Jan Styka

Jan Styka

Jan Styka, pocztówka wyd. po 1905
Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1858 Lwów
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 1925 Rzym
Dziedzina sztuki	malarstwo, rysunek
Ważne dzieła
Panorama Racławicka Golgota
Multimedia w Wikimedia Commons

Jan Styka (ur. 8 kwietnia 1858 we Lwowie, zm. 28 kwietnia 1925 w Rzymie^[1]) – polski malarz, ilustrator książkowy.

Syn Czecha, austriackiego oficera. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, później w Rzymie, Paryżu, Krakowie (pod kierunkiem Jana Matejki). Po studiach zamieszkał we Lwowie, gdzie miał pracownię. W latach 1888–1890 zamieszkiwał w Kielcach w pałacyku na Wzgórzu Karscha. Od 1900 r. zamieszkał w Paryżu, a od 1910 we Włoszech (na wyspie Capri). Razem z pielgrzymką polską, 11 kwietnia, w wielką sobotę, był na audiencji u papieża. 28 kwietnia 1925 rano, zastano go w łóżku martwego. Miał dwóch synów, także artystów malarzy: Tadeusza (1889-1954) i Adama (1890–1959), oraz córki Marię, Zofię i Janinę^[1].

Po pogrzebie w Rzymie, tymczasowo został pochowany w Verano^[2].

Malował obrazy historyczne, religijne i batalistyczne. Namalował cztery panoramy:

• 1894 – wraz z Wojciechem Kossakiem znaną Panoramę Racławicką eksponowaną pierwotnie we Lwowie, obecnie we Wrocławiu,
• 1897 – Panoramę Siedmiogrodzką (obraz zwany także Bem – Petőfi) – przetrwała we fragmentach. Odnalezione i zidentyfikowane części znajdują się w Polsce (m.in. w Tarnowie)^[3], USA, Wielkiej Brytanii^[4],
• 1896 – panoramę o tematyce religijnej pt. Golgota (zwany też po angielsku „The Crucifixion” – Ukrzyżowanie) uznawaną za największy obraz o tematyce religijnej na świecie^[5]. Obecnie znajduje się w Forest Lawn Memorial Park, Glendale, koło Los Angeles w Kalifornii.
• Panoramę „Męczeństwo Chrześcijan w Cyrku Nerona”,

• 1910 – portret Ignacego Jana Paderewskiego,
• portret Kazimierza Pułaskiego.

• Regina Poloniae (Matka Boska błogosławiąca),
• Chrystus rozdający chleb rzeszom,
• Chrystus nauczający,
• Chrystus nad Jerozolimą.

• „Polonia” – wielkoformatowy obraz uroczyście zaprezentowano 3 maja 1891 r. we lwowskim ratuszu z okazji 100. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. „Polonia”, alegoria Polski, została przedstawiona jako przykuta do skały niewiasta, u której stóp leżą ofiary walk o niepodległość Polski. W centrum obrazu ukazano Tadeusza Kościuszkę. Poza nim Jan Styka umieścił w swojej kompozycji także m.in. Jana Kilińskiego, Jana Henryka Dąbrowskiego, ks. Józefa Poniatowskiego i Adama Mickiewicza^[6]. Liczne reprodukcje całego lub fragmentów malowidła ukazywały się na ziemiach polskich wszystkich trzech zaborów, m.in. w postaci pocztówek^[7]. Obecnie obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu^[8].
• (1901-1903) seria obrazów-ilustracji do książki Henryka Sienkiewicza Quo vadis, a także do Iliady oraz Odysei Homera
• (1919) – „Polska wyzwolona”
• „Biały orzeł polski na froncie francuskim”
• „Neron z tygrysem” zwany również „Neron w Baiae”^[9][10]

• Bogdan Broniewski, Poland Adieu. From Privilege to Peril, 2010
• Józef Piątek: Panorama Racławicka. Informator. Wrocław: Wrocławskie Wydawnictwo Prasowe, 1985. Brak numerów stron w książce
• Aleksander Małaczyński, Jan Styka (szkic biograficzny), Lwów 1930.

• Styka Family Art – biografia i galeria
• „Golgota” w Forest Lawn Memorial Park – Kalifornia. forestlawn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-02)].
• Publikacje Jana Styki w serwisie Polona.pl
• Portret Jana Styki: https://polishartcorner.com/2021/03/20/franciszek-krudowski-1860-1945/