Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych

Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku i (od 1987 roku) w Gdyni jest przyznawana w konkursie głównym od pierwszej edycji festiwalu, czyli od 1974 roku. Najmłodszym laureatem jest Jan Jankowski, który w 1985 roku w wieku dwudziesu czterech lat został wyróżniony za rolę w filmie Sam pośród swoich. Najstarszym zaś Jan Nowicki; w 2008 roku miał sześćdziesiąt dziewięć lat, kiedy przyznano mu nagrodę za obraz Jeszcze nie wieczór. Bogusław Linda oraz Janusz Gajos czterokrotnie wygrywali rywalizację o nagrodę za pierwszoplanową rolę męską i jest to rekord w historii festiwalu. Trzy razy zwyciężali Krzysztof Majchrzak oraz Andrzej Chyra, dwa - Marek Kondrat, Dawid Ogrodnik, Franciszek Pieczka, Krzysztof Pieczyński, Roman Wilhelmi, Zbigniew Zamachowski, Zbigniew Zapasiewicz i Robert Więckiewicz. W ciągu ponad trzydziestu lat istnienia festiwalu tylko dwa razy w konkursie na najlepszego aktora tryumfowali obcokrajowcy. W 1976 roku był to Rosjanin Aleksandr Kalagin, a w 1997 - Niemiec Til Schweiger. Nagrodą dla zwycięzcy jest 15 tysięcy złotych^[1].

• 1974: nagroda ex-aequo
  • Henryk Bąk − Uszczelka jako dyrektor Aleksander Sochacki
  • Daniel Olbrychski − Potop jako Andrzej Kmicic
• 1975: nagroda ex-aequo
  • Jerzy Bińczycki − Noce i dnie jako Bogumił Niechcic
  • Krzysztof Majchrzak − Koniec babiego lata jako Janek Kozioł
  • Wojciech Pszoniak − Ziemia obiecana jako Moryc Welt
  • Roman Wilhelmi − Zaklęte rewiry jako Robert Fornalski
• 1976: nagroda ex-aequo
  • Aleksandr Kalagin − Jarosław Dąbrowski jako pułkownik Tuchołko
  • Andrzej Kopiczyński − Motylem jestem, czyli romans 40-latka jako inżynier Stefan Karwowski
  • Zdzisław Kozień − Skazany jako Zygmunt Bielczyk
  • Franciszek Pieczka − Blizna jako dyrektor Stefan Bednarz
  • Franciszek Trzeciak − Hazardziści jako Zygmunt Jaskólski
• 1977: nagroda ex-aequo
  • Janusz Gajos − Milioner jako Józef Mikuła
  • Zbigniew Zapasiewicz − Barwy ochronne jako Docent Jakub Szelestowski
• 1978: nagroda ex-aequo
  • Krzysztof Janczar − Nie zaznasz spokoju jako Tolek „Bicz” Maliniak
  • Eugeniusz Priwieziencew – Wielki podryw jako Sylwik
• 1979: Jerzy Stuhr − Amator jako Filip Mosz i Szansa jako Zygmunt Ejmont

• 1980: Roman Wilhelmi − Ćma jako Jan
• 1981: Janusz Gajos − Wahadełko jako Michał Szmańda
• 1982: festiwal nie odbył się
• 1983: festiwal nie odbył się
• 1984: Władysław Kowalski − Kartka z podróży jako Jakub Rosenberg
• 1985: Jan Jankowski − Sam pośród swoich jako porucznik Andrzej Kmita „Babinicz"
• 1986: Krzysztof Pieczyński − Jezioro Bodeńskie jako Bohater i Wielki bieg jako Wrzesień
• 1987: Bogusław Linda − Magnat jako Bolko Heinrich i Przypadek jako Witek Długosz
• 1988: Bogusław Linda − Kobieta samotna jako Jacek Grochala
• 1989: nie przyznano nagród regulaminowych

• 1990: Janusz Gajos − Przesłuchanie jako major „Kąpielowy” i Ucieczka z kina „Wolność” jako Cenzor Rabkiewicz
• 1991: Adam Ferency − Kanalia jako Jegor Potapowicz Jegorow
• 1992: Bogusław Linda − Psy jako Franz Maurer
• 1993: Franciszek Pieczka − Jańcio Wodnik jako Jańcio Wodnik
• 1994: Zbigniew Zamachowski − Zawrócony jako Tomasz Siwek
• 1995: nagroda ex-aequo
  • Marek Kondrat − Pułkownik Kwiatkowski jako Andrzej Kwiatkowski
  • Bogusław Linda − Tato jako Michał Sulecki
• 1996: Jerzy Kamas − Kratka jako Eugeniusz
• 1997: Til Schweiger − Bandyta jako Brutecki
• 1998: Krzysztof Majchrzak − Historia kina w Popielawach jako Józef Andryszek V
• 1999: Andrzej Chyra − Dług jako Gerard Nowak

• 2000: Zbigniew Zapasiewicz − Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową jako Tomasz Berg
• 2001: Krzysztof Pieczyński − Jutro będzie niebo jako mężczyzna
• 2002: Marek Kondrat − Dzień świra jako Adaś Miauczyński
• 2003: Krzysztof Majchrzak − Pornografia jako Fryderyk
• 2004: nagroda ex-aequo
  • Marian Dziędziel − Wesele jako Wiesław Wojnar
  • Krzysztof Globisz − Długi weekend jako Bogdan Lewicki
• 2005: Andrzej Chyra − Komornik jako Lucjan Bohme
• 2006: Zbigniew Zamachowski − Przybyli ułani jako Marian
• 2007: Robert Więckiewicz − Świadek koronny jako Jan „Blacha” Blachowski i Wszystko będzie dobrze jako Andrzej
• 2008: Jan Nowicki − Jeszcze nie wieczór jako Jerzy „Wielki Szu"
• 2009: Borys Szyc − Wojna polsko-ruska jako Andrzej „Silny” Robakowski

• 2010: nagroda ex-aequo
  • Tomasz Schuchardt − Chrzest jako Janek
  • Wojciech Zieliński − Chrzest jako Michał
• 2011: Marcin Dorociński − Róża jako Tadeusz
• 2012: Robert Więckiewicz − W ciemności jako Leopold Socha
• 2013: Andrzej Chyra − W imię... jako ksiądz Adam
• 2014: Tomasz Kot − Bogowie jako Zbigniew Religa
• 2015: nagroda ex-aequo
  • Krzysztof Stroiński − Anatomia zła jako Karol Z. „Lulek”
  • Janusz Gajos – Body/Ciało jako prokurator Janusz Koprowicz
• 2016: Andrzej Seweryn – Ostatnia rodzina jako Zdzisław Beksiński
• 2017: Dawid Ogrodnik – Cicha noc jako Adam
• 2018: Adam Woronowicz – Kamerdyner jako Hermann von Krauss
• 2019: Dawid Ogrodnik – Ikar. Legenda Mietka Kosza jako Mieczysław Kosz
• 2020: Piotr Trojan – 25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy jako Tomasz Komenda
• 2021: Jacek Beler – Inni ludzie jako Kamil