Jan Jeziorański
 Jan Jeziorański, carte de visite, Zakład Fotograficzny Symonds & Co. w Portsmouth | |
 Jeziora | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 sierpnia 1864 |
| Ród |
Jeziorańscy herbu Jeziora |
| Rodzice |
Jan Maciej |
| Małżeństwo |
Wanda z Gołębiowskich |
| Dzieci |
Bronisława Maria Magdalena, |
| Wojny i bitwy | |
Jan Józef Bartłomiej Jeziorański herbu Jeziora (ur. 24 sierpnia 1835 w Lublinie, zm. 5 sierpnia 1864 w Warszawie) – członek władz powstania styczniowego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w polskiej rodzinie szlacheckiej pochodzenia żydowskiego[1], Jeziorańskich herbu Jeziora, jako syn Jana Macieja i Wandy z Dolańskich herbu Korab. Jego bratem stryjecznym był generał Antoni Jeziorański.
Wylegitymowany ze szlachectwa przed Heroldią Królestwa Polskiego ok. 1855 z herbem Jeziora. Z małżeństwa z Wandą z Gołębiowskich pozostawił córki:
- Bronisławę Marię Magdalenę (22.07.1863 – 1941), zamężną za Stanisławem Romeyko-Hurko.
- Janinę Franciszkę (3.12.1864 – ?), z męża Nipanicz.
- Zofię Katarzynę (26.04.1862 – ?).
Pracował jako rewizor dochodów tabacznych w Warszawie[2]. Był członkiem Organizacji Miejskiej Warszawy[3], w marcu 1864 został dyrektorem Wydziału Komunikacji w Rządzie Narodowym[1], stanowisko to objął po aresztowanym 6 marca Romanie Żulińskim. Aresztowany na początku kwietnia 1864, podczas przesłuchań zachował się godnie, nie podjął współpracy ze śledczymi, zdecydowanie odmówił obciążenia zeznaniami współtowarzyszy. Przyznał się jednak do winy, przyrzekał poprawę i prosił o łaskę[4]. Skazany na śmierć, został 5 sierpnia 1864 wraz z Romualdem Trauguttem, Józefem Toczyskim, Romanem Żulińskim i Rafałem Krajewskim powieszony na stokach Cytadeli Warszawskiej, jako ostatni ze skazanych[5]. Wszyscy zostali symbolicznie upamiętnieni na grobie córki Traugutta, Alojzy, na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[6].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Pamiątkowa tablica Członkowie Rządu Narodowego straceni na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 z Albumu Powstania Styczniowego, Lwów 1913
-
Upamiętnienie w miejscu stracenia członków Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym: Romualda Traugutta, Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego, park im. Romualda Traugutta w Warszawie
-
Tablica wmurowana w ścianę Cytadeli Warszawskiej tuż za szczątkami szubienicy, na której w okresie zaborów ginęli bojownicy o wyzwolenie narodowe i przemiany społeczne. Tablica upamiętnia członków rządu powstania styczniowego straconych 5 sierpnia 1864 r.
-
Symboliczny grób Jana Jeziorańskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Mateusz Mieses, Z rodu żydowskiego, zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej, Warszawa 1991, s. 116.
- ↑ Emil Noiński, Od konwersji do asymilacji. Tradycje walk o niepodległość Polski w rodzinie Jeziorańskich (XVIII-XX wiek), [w:] Drogi Polaków do Niepodległości. W 150. rocznicę powstania styczniowego, redakcja Wiesław Caban, Lidia Michalska – Bracha, Wiktoria Śliwowska, Warszawa 2015, s. 365-376.
- ↑ Stefan Król, Cytadela Warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa 1978, s. 144.
- ↑ Stefan Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, s. 735.
- ↑ Tamże, s. 737.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ALOIZA TRAUGUTTÓWNA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-02-13].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]
- Bender Ryszard, Jeziorański Jan Józef Bartłomiej, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. 9, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2002, s. 11. ISBN 83-88822-36-5.
- Jarzębowski, Józef, Jan Jeziorański: zapomniany bohater 1863 roku. Londyn: Veritas, 1974
- Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836–1861, oprac. E. Sęczys Warszawa 2000, s. 261.
- Uruski Seweryn, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. VI, Warszawa 1909, s. 85.
- Akta metrykalne z parafii Św. Krzyża w Warszawie