Patrick Swayze

Patrick Swayze

Patrick Swayze (marzec 1989)
Imię i nazwisko	Patrick Wayne Swayze
Data i miejsce urodzenia	18 sierpnia 1952 Houston
Data i miejsce śmierci	14 września 2009 Los Angeles
Zawód	aktor, tancerz, piosenkarz, choreograf, producent
Współmałżonek	Lisa Niemi (1975–2009; jego śmierć)
Lata aktywności	1979–2009
Multimedia w Wikimedia Commons

Patrick Wayne Swayze^[1][2] (ur. 18 sierpnia 1952 w Houston^[3], zm. 14 września 2009 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, tancerz, piosenkarz i choreograf^[4].

18 sierpnia 1997 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7018 Hollywood Boulevard^[5][6].

Urodził się jako najstarszy syn i jedno z pięciorga dzieci Yvonne Helen Karnes Swayze (1927–2013)^[7][8], tancerki–choreografki^[9], i Jessiego Wayne’a Swayzego (1925–1982)^[10], kreślarza^[11]. Jego rodzina miała pochodzenie angielskie, irlandzkie, szkockie i holenderskie^[12]. Miał dwóch młodszych braci: Donalda Carla (ur. 10 sierpnia 1958)^[13] i Seana Kyle’a (ur. 13 października 1962), oraz dwie siostry: adoptowaną^[14] Bambi^[15] i Vicky Lynn (1949–1994)^[16], która zmarła z powodu przedawkowania leków przeciwbólowych^[17].

Uczęszczał do szkoły Black Middle School w Oak Forest w stanie Illinois^[18]. Edukację kontynuował w Houston w stanie Teksas w katolickiej szkole im. Świętej Róży z Limy, liceum Waltrip High School oraz San Jacinto College. Wystąpił jako łyżwiarz w Galleria Ice Skating Pavilion w Houston. Ojciec widział w nim zawodowego sportowca, jednak dobrze zapowiadającej się karierze futbolowej przeszkodziła kontuzja kolana, groziła mu amputacja. Po serii skomplikowanych operacji znów musiał uczyć się chodzić, w czym pomogły mu zajęcia taneczne, na które uczęszczał do Houston Jazz Ballet Company, Harkness Ballet Theater School, Joffrey Ballet School w Nowym Jorku i Eliot Feld Ballet Company^[19].

Zadebiutował na scenie w wieku 18 lat, grając księcia zakochanego w Królewnie Śnieżce w spektaklu Disneyland na paradzie (Disneyland on Parade)^[20]. Wkrótce został profesjonalnym tancerzem, podróżował po kraju ze znanym zespołem baletowym Buffalo Ballet Company. Jego pierwszy profesjonalny występ miał miejsce jako tancerz dla Disney Theatrical Group w programie Disney on Parade. Następnie zagrał rolę Danny’ego Zuko w jednej z obsady zastępczej w długo emitowanej na Broadwayu produkcji Grease^[21]. W 1975 powrócił na scenę broadwayowską w przedstawieniu Dobry czas Charleya (Goodtime Charley), a potem odniósł sukces w musicalach West Side Story.

Po raz pierwszy pojawił się na kinowym ekranie w komedii Skatetown, U.S.A. (1979) ze Scottem Baio i Katherine Kelly Lang, gdzie dostrzegł go Francis Ford Coppola i zaangażował do roli Darrela 'Darry'ego' Curtisa w dramacie kryminalnym Outsiderzy (The Outsiders, 1983)^[22]. Na szklanym ekranie pojawił się w sitcomie CBS M*A*S*H (1981) jako szeregowy Gary Sturgis oraz serialu ABC Renegaci (Renegades, 1983) z Tracy Scoggins. Następnie zagrał sfrustrowanego i zadziornego buntownika, którego ojciec zaginął na wojnie wietnamskiej, w sensacyjnym filmie wojennym Teda Kotcheffa Niespotykane męstwo (Uncommon Valor, 1983) u boku Gene’a Hackmana. Pierwszą główną rolą była postać Jeda w kontrowersyjnym dramacie wojennym Czerwony świt (Red Dawn, 1984) z Charliem Sheenem i Jennifer Grey.

Międzynarodową sławę zyskał rolą arystokraty Orry'ego Maina w miniserialu ABC – ekranizacji powieści Johna Jakesa Północ-Południe (North and South, 1985) i sequelu Północ-Południe (North and South, Book II, 1986)^[23]. Niedługo potem wystąpił w melodramacie sportowym Youngblood (1986) u boku Roba Lowe jako zawodnik hokejowy. Dużym sukcesem cieszyła się nominowana do nagrody Złotego Globu kreacja instruktora tańca w musicalu Dirty Dancing (1987), w którym zaprezentował talent taneczny, a także możliwości wokalne i autorskie w balladzie „She’s Like the Wind”^[24], zdobywając nagrodę BMI Film & TV. Natomiast za postać policjanta prowadzącego prywatne śledztwo w Chicago w sprawie morderstwa młodszego brata w filmie sensacyjnym Prawo krwi (Next of Kin, 1989) oraz za rolę tytułową w filmie sensacyjnym Wykidajło (Road House, 1989) był nominowany do Złotej Maliny jako najgorszy aktor. Rola ukochanego w zaświatach w melodramacie komediowym Uwierz w ducha (Ghost, 1990) przyniosła mu nominację do Złotego Globu i nagrody Saturna. W 1991 został okrzyknięty przez „People” najseksowniejszym mężczyzną świata^[25], był także dziewiątym najlepiej opłacanym aktorem na świecie (z honorarium w wysokości 3 mln dol.)^[26].

Zaskoczył krytyków i widzów kolejnymi kreacjami, odbiegającymi daleko od jego dotychczasowego ekranowego wizerunku, takimi jak przywódca bandy gangsterów-surferów w filmie akcji Na fali (Point Break, 1991) oraz jedna z trzech drag queen w komedii Ślicznotki (To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar, 1995)^[27], za którą był nominowany do nagrody Złotego Globu. 18 sierpnia 1997 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Hollywood przy 7018 Hollywood Blvd.

12 czerwca 1975 poślubił tancerkę i uczennicę swojej matki Lisę Niemi^[28].

W styczniu 2008 stwierdzono u niego nowotwór trzustki. Na początku maja przeszedł operację, w trakcie której usunięto mu część zaatakowanego przez raka żołądka^[29]. Zmarł w nocy z 14 na 15 września 2009 w Los Angeles^[30]. Zgodnie z jego życzeniem, jego ciało zostało skremowane, a prochy zostały rozsypane na jego ranczu w Nowym Meksyku^[31][32].

• Patrick Swayze w bazie IMDb (ang.)
• Patrick Swayze w bazie Filmweb
• Patrick Swayze w bazie Notable Names Database (ang.)