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 – perkozy – Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2019-11-07].
- ↑ a b Hans von Berlepsch & Jean Stolzmann. Description of a New Species of Grebe from Central Peru. „Ibis”. ser. 6, v. 6, s. 109, ryc. IV, 1894. (ang. • łac.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
- ↑ a b N. Bouglouan: Junin Grebe. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
- ↑ a b Species factsheet: Podiceps taczanowskii. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-07-28]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).