[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Powiat gryficki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat gryficki
powiat
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

TERC

3205

Siedziba

Gryfice

Starosta

Ryszard Chmielowicz

Powierzchnia

1017,37 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


60 277[1]

• gęstość

59,2 os./km²

Urbanizacja

50,4%

Nr kierunkowy

(+48) 91

Tablice rejestracyjne

ZGY

Adres urzędu:
pl. Zwycięstwa 39
72-300 Gryfice
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu gryfickiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich

3

Liczba gmin wiejskich

3

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa
Mapa powiatu

Powiat gryfickipowiat w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, utworzony w 1999 r. w ramach reformy administracyjnej. Siedzibą władz powiatu jest miasto Gryfice.

Według danych z 31 grudnia 2019 r. powiat miał 60 277 mieszkańców[1]. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 60 025 osób[2].

Na terenie powiatu występuje przemysł spożywczy i drzewny. Pas wybrzeża bałtyckiego z piaszczystymi plażami (gminy: Rewal i Trzebiatów) jest obszarem sektora usług turystycznych.

W skład powiatu wchodzą:

W obrębie powiatu znajdują się 3 miasta: Gryfice, Płoty, Trzebiatów.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]
Budynek Urzędu Miejskiego i Starostwa
Mapa powiatu w miejscowościami

Według danych z 1 stycznia 2014 r. powierzchnia powiatu wynosiła 1017,37 km²[3]. Powiat stanowi 4,44% powierzchni woj. zachodniopomorskiego i zajmuje pod tym względem 13. miejsce.

Powiat gryficki leży na Pobrzeżu Szczecińskim, obejmując w większości Równinę Gryficką, środkową część Wybrzeża Trzebiatowskiego, a także małe fragmenty równin: Nowogardzkiej i Goleniowskiej (południowo-zachodnia część gminy Płoty).

Granicę północną powiatu na odcinku 40 km wyznacza brzeg Morza Bałtyckiego, od zachodu graniczy z powiatami: kamieńskim i goleniowskim, granicę wschodnią stanowi powiat kołobrzeski, a od południa powiat gryficki graniczy z powiatem łobeskim, którego utworzenie w 2002 r. wpłynęło na obecny kształt powiatu gryfickiego.

Środowisko naturalne

[edytuj | edytuj kod]
Rzeka Rega

Powiat gryficki posiada znaczne zasoby wód powierzchniowych. Główną oś hydrograficzną powiatu stanowi rzeka Rega, będąca jedną z największych rzek Pomorza, a także charakteryzująca się dość znaczną gęstością sieci rzecznej. Rzeka płynie przez wszystkie miasta powiatu aż do ujścia w mrzeżyńskim porcie. Wybrzeże powiatu obejmuje teren od Pobierowa do portu w Dźwirzynie (powiat kołobrzeski). Największe zbiorniki wodne to jezioro Resko Przymorskie, Liwia Łuża oraz Jezioro Rejowickie. Inne mniejsze to m.in. Jezioro Lisowskie, Jezioro Kołomąckie, Jezioro Łopianowskie, Jezioro Trzygłowskie Pierwsze i Drugie, Rybokarty.

Według podziału hydrograficznego Polski powiat gryficki położony jest w granicach czterech głównych obszarów zlewniowych: dorzeczu Regi, zlewni cieśniny Dziwny, zlewni jeziora Resko Przymorskie, zlewni przymorza od Dziwny do Regi.

Klimat

[edytuj | edytuj kod]

Północna część powiatu posiada cechy charakterystyczne dla klimatu morskiego; mała amplituda roczna, sezonowa i dzienna temperatur powietrza, duża wilgotność i wietrzność, krótki okres występowania zimy, chłodniejsze lato i łagodniejsza zima oraz znaczna ilość opadów. Część południowo-wschodnia jest pod wyraźnym wpływem klimatu kontynentalnego, który cechuje się wyższymi temperaturami powietrza latem i niższymi zimą, dłuższym okresem trwania zimy z dłużej zalegającą pokrywą śnieżną, dłuższymi okresami ciszy. Pory roku są w tej strefie wyraźniej zaznaczone. Zróżnicowanie klimatu ma ogromne znaczenie w gospodarce rolnej[4].

Przyroda

[edytuj | edytuj kod]
Młody kormoran czarny nad rzeką Regą

Według danych z 2012 r. na terenie powiatu gryfickiego ustanowiono 60 pomników przyrody. Około 600 ha powierzchni powiatu jest terenami o szczególnych walorach przyrodniczych prawnie chroniona, co stanowi 0,6% powierzchni powiatu[5].

W powiecie utworzono 4 rezerwaty przyrody. Pierwszy w 1959 r. rezerwat faunistyczny „Jezioro Liwia Łuża” (239,68 ha) dla ochrony stanowiska lęgowego, rzadkiego wówczas łabędzia niemego. Obiekt stanowi ostoję wielu gatunków ptactwa wodno–błotnego. Na zachód od miasta Płoty znajduje się rezerwat florystyczny „Wrzosowisko Sowno” (39,27 ha), gdzie występują zbiorowiska roślinne oraz rzadkie gatunki roślin porastające torfowisko przejściowe. W północnej części powiatu ustanowiono rezerwat florystyczny „Roby” (84,40 ha), mający na celu zachowanie stanowisk roślin naczyniowych i zarodnikowych. W 2010 r. utworzono rezerwat leśny „Nadmorski bór bażynowy w Mrzeżynie” (8,92 ha), gdzie występuje w pełni wykształcone zbiorowisko leśnego boru bażynowego na typowym siedlisku wydm nadmorskich.

Na terenie powiatu gryfickiego zostały ustanowione użytki ekologiczne, które w 2012 r. obejmowały łączną powierzchnię 119,59 ha[6].

W 2010 r. lasy zajmowały 20 818 ha, co stanowiło 20,5% powierzchni powiatu[7]. Użytki rolne w 2005 r. zajmowały 66,1% powierzchni powiatu – 67 352 ha[8].

W północnej części powiatu zostały wytyczone 2 obszary Natura 2000 – Trzebiatowsko-Kołobrzeski Pas Nadmorski oraz „Wybrzeże Trzebiatowskie”.

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]
Latarnia morska w Niechorzu

Powiat ze względu na swoje nadmorskie położenie jest odwiedzany w okresie wakacyjnym przez dużą liczbę turystów, ze względu na małą odległość od Bałtyku. Turyści mogą wziąć udział również w spływach kajakowych, które płyną zarówno rzeką Regą, jak i jej dopływami.

Teren powiatu obejmuje trzy miasta (Gryfice, Płoty, Trzebiatów), którym nadano prawa miejskie już w XIII w., dzięki czemu posiadają wiele zabytków. Tereny wiejskie były zamieszkiwane przez niemieckich arystokratów, którzy prowadzili folwarki i budowali swoje pałacyki. W większości wsi sołeckich znajdują się wybudowane przez okoliczną ludność zabytkowe kościoły. Do najczęściej odwiedzanych w gminie obiektów zabytkowych można zaliczyć kościół mariacki w Trzebiatowie (jeden z wyższych w kraju), latarnię morska w Niechorzu oraz ruiny kościoła w Trzęsaczu.

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Przez teren powiatu biegną 3 szlaki turystyczne:

Od kilku lat władze powiatu wprowadzają projekt szlaków rowerowych Gryfland, polegający na stworzeniu jednolitego systemu identyfikacji szlaków oraz współpracy gmin w ramach ich utrzymywania. W ramach projektu utworzono kilka szlaków rowerowych:

  • szlak rowerowy czerwony czerwony szlak rowerowy (trasa: Trzebiatów→ Brojce→ Gryfice) o długości 47,5 km;
  • szlak rowerowy zielony zielony szlak rowerowy (trasa: Płoty→ Trzygłów→ Gryfice→ Cerkwica→ Trzęsacz) o długości 52 km;
  • szlak rowerowy czarny czarny szlak rowerowy (trasa: Brojce→ GórzycaOtok→ Cerkwica) o długości 22,5 km;
  • szlak rowerowy żółty żółty szlak rowerowy (trasa: Płoty→ Wyszogóra→ Lisowo→ Płoty) o długości 18 km;
  • międzynarodowy szlak rowerowy R-10 – szlak wytyczony wzdłuż wybrzeża Bałtyku (trasa w powiecie: Trzęsacz→ Niechorze→ Trzebiatów→ Mrzeżyno) o długości w powiecie 40,2 km.

Większość szlaków rowerowych przebiega po drogach samochodowych. Infrastrukturą i oznaczeniem wszystkich szlaków rowerowych opiekuje się Powiatowe Centrum Marketingu, Rozwoju Gospodarczego i Integracji Europejskiej.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Powiat Gryfice w 1905 r.

Teren powiatu od XII do XVII wieku związany był z panującą na Pomorzu Zachodnim dynastią Gryfitów. Miasta posiadały dużą swobodę m.in. na przełomie XII/XIII wieku Trzebiatów i Gryfice prowadziły przeciwko sobie liczne konflikty. Od XIII wieku rozpoczęło się osadnictwo niemieckie na Pomorzu Zachodnim, co wpłynęło na strukturę ludności tutejszych terenów.

W 1618 r. rozpoczęła się wojna trzydziestoletnia istotnie wpływając na życie mieszkańców. W 1630 r. ziemię gryficką opanowały wojska szwedzkie. W 1637 r. umarł ostatni Gryfita i na mocy pokoju westfalskiego w 1648 r. tereny te zostały włączone do Brandenburgii.

W 1723 r. utworzono po raz pierwszy – powiat greifenberdzki (dziś gryficki), w wyniku reformy administracyjnej Królestwa Prus. Był jednym z 19. podlegających bezpośrednio pod Kamerę Wojenną i Domen Królewskich[9]. W 1816 r. po reformie administracyjnej, powiat Greifenberg i. Pom. (dziś gryficki) w Prusach, podlegał pod rejencję szczecińską[10][11], natomiast w 1938 r., będąc w zasięgu terytorialnym III Rzeszy, na skutek zmian administracyjnych powiat (niem. Landkreis Greifenberg i. Pom.) przeszedł pod rejencję koszalińską[12]. W 1939 obejmował 765,28 km² powierzchni[13].

W marcu 1945 r. trwały tu walki m.in. I Armii Wojska Polskiego z oddziałami niemieckimi, które następnie osaczone zostały w oblężonym Kołobrzegu.

Powiat gryficki na mapie Polski

W maju 1945 r. zaczęła organizować się polska administracja. W czerwcu powstał Obwód Zagórze[14] – nazwa ta wynikała z tymczasowej nazwy miasta Gryfice (do czerwca 1946). Powiat ten podzielony był na 2 gminy miejskie: Trzebiatów i Zagórze oraz 8 gmin zbiorowych: Brojce, Gołańcz Pomorska, Górzyca, Karnice, Mrzeżyno, Przybiernówko, Sadlno i Trzygłów. Identyczny podział został zachowany według stanu z lipca 1952 r.[15]

W 1954 r. zniesiono podział Polski na gminy, a w ich miejsce wprowadzono gromady[16]. Powiat gryficki podzielono na 2 miasta – Gryfice i Trzebiatów – i 17 gromad: Bielikowo (od 1956 Gąbin), Brojce, Cerkwica, Chomętowo, Dargosław, Gołańcz Pomorska, Gorzysław, Górzyca, Jasiel, Karnice, Przybiernówko, Rogozina, Rotnowo, Rybokarty, Sarbia, Śliwin i Trzygłów[17][18]. 1 stycznia 1958 r. do powiatu gryfickiego przyłączono z powiatu łobeskiego miasto Płoty oraz gromady Mechowo, Modlimowo, Płoty i Wicimice[19]; równocześnie gromadę Sarbia wyłączono z powiatu gryfickiego i przyłączono do powiatu kołobrzeskiego w woj. koszalińskim[20][21].

Według stanu z 1 lipca 1960 r. powiat gryficki składał się z 3 miast – Gryfice, Płoty i Trzebiatów – i już tylko 12 gromad: Brojce, Cerkwica, Gorzysław, Górzyca, Gryfice (nowa), Jasiel, Karnice, Płoty, Przybiernówko, Rogozina, Trzebiatów (nowa) i Wicimice[22]. W dniu 1 stycznia 1965 obowiązywał ten sam podział administracyjny[23].

1 stycznia 1973 wraz z kolejną reformą administracyjną zniesiono gromady i reaktywowano gminy[24]. Powiat gryficki podzielono na 3 miasta – Gryfice, Płoty i Trzebiatów – i 6 gmin: Brojce, Gryfice, Karnice, Płoty, Rewal i Trzebiatów[25][26][27].

W czerwcu 1975 r. w związku z reformą administracyjną zlikwidowano powiaty. Na obszarze tym zachowały się różne formy powiązań na szczeblu ponadgminnym, m.in. poprzez sąd rejonowy i Urząd Rejonowy w Gryficach[28].

1 stycznia 1999 r. przywrócono powiat gryficki, który objął 8 gmin: Brojce, Gryfice, Karnice, Płoty, Radowo Małe, Resko, Rewal, Trzebiatów[29]. 15 lutego 2000 r. Rada Powiatu Gryfickiego ustaliła herb powiatu, na którym każda lilia symbolizuje jej gminę.

1 stycznia 2002 r. w wyniku powstania powiatu łobeskiego, od powiatu odłączone zostały gminy: Radowo Małe i Resko.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 31 grudnia 2019 r. powiat gryficki zamieszkiwało 60 277 osób[1].

Ludność terenu obecnego powiatu[a]
Rok Liczba
mieszkańców[30][31]
1995 62 452
1996 62 754
1997 62 952
1998 62 998
1999 61 303
2000 61 135
2001 61 206
2002 61 080
2003 60 998
2004 60 851
2005 60 901
2006 60 773
2007 60 768
2008 60 660

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2008[32]):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Ogółem 60 660 100 30 787 50,75 29 873 49,25
Miasto 30 640 50,51 15 799 26,05 14 841 24,47
Wieś 30 020 49,49 14 988 24,71 15 032 24,78

Poniższa tabela przedstawia gminy powiatu gryfickiego uszeregowane według ich powierzchni, liczby ludności i gęstości zaludnienia w 2013[3]:

Gmina Ludność Powierzchnia
[km²]
Gęstość
zaludnienia
Brojce 3829 117,97 32
Gryfice 24013 261,30 90
Karnice 4216 133,12 31
Płoty 9144 239,19 38
Rewal 3817 40,65 85
Trzebiatów 16653 225,14 75

W 2002 r. w powszechnym spisie ludności na 61 140 mieszkańców powiatu gryfickiego przeważająca większość zdeklarowała narodowość polską. Największą grupą obywateli polskich w powiecie należącą do mniejszości narodowej lub etnicznej była mniejszość ukraińska, do której należały 393 osoby, stanowiące 0,643% ogółu mieszkańców[33].

Mniejszości narodowe i etniczne (obywatele polscy) w 2002 r. w powiecie gryfickim[33]
Mniejszość Liczba osób Procentowy udział w powiecie Liczba osób deklarujących używanie w kontaktach domowych języka mniejszości Procentowy udział w powiecie
Mniejszość niemiecka 44 0,072% 133 0,218%
Mniejszość romska 45 0,074% 38 0,062%
Mniejszość ukraińska 393 0,643% 234 0,383%

Według danych uzyskanych w Narodowym Spisie Powszechnym z 2011 r. do narodowości innej niż polska należało 1,4% ludności powiatu (881 osób). Przynależność do mniejszości ukraińskiej zadeklarowało 429 mieszkańców, co stanowiło 0,7% ludności powiatu[34].

  • Piramida wieku mieszkańców powiatu gryfickiego w 2014 r.[35]


Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]
Kąpielisko w Pobierowie

Według danych z 2010 r. na terenie powiatu działało 7,6 tys. prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 6,5 tys. stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. W 2010 r. działalność prowadziło 65 spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego[36]. Największymi skupiskami obiektów handlowych są miasta: Gryfice, Trzebiatów oraz Płoty, a w sezonie letnim także miejscowości nadmorskie.

We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 1 100 osób, a stopa bezrobocia 6,4%[37]

Przeciętne wynagrodzenie pracownicze w październiku 2008 r. wynosiło 2426,61 zł, przy liczbie zatrudnionych pracowników w powiecie gryfickim – 4682 osób. Przeciętne wynagrodzenie w sektorze publicznym wynosiło 2870,39 zł, a w sektorze prywatnym 2014,27 zł[38].

Powiat gryficki obejmuje część wybrzeża Morza Bałtyckiego, zwanego Wybrzeżem Trzebiatowskim. W gminach nadmorskich, tj. gminie Rewal i gminie Trzebiatów znajdują się miejscowości wypoczynkowe z kąpieliskami i plażami. W północnej części powiatu zlokalizowana jest duża liczba ośrodków wczasowych, kempingów i kwater wypoczynkowych. Są one wykorzystywane głównie w sezonie letnim (lipiec, sierpień), kiedy zwiększa się napływ turystów. W powiecie znajduje się także wiele gospodarstw agroturystycznych.

Kutry rybackie w Niechorzu

Na terenie powiatu znajduje się kilka zakładów przemysłowych. W Gryficach produkowane są kabiny prysznicowe, wanny akrylowe, galanteria papiernicza i wyroby higieniczne. W Trzebiatowie znajduje się zakład produkujący wanny[39]. W Mirosławicach działa zakład elektryczno-metalowy produkujący spawane konstrukcje stalowe i aluminiowe[40]. W Płotach mieści się zakład produkujący pojemniki i kontenery stalowe[41]. W Sownie produkuje się produkty gipsowe, kleje i zaprawy budowlane[42].

Użytki rolne w powiecie (2005)[8]
Rodzaj Powierzchnia %
Grunty orne 49 543 ha 73,56%
Łąki 12 346 ha 18,33%
Pastwiska 5343 ha 7,93%
Sady 120 ha 0,18%
Użytki rolne (Σ) 67 352 ha 100%

W 2005 r. 67 352 ha, czyli 66,2% obszaru powiatu zajmowały użytki rolne, z czego najwięcej (73,56%) stanowiły grunty orne[8]. W Prusinowie znajduje się oddział produkcyjny Szczecińskiej Centrali Nasiennej, która zajmuje się obrotem zbożami i materiałem siewnym. Przedsiębiorstwo posiada także stację nasienną w Gryficach, będącą punktem handlowo-magazynowym[43].

Na obszarze powiatu mieści się kilka niewielkich zakładów przetwórstwa drzewnego.

Jedną z gałęzi gospodarki w powiecie jest rybołówstwo morskie. Na terenie powiatu znajduje się port morski Mrzeżyno oraz 2 przystanie morskie dla rybaków w Rewalu i Niechorzu.

Transport

[edytuj | edytuj kod]
Stacja kolejowa w Gryficach

Transport kolejowy

[edytuj | edytuj kod]

Przez powiat gryficki przechodzi obecnie jedna Linia kolejowa nr 402 (GoleniówKoszalin), przejeżdżająca przez wszystkie miasta powiatu, a także mniejsze stacje kolejowe. Długość linii wynosi 49,631 km[44] i jest we władaniu spółki PKP Polskie Linie Kolejowe. Linia stanowi połączenie kolejowe między Szczecinem a Kołobrzegiem i Koszalinem. Linia nie jest zelektryfikowana i jeżdżą po niej szynobusy SA136, zakupione przez Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego (pociągi są obsługiwane przez Polregio).

W okresie wakacyjnym działa także jedna linia kolei wąskotorowej (Gryfice Wąsk. – Pogorzelica Gryficka). Należy ona do dawnej infrastruktury Gryfickiej Kolei Wąskotorowej i jest dofinansowywana przez gminę Rewal.

Rondo w Płotach (droga nr 152 i powiatowa do Makowic)

Transport drogowy

[edytuj | edytuj kod]

Główny ruch pojazdów na terenie powiatu skupia się na drodze krajowej nr 6 (trasa SzczecinKoszalinGdańsk). Przechodzi ona przez południe powiatu gryfickiego, w tym jedno z miast – Płoty, skąd odchodzą trzy drogi wojewódzkie. Droga wojewódzka nr 109 biegnie w kierunku północnym nad morze od Płot poprzez Gryfice, Trzebiatów do Mrzeżyna. Droga wojewódzka nr 108 odchodzi z Płot w kierunku zachodnim na Wolin i Świnoujście. Droga wojewódzka nr 152 odchodzi z Płot w kierunku wschodnim na Połczyn-Zdrój. Kolejną drogą wojewódzką odchodzącą od krajowej szóstki jest droga nr 105, która prowadzi przez dwie siedziby gmin (Brojce, Gryfice) w kierunku zachodnim na Kamień Pomorski.

W Gryficach rozpoczyna się droga wojewódzka nr 110 prowadząca w kierunku północnym (przez Karnice) na wybrzeże. Kolejną drogą wojewódzką przechodzącą przez teren powiatu jest droga wojewódzka nr 102, która jest trasą nadmorską wychodzącą z Kołobrzegu w kierunku południowo-zachodnim do Trzebiatowa, następnie do Rewala ciągnie się wzdłuż wybrzeża do Dziwnowa i Międzyzdrojów. Z Trzebiatowa odchodzi także droga wojewódzka nr 103 w kierunku południowo-zachodnim na Kamień Pomorski. Na terenie powiatu znajduje się siedziba Rejonu Dróg Wojewódzkich Gryfice, który opiekuje się wszystkimi drogami wojewódzkimi.

W 2008 r. na terenie powiatu było 322,8 km dróg powiatowych i 119,6 km dróg gminnych[45].

Transport autobusowy zapewniają regionalni przewoźnicy: PKS Gryfice, Veolia Transport Kołobrzeg oraz lokalni przewoźnicy busów. Dworzec autobusowy znajduje się w Gryficach, a w Trzebiatowie znajduje się miejsce ze stanowiskami dla autobusów przy dworcu kolejowym.

Port morski w Mrzeżynie

Transport morski

[edytuj | edytuj kod]

Największym obiektem morskim na wybrzeżu powiatu jest port morski w Mrzeżynie, będącym jednym z najmniejszych portów dostępnych dla jachtów balastowych. Wykorzystywany jest przez kurty rybackie oraz niewielkie jachty. Port jest ulokowany w ujściu Regi, w odległości 18 km (10 mil morskich) od Kołobrzegu, 39 km (21 NM) od Dziwnowa. W porcie Mrzeżyno ustanowiono morskie przejście graniczne, które obejmuje jedynie ruch towarowy statkami rybackimi o polskiej przynależności. Kolejnymi obiektami są dwie przystanie morskie: w Rewalu i Niechorzu, wykorzystywane przez rybaków.

Transport lotniczy

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie powiatu zlokalizowane jest byłe lotnisko wojskowe Płoty/Makowice z pasem startowym o wymiarach 2300 × 30 [m] – obecnie nie jest wykorzystywane. Najbliższy port lotniczy Szczecin-Goleniów znajduje się 5 km na północny wschód od Goleniowa i jest w pełni przystosowanym lotniskiem do obsługi cywilnego ruchu pasażerskiego i towarowego. W Bagiczu (powiat kołobrzeski), znajduje się najbliższe czynne lotnisko (sportowe) wykorzystywane przez Aeroklub Bałtycki.

Infrastruktura techniczna

[edytuj | edytuj kod]
Most na Redze, Elektrownia Wodna Płoty

Na terenie powiatu zlokalizowanych jest 6 małych elektrowni wodnych (Rejowice, Likowo, Trzebiatów, Trzebiatów II, Płoty, Prusinowo) włączonych w spółkę Zespół Elektrowni Wodnych w Płotach (Koncern Enea SA). Wszystkie elektrownie są rozlokowane na rzece Rega. Dwie z nich tworzą zbiorniki zaporowe. Łączna moc elektrowni wynosi 3,2 MW.

Lista nadajników radiowych i telewizyjnych na terenie powiatu:

  • RTON Gryfice Trzygłowska
  • Gryfice Zaleszczyce
  • Gryfice Kościół Wniebowzięcia NMP
  • TSR Trzebiatów ul.Wodna
 Zobacz więcej w artykule Trzebiatów (gmina), w sekcji Infrastruktura techniczna.

Kultura

[edytuj | edytuj kod]
Muzeum Galeria „Brama” w Gryficach

Według źródeł z 31 grudnia 2007 r. na terenie powiatu działało 50 instytucji kultury[46].

Na terenie powiatu wydawanych jest kilka gazet o zasięgu lokalnym. Poza ogólnokrajowymi stacjami nadaje także regionalna stacja radiowa VOX FM. Na terenie powiatu gryfickiego są 23 placówki biblioteczne, 4 obiekty muzealne w tym:

oraz jedna sala wystawowa w Trzebiatowskim Ośrodku Kultury.

Wydarzenia kulturalne:

  • Dni Gryfic
  • Dni Powiatu Gryfickiego – Krainy Gryfitów.
  • Dni Trzebiatowa – Święto Kaszy w Trzebiatowie
  • Dni Wybrzeża Rewalskiego
  • Międzynarodowe Zawody Strażackie Sikawek Konnych w Trzebiatowie
  • Powiatowy Turniej Gier Komputerowych „Delete”
  • Święto Ottona z Bambergu

Od 2004 r. odbywa się konkurs „Gryficka Rega”, który stanowi wyróżnienie dla osób i instytucji o najkorzystniejszym i najbardziej pożądanym wizerunku gospodarczym, społecznym i kulturalnym powiatu gryfickiego. Statuetka Gryfickiej Regi przyznawana jest w 11 kategoriach[47].

W powiecie znajduje się ponad 60 obiektów sportowych[48], lecz ich liczba w poszczególnych gminach powiatu gryfickiego jest bardzo zróżnicowana. Większość obiektów zlokalizowana jest wokół szkół, są to głównie sale gimnastyczne, boiska do koszykówki, siatkówki i piłki nożnej.

Na terenie powiatu w 2008 r. we wszystkich dyscyplinach działało 13 klubów sportowych, w których ćwiczyło łącznie 702 osoby[49].

Imprezy sportowe:

  • minimaraton Trzebiatowska Dziesiątka
  • bieg na 5 km Gryf Arena Run[50]

Ważniejsze kluby piłkarskie

[edytuj | edytuj kod]
Wybrzeże Rewalskie Rewal (IV liga - 5. poziom rozgrywek)
Polonia Płoty (klasa okręgowa - 6. poziom rozgrywek)
Rega Trzebiatów (klasa okręgowa - 6. poziom rozgrywek)
Sparta Gryfice (klasa okręgowa - 6. poziom rozgrywek)

Bezpieczeństwo

[edytuj | edytuj kod]
Samochód Straży Pożarnej i Komenda Powiatowa Policji

Za porządek publiczny i bezpieczeństwo odpowiadają: Komenda Powiatowa Policji w Gryficach, komisariaty w Trzebiatowie, Rewalu, Płotach oraz zespół dzielnicowych w Brojcach. W 2009 r. wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w powiecie gryfickim wynosił 73,7%[51][52]. W 2009 r. stwierdzono w powiecie m.in. 406 kradzieży z włamaniem, 15 kradzieży samochodów, 73 przestępstw narkotykowych[53][54][55].

Większa część obszaru powiatu obejmująca gminy: Brojce, Gryfice, Karnice, Trzebiatów, Rewal położona jest w strefie nadgranicznej[56]. Powiat gryficki obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Rewalu z Morskiego Oddziału SG[57].

Powiat gryficki jest obszarem właściwości Prokuratury Rejonowej w Gryficach i Prokuratury Okręgowej w Szczecinie[58].

Placówki Pogotowia Ratunkowego zlokalizowane są w Gryficach, Rewalu oraz Trzebiatowie. W zakresie zapobiegania powstawaniu chorób zakaźnych i epidemii działa Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna. W Gryficach znajduje się także szpital wojewódzki, będący ogólnopolskim centrum leczenia poparzeń.

Na terenie powiatu działa 13 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego[59]. OSP Rewal oraz OSP Trzebiatów posiadają własne sekcje płetwonurków. Akcje wspomaga Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Gryficach dysponująca specjalistycznym sprzętem.

Akcje ratunkowe na morzu kierowane są ze stacji ratownictwa morskiego Służby SAR w Kołobrzegu i Dziwnowie. W Gryficach działa także powiatowy oddział WOPR.

Na terenie powiatu znajdują się obecnie dwie formacje wojskowe: 78 Pułk Rakietowy Obrony Powietrznej w Mrzeżynie oraz 3 Batalion 7 Pomorskiej Brygady Obrony Wybrzeża w Trzebiatowie.

Oświata

[edytuj | edytuj kod]
Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego

W 2006 r. w powiecie gryfickim do 4 techników uczęszczało 582 uczniów[60], w 7 liceach ogólnokształcących[b] było 847 uczniów[61], w 2 liceach profilowanych 340 uczniów[62], w 3 zasadniczych szkołach zawodowych[63] 405 uczniów[64].

Jednostki oświatowe podlegające pod starostwo powiatowe w Gryficach:

  • Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Gryficach.
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Czesława Miłosza w Gryficach, w skład którego wchodzą: Technikum Ekonomiczne, Liceum Profilowane, Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa.
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Wincentego Witosa w Płotach, w skład którego wchodzą: Liceum Ogólnokształcące, Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego, Technikum Hotelarstwa, Technikum Organizacji Usług Gastronomicznych.
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Zbigniewa Herberta w Trzebiatowie, w skład którego wchodzą: Liceum Profilowane, Liceum Ogólnokształcące, Zasadnicza Szkoła Zawodowa.
  • Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Rewalu, placówka resocjalizacyjna dla chłopców niedostosowanych społecznie w wieku 13-18 lat w normie intelektualnej i upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim.
  • Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Waniorowie, przy którym działa szkoła podstawowa i gimnazjum.

Szkoły średnie niepodlegające starostwu powiatu gryfickiego:

  • Liceum Plastyczne w Gryficach, niepubliczna szkoła artystyczna o uprawnieniach szkoły publicznej, uczniowie kształcą się na specjalności reklama wizualna.

Pozostałe:

  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Gryficach, z siedzibą przy ul. Polnej 8.

Religia

[edytuj | edytuj kod]
Archidiecezjalne sanktuarium maryjne w Trzebiatowie

Teren powiatu obejmuje dwa dekanaty rzymskokatolickie (dekanat Trzebiatów, dekanat Gryfice) archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. W Trzebiatowie mieści się sanktuarium maryjne z XIV wieku.

W powiecie znajdują się dwie cerkwie parafialne (prawosławny dekanat Szczecin): cerkiew Świętego Ducha w Trzebiatowie oraz neogotycka cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Gryficach.

W Trzebiatowie mieści się także cerkiew greckokatolicka pw. św. Piotra i św. Pawła oraz kościół ewangelicko-augsburski pw. św. Jana. W kościele rzymskokatolickim Przemienienia Pańskiego w Płotach odbywają się także nabożeństwa wspólnoty greckokatolickiej. W Gryficach znajduje się zbór Kościoła Chrystusowego. W Gryficach i Trzebiatowie działają zbory Świadków Jehowy[65].

Każda gmina posiada swoje cmentarze. Trzebiatów i Gryfice mają cmentarze komunalne. W gminie Brojce znajdują się 3 cmentarze komunalne (Brojce, Bielikowo i Kiełpino). W Karnicach i Pobierowie są cmentarze przykościelne. Na cmentarzu w Gryficach znajduje się lapidarium (kaplica św. Jerzego).

Administracja i samorząd

[edytuj | edytuj kod]
Siedziba Sądu Rejonowego w Gryficach

Siedzibą władz powiatu jest miasto Gryfice. Organem uchwałodawczym jest Rada Powiatu Gryfickiego, w której skład wchodzi 19 radnych[66][67]. Rada wybiera organ wykonawczy, którym jest Zarząd Powiatu Gryfickiego składający się z 5 członków. Na czele zarządu stoi Starosta Powiatu Gryfickiego[68].

W 2016 r. wykonane wydatki budżetu powiatu gryfickiego wynosiły 72,12 mln zł, a dochody budżetu 72,52 mln zł. Zobowiązania samorządu (dług publiczny) według stanu na koniec 2016 r. wynosiły 11,36 mln zł, co stanowiło 15,66% poziomu dochodów[69].

Budżet powiatu gryfickiego w latach 2000–2016
Rok Wykonane wydatki
[mln zł]
Wykonane dochody
[mln zł]
Zobowiązania
[mln zł]
Wskaźnik zadłużenia do dochodu
[%]
2016[69] 72,12 72,52 11,36 15,7%
2015[70] 70,99 71,97 12,61 17,5%
2014[71] 79,16 76,43 13,57 17,8%
2013[72] 75,06 73,85 8,51 11,5%
2012[73] 72,67 72,94 8,96 12,3%
2011[74] 76,87 73,07 10,00 13,7%
2010[75] 82,83 70,78 4,59 6,5%
2009[76][77] 63,55 71,91 0,60 0,8%
2008[78][77] 56,86 58,86 0,90 1,5%
2007[79][77] 49,24 53,31 1,21 2,3%
2006[80][81] 51,42 47,31 3,22 6,8%
2005[82][81] 43,44 44,00 0,06 0,1%
2004[83][81] 40,65 42,00 0,09 0,2%
2003[84][81] 36,29 36,28 0,59 1,6%
2002[81] 41,58 41,43 0,25 0,6%
2001[81][c] b.d. 52,33 0,07 0,1%
2000[81][c] b.d. 48,41 0,80 1,7%

Zobowiązania (dług publiczny) powiatu gryfickiego w mln zł w latach 2000–2016:

Powiat gryficki jest członkiem Związku Celowego Powiatów Województwa Zachodniopomorskiego z siedzibą w Szczecinku[85].

Gminy powiatu gryfickiego są obszarem właściwości Sądu Rejonowego w Gryficach i Sądu Okręgowego w Szczecinie[86]. Powiat gryficki jest obszarem właściwości miejscowej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie[87].

Na terenie powiatu gryfickiego siedzibę ma szereg instytucji publicznych. Większość z nich w Gryficach, gdzie ma też siedzibę rejon dróg wojewódzkich, nadleśnictwo oraz oddział terenowy Zachodniopomorskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych[88].

W Płotach znajduje się oddział Archiwum Państwowego w Szczecinie, a także oddział zewnętrzny Zakładu Karnego w Nowogardzie.

Przy Starostwie Powiatu Gryfickiego działa: Biuro Rzeczy Znalezionych, Dom Dziecka w Gryficach, Zarząd Dróg Powiatowych, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gryficach, a także powiatowy rzecznik konsumentów.

Polityka

[edytuj | edytuj kod]
Okręgi wyborcze do Rady Powiatu Gryfickiego
Nr okręgu Granice okręgu (gminy) Liczba
radnych[89]
Liczba
wyborców w 2010[90]
Liczba
wyborców w 2006[91]
Nr 1 Gryfice, Karnice 9 22 749 22 492
Nr 2 Rewal, Trzebiatów 6 16 347 16 010
Nr 3 Brojce, Płoty 4 10 296 10 168
Razem (Σ) 19 49 392 48 670

Mieszkańcy powiatu gryfickiego wybierają radnych do Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego w okręgu nr 2. Posłów wybierają z okręgu wyborczego nr 41, senatora z okręgu nr 98, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu nr 13.

Starostowie powiatu gryfickiego:

Wyniki wyborów do Rady Powiatu Gryfickiego
Ugrupowanie 2002–2006[99] 2006–2010[100] 2010–2014[101] 2014–2018[102]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 7 (SLD-UP) - 2 -
Samoobrona 2 2 - -
Nasze Małe Ojczyzny 1 - - -
Polskie Stronnictwo Ludowe - 1 1 4
Prawo i Sprawiedliwość - 1 - 1
Platforma Obywatelska - 4 6 6
Unia Dla Przyszłości - 2 1 -
Ziemia Gryficka - 2 2 -
Idziemy Razem 9 7 7 6
Wspólny Samorząd - - - 2

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. W 2002 r. od powiatu odłączyły się 2 gminy, tabelka ich nie uwzględnia.
  2. Cztery licea są podporządkowane samorządowi powiatowemu.
  3. a b W skład powiatu gryfickiego w latach 1999–2001 wchodziły także gminy: Resko oraz Radowo Małe

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  3. a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r. (stan z 31 grudnia 2013). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2014.
  4. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Gryfickiego – Klimat, Gryfice, grudzień 2004.
  5. Milena Bancarzewska i inni, Ochrona środowiska 2013, Halina Sztrantowicz, Dariusz Bochenek, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 4 grudnia 2013, s. 91, ISSN 0867-3217 (pol. • ang.).
  6. Dane dla jednostki podziału terytorialnego, STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA Lata: 2012, Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny.
  7. Dane dla jednostki podziału terytorialnego, ZACHODNIOPOMORSKIE – Powiat gryficki, Leśnictwo – Lasy ogółem, 2010. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-20].
  8. a b c Dane dla jednostki podziału terytorialnego, ZACHODNIOPOMORSKIE – Powiat gryficki, Rolnictwo, 2005. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-20].
  9. J. Wiśniewski: Początki układu kapitalistycznego 1713-1805 [w:] G. Labuda (red.), Dzieje Szczecina. T. II. Warszawa – Poznań: 1985, s. 456. S. Rzeszowski podaje rok 1724.S. Rzeszowski: Ważniejsze momenty dziejów Gryfic [w:] Szczecin, miesięcznik Pomorza Zachodniego. Cz. 3. Szczecin: 1962, s. 36.
  10. S. Rzeszowski: Z dziejów Gryfic [w:] T. Białecki (red.), Ziemia Gryficka 1969. Szczecin: Gryfickie Towarzystwo Kultury w Gryficach, 1971, s. 123. M. Szczaniecki: Ramy terytorialne rozwoju historycznego Pomorza Zachodniego [w:] K. Ślaski, Pomorze Zachodnie. Nasza ziemia ojczysta. Poznań: 1960, s. 94-97.
  11. W niemieckiej literaturze pojawia się data 1818 r., od zakończenia reformy administracyjnej. Gunthard Stübs: Landkreis Greifenberg (1818-1945). [dostęp 2010-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 sierpnia 2010)]. (niem.).
  12. K. Golczewski: Miasto Gryfice i powiat na przełomie lat 1944-1945 [w:] Szczecin, miesięcznik Pomorza Zachodniego. Cz. 3. Szczecin: 1962, s. 36.
  13. Gunthard Stübs: Landkreis Greifenberg (1818-1945). [dostęp 2010-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (26 sierpnia 2010)]. (niem.).
  14. Starostwo Powiatowe Gryfickie. [w:] Informacje o zespole archiwalnym [on-line]. Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Płotach (SEZAM). [dostęp 2007-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2013)]. (pol.).
  15. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1 VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  16. Ustawa z dnia 25 września 1954 r. (Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191).
  17. Uchwała Nr V/43/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu gryfickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 15, Poz. 67)
  18. Podział administracyjny PRL (1956), Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych.
  19. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1957 r. (Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 308).
  20. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 1957 r. w sprawie zmiany granic niektórych województw (Dz.U. z 1957 r. nr 59, poz. 304).
  21. Wstęp do Zespołów (260/II–280/II) Prezydiów Gromadzkich Rad Narodowych powiatu kołobrzeskiego 1954–1972 /1973/ r.
  22. Podział administracyjny PRL (1960), Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych.
  23. Podział administracyjny PRL (1965), Urząd Rady Ministrów, Biuro do Spraw Prezydiów Rad Narodowych.
  24. Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin (Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312).
  25. Uchwała Nr XV/116/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie szczecińskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 8 grudnia 1972 r., Nr 15, Poz. 111)
  26. Polska – Zarys encyklopedyczny. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1974.
  27. Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych, stan w dniu 1 I 1974. GUS, 1974.
  28. Urząd Rejonowy w Gryficach. [w:] Informacje o zespole archiwalnym [on-line]. Archiwum Państwowe w Szczecinie Oddział w Płotach (SEZAM). [dostęp 2008-01-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 marca 2016)]. (pol.).
  29. Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 2001 r. ws. wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2001 r. nr 20, poz. 325).
  30. Do 2006:GUS, Bank Danych Regionalnych, 2007.
  31. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2007 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2006, ISSN 1734-6118 (pol.).
  32. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2008 r.).
  33. a b Mniejszości według województw, powiatów i gmin w 2002 r.. W: Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008-07-15.
  34. Wybrane tablice dotyczące przynależności narodowo-etnicznej, języka i wyznania [online], Główny Urząd Statystyczny [zarchiwizowane z adresu 2014-10-16].
  35. Powiat gryficki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  36. Dane dla jednostki podziału terytorialnego, zachodniopomorskie – Powiat gryficki, Podmioty gospodarcze, 2010. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2011-07-20].
  37. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).
  38. Wynagrodzenia i ich struktura w województwie zachodniopomorskim w 2008 r, Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 42, 55, ISSN 2080-928X.
  39. Dlaczego Victory Spa?. Victory SPA International Sp. z o.o., 2007. [dostęp 2014-10-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
  40. O firmie. Zakład Elektryczno-Metalowy BOEM. [dostęp 2009-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-25)].
  41. Firma. Arkada SA. [dostęp 2009-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-21)].
  42. Asortyment. Inter-Grąd. [dostęp 2010-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-17)].
  43. Organizacja spółki. [w:] Biuletyn Informacji Publicznej [on-line]. Szczecińska Centrala Nasienna. [dostęp 2010-02-18].
  44. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Gryfickiego – II.5. Infrastruktura lokalana, Tab. 36. (s. 44), Gryfice, grudzień 2004.
  45. Warunki życia ludności w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2008, Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 98, ISSN 2080-9301.
  46. Warunki życia ludności w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2008, Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 94, ISSN 2080-9301.
  47. „Gryficka Rega 2004” – Uroczysta Gala na Zamku. Wrota Pomorza Zachodniego, 2005-03-23. [dostęp 2009-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-22)].
  48. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Gryfickiego – II.4. Sfera społeczna. Sport (s. 27), Gryfice, grudzień 2004.
  49. Warunki życia ludności w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2008, Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2010, s. 95, ISSN 2080-9301.
  50. r, Gryf Arena Run 2019 „na mecie” [online], ECHO Tygodnik Regionalny, 7 kwietnia 2019 [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  51. Przestępstwa ogółem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  52. Województwo zachodniopomorskie. [w:] Statystyczne Vademecum Samorządowca 2010 (SVS 2010) [on-line]. Urząd Statystyczny w Szczecinie. [dostęp 2011-08-13].
  53. Kradzieże samochodów (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  54. Kradzieże z włamaniem (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  55. Przestępstwa narkotykowe (styczeń – grudzień). Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie. [dostęp 2012-06-17].
  56. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  57. Placówka SG w Rewalu. Komenda Morskiego Oddziału Straży Granicznej. [dostęp 2011-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-10)].
  58. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 marca 2010 r. (Dz.U. z 2010 r. nr 49, poz. 297).
  59. Wykaz OSP w KSRG w województwie zachodniopomorskim w lutym 2011 r. Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie, 2011-03-02. [dostęp 2011-08-14].
  60. GUS, BDL rok 2006, ponadgimnazjalne technika dla młodzieży bez specjalnych.
  61. GUS, BDL rok 2006, licea ogólnokształcące ponadgimnazjalne dla młodzieży bez specjalnych.
  62. GUS, BDL rok 2006, licea profilowane dla młodzieży bez specjalnych.
  63. Dwie ZSZ są podporządkowane samorządowi powiatowemu.
  64. GUS, BDL rok 2006, ponadgimnazjalne zasadnicze szkoły zawodowe dla młodzieży bez specjalnych.
  65. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2021-04-30].
  66. Zarządzenie Nr 69/2014 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 marca 2014 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2014 r., poz. 1084)
  67. Zarządzenie Nr 113/2006 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 marca 2006 r. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2006 r. Nr 42, poz. 737)
  68. Uchwała Nr IV/24/07 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 16 stycznia 2007 r. w sprawie Statutu Powiatu Gryfickiego. (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2007 r. Nr, poz. 425)
  69. a b Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2016 r. /Tabele: 5, 6, 8. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2016 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  70. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2014 r. /Tabele: 5, 6, 8. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2015 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  71. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2014 r. /Tabele: 5, 6, 8. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2014 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  72. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2013 r. /Tabele: 3, 4, 6. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2013 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  73. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2012 r. /Tabele: 3, 4, 6. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2012 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  74. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2011 r. /Tabele: 3, 4, 6. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2013 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  75. Wykonanie budżetów jst IV kwartał 2010 r. /Tabele: 3, 4, 6. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » Archiwum » 2010 r. » Analizy budżetów JST [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  76. Nadwyżka/deficyt JST Województwa Zachodniopomorskiego 2009 r.. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2009 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30]. Cytat: Wyszczególnienie A → dochód; B → Wydatki
  77. a b c Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2009 r. » Dług publiczny 2009 (2007–2009). Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-20].
  78. Nadwyżka/deficyt JST Województwa Zachodniopomorskiego 2008 r.. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2008 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30]. Cytat: Wyszczególnienie A → dochód; B → Wydatki
  79. Nadwyżka/deficyt JST Województwa Zachodniopomorskiego 2007 r.. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2007 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30]. Cytat: Wyszczególnienie A → dochód; B → Wydatki
  80. Nadwyżka/deficyt JST Województwa Zachodniopomorskiego 2006 r.. [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2006 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30].
  81. a b c d e f g Dług publiczny 2000-2006 r. (JST Województwa Zachodniopomorskiego). [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2006 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30].
  82. Wydatki 2005 r. (JST Województwa Zachodniopomorskiego). [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2005 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30].
  83. Wydatki 2004 r. (JST Województwa Zachodniopomorskiego). [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2004 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30].
  84. Wydatki 2003 r. (JST Województwa Zachodniopomorskiego). [w:] Działalność informacyjno-szkoleniowa » Analizy budżetów jednostek samorządu terytorialnego » Archiwum » 2003 r. [on-line]. Regionalna Izba Obrachunkowa w Szczecinie. [dostęp 2017-08-30].
  85. Wykaz związków międzygminnych (stan na dzień 30 czerwca 2011 r.). Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
  86. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2012 r. ws. ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych(Dz.U. z 2012 r. poz. 1223)
  87. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. nr 198, poz. 1925)
  88. Oddziały terenowe ZZMiUW. Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych. [dostęp 2011-08-14].
  89. Uchwała Nr XXXV/279/02 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 28 maja 2002 r. ws. okręgów wyborczych do przeprowadzenia wyborów samorządowych do Rady Powiatu Gryfickiego (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego z 2002 r. Nr 51, poz. 1082)
  90. Powiat gryficki, Wybory do rady powiatu. [w:] Wybory samorządowe 2010 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza. [dostęp 2010-12-08].
  91. Rada Powiatu w Gryficach. [w:] Wybory samorządowe 2006 [on-line]. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2013-05-24].
  92. Uchwała Nr II/3/98 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 6 listopada 1998 r. ws. wyboru Starosty Powiatu Gryfickiego.
  93. Uchwała Nr I/3/02 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 16 listopada 2002 r. ws. wyboru Starosty Powiatu Gryfickiego
  94. Uchwała Nr I/2/06 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 24 listopada 2006 r. ws. wyboru Starosty Powiatu Gryfickiego.
  95. Uchwała Nr I/2/2010 Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 29 listopada 2010 r. ws. wyboru Starosty Powiatu Gryfickiego
  96. Uchwała Nr I/3/2014 r. Rady Powiatu Gryfickiego z dnia 1 grudnia 2014 r. ws. wyboru Starosty Powiatu Gryfickiego
  97. Kazimierz Sać już nie jest starostą naszego powiatu. Co ma do powiedzenia na koniec? [online], SuperPortal24 - Powiat Gryficki, 23 listopada 2018 [dostęp 2020-06-07] (pol.).
  98. Ryszard Chmielowicz nowym starostą gryfickim [online], 24kurier.pl [dostęp 2020-06-07].
  99. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe [online], wybory2002.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  100. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza [online], wybory2006.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  101. Dituel Sp., Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo zachodniopomorskie - Powiat gryficki [online], wybory2010.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].
  102. PKW | Samorząd 2014 [online], samorzad2014.pkw.gov.pl [dostęp 2017-06-17].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]