Stanisław Maria Jankowski
Stanisław Maria Jankowski (ur. 9 grudnia 1945 w Krakowie, zm. 10 lutego 2022 tamże[1]) – polski publicysta, dziennikarz i pisarz, jeden ze współzałożycieli Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pracował jako dziennikarz m.in. w „itd”. „Dzienniku Polskim”. „Gazecie Krakowskiej” i „Życiu Literackim”. Autor powieści historycznych związanych tematycznie m.in. z okresem II wojny światowej i publikacji na temat zbrodni katyńskiej[2]. W październiku 1989 roku współzałożyciel Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej[3]. Za książkę Dziewczęta w maciejówkach (Wydawnictwo Trio, Warszawa 2012) został uhonorowany w Śródmiejskim Ośrodku Kultury w Krakowie w listopadzie 2012 Nagrodą Krakowska Książka Miesiąca.
W 2017 został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii” przyznanej przez Instytut Pamięci Narodowej[4].
Pochowany na cmentarzu Rakowickim[5].
W 2023 roku został uhonorowany post mortem nagrodą "Kustosz Pamięci Narodowej" przyznawaną przez Instytut Pamięci Narodowej[6]
Publikacje książkowe
[edytuj | edytuj kod]- Żołnierze „Zielonego” (1977)
- Dom dla jedynaka (1979)
- „Chlebowy”
- „Czarny” nadaje o trzeciej (1979)
- Znak Jastrzębca (1979)
- Szable i rapiery (1980)
- Steny z ulicy Mogilskiej (1980)
- Steny biją celnie (1984)
- Głową muru (1986)
- Królewski kurier (1986)
- Jak krakowscy żacy wygrali swoją wojnę ze Szwedami (1986)
- Powrót do Katynia (1990, współautor: Edward Miszczak)
- Strzały pod więzieniem: najsłynniejsze akcje Armii Krajowej (1992)
- Kwadrans na Zamarstynowie (1995)
- Generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek”: fakty – dokumenty – ślady – legenda (1996)
- Czterdziestu co godzinę (2002)
- Dzień rozpoczął się szczególnie... (2003)
- Kolacja z konfidentem. Piwnica pod Barnami w dokumentach Służby Bezpieczeństwa ( 2006, współautor Jolanta Drużyńska)
- Ostatni lot Halifaxa ( 2007, współautor Jerzy Piekarczyk)
- Wyklęte życiorysy ( 2009 , współautor Jolanta Drużyńska)
- Karski: raporty tajnego emisariusza (2009)
- Ucieczki specjalnego znaczenia ( 2011, współautor Jolanta Drużyńska)
- Dziewczęta w maciejówkach (2012)
- Klucze do wolności ( 2013)
- Dawaj Czasy! Czyli wyzwolenie po sowiecku (2016)
- Szafa emisariusza Jana Karskiego ( 2019)
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]24 marca 2011 roku Prezydent RP Bronisław Komorowski odznaczył Stanisława Marię Jankowskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w upowszechnianiu prawdy katyńskiej[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zmarł Stanisław Maria Jankowski - wybitny historyk i dziennikarz. radiokrakow.pl, 2022-02-10. [dostęp 2022-02-11].
- ↑ Np. Historia pewnego kłamstwa, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 19), str. 79–113
- ↑ Komunikat o powstaniu Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 1), Warszawa 1990, str. 4
- ↑ W Krakowie wręczono nagrody honorowe „Świadek Historii”. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2021-10-26].
- ↑ Zmarł Stanisław M. Jankowski. Muzeum Armii Krajowej. [dostęp 2023-01-18].
- ↑ Instytut Pamięci Narodowej , Wdzięczność i zobowiązanie. Wręczenie nagród „Kustosz Pamięci Narodowej” [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-04-16] (pol.).
- ↑ Rej. 153/201: Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 marca 2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 635)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Stanisława Marii Jankowskiego, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 1), Warszawa 1990, str. 212
- Publikacje Stanisława Marii Jankowskiego w Katalogu Biblioteki Narodowej bn.org [dostęp 2011-09-22]
- Członkowie Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polscy działacze społeczni
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy prozaicy
- Polscy publicyści
- Urodzeni w 1945
- Zmarli w 2022