Karabin maszynowy MG 13

Maschinengewehr 13

Państwo	III Rzesza
Producent	Rheinmetall, Sömmerda[1]
Rodzaj	lekki karabin maszynowy
Historia
Prototypy	1926
Produkcja	1930–1934
Dane techniczne
Kaliber	7,92 mm
Nabój	7,92 x 57 mm Mauser[1]
Magazynek	pudełkowy 25 nab. dwubębnowy 75 nab.
Wymiary
Długość	1340 mm
Długość lufy	718 mm[1]
Masa
broni	13,3 kg
Inne
Prędkość pocz. pocisku	890 m/s
Szybkostrzelność teoretyczna	550 strz./min[1]
Zasięg maks.	2000 m
Multimedia w Wikimedia Commons

Maschinengewehr 13 (MG 13) – niemiecki lekki karabin maszynowy z okresu przed II wojną światową.

Na podstawie doświadczeń zdobytych podczas I wojny światowej i porównania siły ognia lekkich karabinów z ciężkim karabinem maszynowym typu Maxim (MG 08), sztab niemiecki zdecydował o włączeniu do uzbrojenia piechoty lekkich karabinów maszynowych. Zamówienie na karabin tego typu obsługiwany przez jednego żołnierza złożono w 1926 roku. Louis Stange, starszy inżynier w fabryce Rheinmetall opracował projekt karabinu opierając się na rozwiązaniach ciężkiego karabinu maszynowego Dreyse MG 1912. Modyfikacje w porównaniu do pierwowzoru obejmowały zmianę lufy z chłodzonej wodą na chłodzoną powietrzem (w ażurowej osłonie metalowej), wymianę podstawy trójnożnej na dwunożną mocowaną do wylotu lufy i dodanie prostej metalowej kolby, składanej w prawą stronę wzdłuż karabinu.

W wyniku testów nowego karabinu uznano, że spełnia on stawiane wymagania i nadano mu oznaczenie Gerät 13a (niem. urządzenie 13a). Oznaczenia tego typu były nadawane eksperymentalnej broni strzeleckiej w celu ukrycia jej przeznaczenia. Liczba 13 była numerem pod którym zarejestrowano karabin w biurze technicznym uzbrojenia armii Heereswaffenamt. W tym samym czasie prowadzono także badania nad ciężkim karabinem maszynowym również opartym o rozwiązania karabinu Dreysego, oznaczonym jako Gerät 14. Był on zasilany z taśmy i posiadał podstawę trójnożną umożliwiającą ostrzał pod kątem 360 stopni, ale ze względu na brak istotnych zalet w porównaniu z ówcześnie używanym karabinem MG 08 projekt zarzucono.

W roku 1930 wprowadzono karabin Gerät 13a na uzbrojenie armii niemieckiej pod oznaczeniem MG 13 i produkowano do roku 1934 kiedy to wszedł do produkcji znacznie lepszy, uniwersalny karabin maszynowy MG 34. Karabin MG 13 występował także w wersji skróconej MG 13k (k od niem. kurz – krótki) przeznaczonej dla uzbrojenia załóg czołgów, wozów pancernych i częściowo także jako lotniczy karabin maszynowy. MG13k był używany m.in. w Panzerkampfwagenie I Ausf.A i Ausf.B.

Na bazie MG 13 opracowano lotniczy karabin maszynowy MG 15. Po wycofaniu MG 13 z uzbrojenia samolotów i zastąpieniu ich nowszymi MG 15, karabiny te weszły na uzbrojenia personelu naziemnego Luftwaffe.

Karabiny MG 13 sprzedawano do Portugalii i używano pod oznaczeniem M-38 do lat 50. XX wieku. Duża liczba trafiła także do Angoli, gdzie jako uzbrojenie partyzantów przetrwała do późnych lat 80. XX wieku.

Lekki karabin maszynowy MG 13 był indywidualną bronią samoczynną. Zasada działania oparta na krótkim odrzucie lufy. Ryglowanie ryglem wahliwym w płaszczyźnie pionowej. Mechanizm spustowy umożliwiał prowadzenie ognia ciągłego i pojedynczego. Wybór rodzaju ognia realizowany językiem spustowym poprzez naciśnięcie górnej lub dolnej jego części(jak w późniejszym MG34). Zasilanie z magazynka pudełkowego na 25 nabojów dołączanego z lewej strony karabinu lub specjalnego magazynka siodłowego (dwubębnowego), różniącego się od stosowanego w MG15, o pojemności 75 nabojów. Przeładowanie rączką zamkową po prawej stronie komory zamkowej. MG 13 posiadał lufę wymienną, chłodzoną powietrzem w ażurowej osłonie blaszanej. Przyrządy celownicze mechaniczne. Muszka stała umocowana na obudowie lufy i nastawny celownik ramkowy. Możliwy był także montaż celownika do strzelań przeciwlotniczych.

• Walter Schultz: 1000 ręcznej broni palnej. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2011, s. 233. ISBN 978-83-7708-745-9.