Pchnięcie kulą

Reprezentant Chińskiego Tajpej Chang Ming-huang podczas konkursu pchnięcia kulą rozegranego w ramach XII Halowych Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce w Walencji (2008)

Pchnięcie kulą (lub rzut kulą^[1]) – konkurencja lekkoatletyczna, polegająca na wypchnięciu kuli jednorącz z koła o średnicy 2,135 m. Kobiety pchają kulą o masie 4 kg (juniorki młodsze 3 kg^[2]), mężczyźni – 7,26 kg, młodzicy 5 kg, juniorzy młodsi (16-17 lat) – 5 kg, juniorzy starsi (18-19 lat) – 6 kg. Kula przed wypchnięciem musi mieć kontakt z szyją zawodnika. Po wykonaniu pchnięcia zawodnik musi opuścić koło jego tylną częścią, w przeciwnym wypadku pchnięcie nie zostanie uznane. Ponadto kula musi paść w obszar wycinka koła o kącie 34,92 stopni.

Stosowane są dwie podstawowe techniki pchnięcia kulą:

z doskoku – zawodnik ustawia się tyłem do kierunku pchnięcia i wykonuje „doślizg” do progu, skręt biodra i wypchnięcie kuli,
obrotowa – zawodnik wykonuje obrót (podobny do tego w rzucie dyskiem) zakończony wypchnięciem kuli.

Odległość mierzy się wzdłuż linii przechodzącej przez środek koła i ślad kuli, od wewnętrznej krawędzi progu do najbliższej krawędzi śladu.

Pchnięcie kulą jest w programie olimpijskim od pierwszych nowożytnych igrzysk olimpijskich w 1896.

Ralph Rose wykonujący pchnięcie kulą, rok 1908

Rekordziści

mężczyźni

	wynik	zawodnik	państwo	data	miejsce
Rekord świata	23,56 m	Ryan Crouser	Stany Zjednoczone	27 maja 2023	Los Angeles
Rekord Europy	23,06 m	Ulf Timmermann	NRD	22 maja 1988	Chania
Rekord Polski	22,32 m	Michał Haratyk	Polska	28 lipca 2019	Warszawa
Rekord Polski	22,32 m	Michał Haratyk	Polska	2 sierpnia 2019	Cetniewo

kobiety

	wynik	zawodniczka	państwo	data	miejsce
Rekord świata	22,63 m	Natalja Lisowska	ZSRR	7 czerwca 1987	Moskwa
Rekord Europy	22,63 m	Natalja Lisowska	ZSRR	7 czerwca 1987	Moskwa
Rekord Polski	19,58 m	Ludwika Chewińska	Polska	26 czerwca 1976	Bydgoszcz

Najlepsi zawodnicy wszech czasów

mężczyźni

Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotów w historii tej konkurencji (stan na 14 września 2024).

lp.	wynik	zawodnik	państwo	data	miejsce
1.	23,56 m	Ryan Crouser	Stany Zjednoczone	27 maja 2023	Los Angeles
2.	23,23 m	Joe Kovacs	Stany Zjednoczone	7 września 2022	Zurych
3.	23,12 m	Randy Barnes	Stany Zjednoczone	20 maja 1990	Westwood
4.	23,06 m	Ulf Timmermann	NRD	22 maja 1988	Chania
5.	22,98 m	Leonardo Fabbri	Włochy	14 września 2024	Bruksela
6.	22,91 m	Alessandro Andrei	Włochy	12 sierpnia 1987	Viareggio
7.	22,90 m	Tomas Walsh	Nowa Zelandia	5 października 2019	Doha
8.	22,86 m	Brian Oldfield	Stany Zjednoczone	10 maja 1975	El Paso
9.	22,75 m	Werner Günthör	Szwajcaria	23 sierpnia 1988	Berno
10.	22,67 m	Kevin Toth	Stany Zjednoczone	19 kwietnia 2003	Lawrence

zobacz więcej na stronach World Athletics

kobiety

Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotek w historii tej konkurencji (stan na 10 sierpnia 2021).

lp.	wynik	zawodniczka	państwo	data	miejsce
1.	22,63 m	Natalja Lisowska	ZSRR	7 czerwca 1987	Moskwa
2.	22,45 m	Ilona Slupianek	NRD	11 maja 1980	Poczdam
3.	22,32 m	Helena Fibingerová	Czechosłowacja	20 sierpnia 1977	Nitra
4.	22,19 m	Claudia Losch	RFN	23 sierpnia 1987	Hainfeld
5.	21,89 m	Iwanka Christowa	Bułgaria	4 lipca 1976	Belmeken
6.	21,86 m	Marianne Adam	NRD	23 czerwca 1979	Lipsk
7.	21,76 m	Li Meisu	Chiny	23 kwietnia 1988	Shijiazhuang
8.	21,73 m	Natalja Achrimienko	ZSRR	21 maja 1988	Leselidze
9.	21,69 m	Wita Pawłysz	Ukraina	20 sierpnia 1998	Budapeszt
10.	21,66 m	Sui Xinmei	Chiny	9 czerwca 1990	Pekin

zobacz więcej na stronach World Athletics

Rekordziści w hali

mężczyźni

	wynik	zawodnik	państwo	data	miejsce
Rekord świata	22,82 m	Ryan Crouser	Stany Zjednoczone	24 stycznia 2021	Fayetteville
Rekord Europy	22,55 m	Ulf Timmermann	NRD	11 lutego 1989	Senftenberg
Rekord Polski	22,00 m	Konrad Bukowiecki	Polska	15 lutego 2018	Toruń

kobiety

	wynik	zawodniczka	państwo	data	miejsce
Rekord świata	22,50 m	Helena Fibingerová	Czechosłowacja	19 lutego 1977	Jablonec nad Nysą
Rekord Europy	22,50 m	Helena Fibingerová	Czechosłowacja	19 lutego 1977	Jablonec nad Nysą
Rekord Polski	19,26 m	Krystyna Zabawska	Polska	21 lutego 1999	Spała

Najlepsi zawodnicy wszech czasów w hali

mężczyźni

Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotów w hali w historii tej konkurencji (stan na dzień 1 marca 2024 roku).

	wynik	zawodnik	państwo	data	miejsce
1.	22,82 m	Ryan Crouser	Stany Zjednoczone	24 stycznia 2021	Fayetteville
2.	22,66 m	Randy Barnes	Stany Zjednoczone	20 stycznia 1989	Los Angeles
3.	22,55 m	Ulf Timmermann	NRD	11 lutego 1989	Senftenberg
4.	22,53 m	Darlan Romani	Brazylia	19 marca 2022	Belgrad
5.	22,40 m	Adam Nelson	Stany Zjednoczone	15 lutego 2008	Fayetteville
6.	22,37 m	Leonardo Fabbri	Włochy	11 lutego 2024	Liévin
7.	22,31 m	Tomas Walsh	Nowa Zelandia	3 marca 2018 19 marca 2022	Birmingham Belgrad
8.	22,26 m	Werner Günthör	Szwajcaria	8 lutego 1987	Magglingen
9.	22,23 m	Ryan Whiting	Stany Zjednoczone	23 lutego 2014	Albuquerque
10.	22,18 m	Christian Cantwell	Stany Zjednoczone	22 lutego 2008	Warrensburg

zobacz więcej na stronach World Athletics

kobiety

Poniższa tabela przedstawia listę 10 najlepszych kulomiotek w hali w historii tej konkurencji (stan na 10 sierpnia 2021).

	wynik	zawodniczka	państwo	data	miejsce
1.	22,50 m	Helena Fibingerová	Czechosłowacja	19 lutego 1977	Jablonec nad Nysą
2.	22,14 m	Natalja Lisowska	ZSRR	7 lutego 1987	Penza
3.	21,60 m	Walentyna Fedjuszyna	ZSRR	28 grudnia 1991	Symferopol
4.	21,59 m	Ilona Slupianek	NRD	24 stycznia 1979	Berlin
5.	21,46 m	Claudia Losch	RFN	4 lutego 1986	Zweibrücken
6.	21,26 m	Ines Müller	NRD	24 lutego 1985	Berlin
		Natalja Achrimienko	ZSRR	24 stycznia 1987	Leningrad
8.	21,23 m	Margitta Pufe	NRD	26 lutego 1978	Senftenberg
9.	21,15 m	Irina Korżanienko	Rosja	18 lutego 1999	Moskwa
10.	21,10 m	Sui Xinmei	Chiny	3 marca 1990	Pekin

zobacz więcej na stronach IAAF

Polscy kulomioci

Osobna strona: Kategoria:Polscy kulomioci.

mężczyźni

Józef Baran-Bilewski
Zygmunt Heljasz – rekordzista świata: 16,05 m w 1932,
Mieczysław Łomowski
Tadeusz Krzyżanowski
Józef Auksztulewicz
Alfred Sosgórnik
Eugeniusz Kwiatkowski
Władysław Komar – mistrz olimpijski z Monachium (1972)
Edmund Antczak
Mieczysław Bręczewski
Mieczysław Kropelnicki
Janusz Gassowski
Edward Sarul – mistrz świata (Helsinki (1983))
Helmut Krieger
Eugeniusz Bałło
Piotr Perżyło
Leszek Śliwa
Tomasz Majewski – dwukrotny mistrz olimpijski z Pekinu (2008) oraz Londynu (2012),
Jakub Giża
Krzysztof Krzywosz
Mateusz Mikos
Krzysztof Brzozowski
Jakub Szyszkowski
Konrad Bukowiecki
Michał Haratyk aktualny rekordzista Polski (22,32 m)
Szymon Mazur
Leszek Gajdziński

kobiety

Polscy medaliści wielkich imprez

złote medale

Władysław Komar – Igrzyska Olimpijskie, Monachium 1972
Edward Sarul – Mistrzostwa Świata, Helsinki 1983
Michał Hodun – Mistrzostwa Europy Juniorów, Grosseto 2001
Krystyna Zabawska – Igrzyska Frankofońskie, Ottawa 2001
Jakub Giża – Gimnazjada, Caen 2002
Tomasz Majewski – Uniwersjada, Izmir 2005
Jakub Giża – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Debreczyn 2007
Tomasz Majewski – Igrzyska Olimpijskie, Pekin 2008
Tomasz Majewski – Halowe Mistrzostwa Europy, Turyn 2009
Tomasz Majewski – Mistrzostwa Europy w Lekkoatletyce, Barcelona 2010
Tomasz Majewski – Igrzyska Olimpijskie, Londyn 2012
Konrad Bukowiecki – Olimpijski Festiwal Młodzieży Europy, Utrecht 2013
Jakub Szyszkowski – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Tampere 2013
Jakub Szyszkowski – Mistrzostwa Europy Wojskowych, Warendorf 2013
Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Świata Juniorów, Eugene 2014
Konrad Bukowiecki – Igrzyska Olimpijskie Młodzieży, Nankin 2014
Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Europy Juniorów, Eskilstuna 2015
Konrad Bukowiecki – Mistrzostwa Świata Juniorów, Bydgoszcz 2016
Konrad Bukowiecki – Halowe Mistrzostwa Europy, Belgrad 2017
Konrad Bukowiecki – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Bydgoszcz 2017

srebrne medale

Witold Gerutto – Akademickie Mistrzostwa Świata, Monte Carlo 1939
Anna Cieślewicz – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Praga 1947
Edmund Piątkowski – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Helsinki 1962
Jarosław Grabowski – Europejskie Igrzyska Juniorów, Warszawa 1964
Władysław Komar – Europejskie Igrzyska Halowe, Madryt 1968
Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, Grenoble 1972
Ludwika Chewińska – Halowe Mistrzostwa Europy, Rotterdam 1973
Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, Mediolan 1978
Andrzej Krawczyk – Olimpijskie Dni Młodzieży Europy, Valkenswaard 1993
Krystyna Zabawska – Halowe Mistrzostwa Świata, Maebashi 1999
Tomasz Chrzanowski – Mistrzostwa Europy Juniorów, Ryga 1999
Magdalena Sobieszek – Mistrzostwa Świata Juniorów Młodszych, Sherbrooke 2003
Jakub Giża – Mistrzostwa Świata Juniorów, Grosseto 2004
Krystyna Zabawska – Halowe Mistrzostwa Europy, Madryt 2005
Krzysztof Brzozowski – Mistrzostwa świata juniorów młodszych, Bressanone 2009
Tomasz Majewski – Mistrzostwa Świata w Lekkoatletyce, Berlin 2009
Szymon Mazur – Mistrzostwa świata juniorów młodszych, Cali 2015
Michał Haratyk – Mistrzostwa Europy, Amsterdam 2016

brązowe medale

Halina Konopacka – Światowe Igrzyska Kobiet, Göteborg 1926
Wanda Flakowicz – Mistrzostwa Europy, Wiedeń 1938
Edward Adamczyk – Światowe Igrzyska Studentów UIE, Praga 1947
Alfred Sosgórnik – Mistrzostwa Europy, Belgrad 1962
Władysław Komar – Mistrzostwa Europy, Budapeszt 1966
Władysław Komar – Europejskie Igrzyska Halowe, Praga 1967
Władysław Komar – Mistrzostwa Europy, Helsinki 1971
Leszek Gajdziński – Uniwersjada, Moskwa 1973
Mieczysław Bręczewski – Mistrzostwa Europy Juniorów, Duisburg 1973
Władysław Komar – Halowe Mistrzostwa Europy, San Sebastián 1977
Tomasz Chrzanowski – Mistrzostwa Świata Juniorów, Santiago de Chile 2000
Katarzyna Żakowicz – Uniwersjada, Pekin 2001
Leszek Śliwa – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Amsterdam 2001
Krystyna Zabawska – Igrzyska Dobrej Woli, Brisbane 2001
Leszek Śliwa – Światowe Igrzyska Wojskowych, Katania 2003
Magdalena Sobieszek – Europejski Festiwal Młodzieży, Paryż 2003
Magdalena Sobieszek – Mistrzostwa Europy Juniorów, Kowno 2005
Magdalena Sobieszek – Uniwersjada, Bangkok 2007
Tomasz Majewski – Halowe Mistrzostwa Świata, Walencja 2008
Krzysztof Krzywosz – Uniwersjada, Belgrad 2009
Mateusz Mikos – Młodzieżowe Mistrzostwa Europy, Kowno 2009
Tomasz Majewski – Mistrzostwa Europy, Zurych 2014

Polscy finaliści olimpijscy (1-8)

mężczyźni

kobiety

5. Krystyna Zabawska 19,18 2000
6. Krystyna Zabawska 18,64 2004

Polscy finaliści mistrzostw świata (1-8)

mężczyźni

kobiety

Polacy w dziesiątkach światowych tabel rocznych

Mężczyźni	Kobiety
1932 – 4. Zygmunt Heljasz, 16,05 1933 – 3. Zygmunt Heljasz, 15,94 1934 – 6. Zygmunt Heljasz, 15,84 1938 – 7. Witold Gerutto, 15,87 1961 – 7. Alfred Sosgórnik, 18,58 1963 – 3. Alfred Sosgórnik, 19,24 1963 – 9. Władysław Komar, 18,81 1964 – 3. Władysław Komar, 19,50 1966 – 6. Władysław Komar, 19,61 1970 – 6. Władysław Komar, 20,22 1971 – 5. Władysław Komar, 20,55 1972 – 7. Władysław Komar, 21,18 1974 – 9. Władysław Komar, 21,19 1977 – 8. Władysław Komar, 20,70 1983 – 3. Edward Sarul, 21,68 2007 – 10. Tomasz Majewski, 20,87 2008 – 5. Tomasz Majewski, 21,51 2009 – 2. Tomasz Majewski, 21,95 2010 – 8-9. Tomasz Majewski, 21,44 2011 – 8. Tomasz Majewski, 21,60 2012 – 3. Tomasz Majewski, 21,89	1928 – 8. Halina Konopacka, 10,95 1930 – 10. Sonia Lewin, 11,48 1931 – 9. Wanda Jasieńska, 11,65 1932 – 7. Wanda Jasieńska, 12,00 1934 – 9. Jadwiga Wajsówna, 12,09 1935 – 9-10. Genowefa Cejzik, 11,85 (h) 1935 – 9-10. Jadwiga Wajsówna, 11,85 1936 – 6. Genowefa Cejzik, 12,14 (h) 1936 – 7. Jadwiga Wajsówna, 12,12 1938 – 4. Wanda Flakowicz, 13,21 1938 – 9. Genowefa Cejzik, 12,56 (h) 1939 – 9. Wanda Flakowicz, 12,73 1950 – 7. Magdalena Breguła, 13,50 1971 – 10. Ludwika Chewińska, 18,08 1972 – 8. Ludwika Chewińska, 19,06 1973 – 9. Ludwika Chewińska, 18,82 1998 – 6. Krystyna Zabawska, 19,24 1999 – 9. Krystyna Zabawska, 19,26

Polacy w rankingu Track and Field News

Mężczyźni	Kobiety
1960: 10. Alfred Sosgórnik 1961: 5. Alfred Sosgórnik 1962: 8. Alfred Sosgórnik 1963: 3. Alfred Sosgórnik 1963: 9. Władysław Komar 1964: 5. Władysław Komar 1965: 8. Alfred Sosgórnik 1966: 8. Władysław Komar 1968: 9. Władysław Komar 1970: 6. Władysław Komar 1971: 4. Władysław Komar 1972: 2. Władysław Komar 1974: 9. Władysław Komar 1977: 5. Władysław Komar 1978: 10. Władysław Komar 1983: 1. Edward Sarul 1988: 7. Helmut Krieger 2006: 10. Tomasz Majewski 2007: 7. Tomasz Majewski 2008: 1. Tomasz Majewski 2009: 2. Tomasz Majewski 2010: 4. Tomasz Majewski 2011: 7. Tomasz Majewski 2012: 2. Tomasz Majewski 2013: 6. Tomasz Majewski 2014: 6. Tomasz Majewski 2015: 9. Tomasz Majewski 2016: 6. Konrad Bukowiecki 2016: 8. Tomasz Majewski	1973: 10. Ludwika Chewińska 1974: 7. Ludwika Chewińska 1997: 9. Krystyna Zabawska 1998: 7. Krystyna Zabawska 1998: 9. Katarzyna Żakowicz 1999: 4. Krystyna Zabawska 2000: 5. Krystyna Zabawska 2002: 10. Krystyna Zabawska 2003: 8. Krystyna Zabawska 2004: 5. Krystyna Zabawska

Przypisy

↑ Wojciech Lipoński: Encyklopedia sportów świata. Warszawa: 2001.
↑ JanuszJ. Rozum JanuszJ., Nowe przepisy IAAF [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-10-29] (pol.).

[Lipoński-1] Wojciech Lipoński: Encyklopedia sportów świata. Warszawa: 2001.

[2] JanuszJ. Rozum JanuszJ., Nowe przepisy IAAF [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-10-29] (pol.).

[1]

[2]

biegi	100 m 200 m 400 m 800 m 1500 m 3000 m 5000 m 10 000 m 100 m ppł 110 m ppł 400 m ppł 3000 m z przeszk. 1 mila 4 × 100 m 4 × 400 m
biegi uliczne	półmaraton maraton bieg 24-godzinny ultramaratony
techniczne	pchnięcie kulą rzut oszczepem rzut młotem rzut dyskiem skok w dal trójskok skok wzwyż skok o tyczce
chód	10 km 20 km 35 km 50 km
wieloboje	pięciobój siedmiobój dziesięciobój
zawody	mistrzostwa świata halowe mistrzostwa świata mistrzostwa Europy halowe mistrzostwa Europy puchar interkontynentalny drużynowe mistrzostwa Europy
rekordy	świata Europy Polski olimpijskie igrzysk europejskich
medaliści igrzysk olimpijskich	mężczyźni kobiety