Jan Młodożeniec
 Jan Młodożeniec (1989) | |
| Data i miejsce urodzenia |
8 listopada 1929 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 grudnia 2000 |
| Narodowość |
polska |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Nagrody | |
| |
Jan Młodożeniec (ur. 8 listopada 1929 w Warszawie, zm. 12 grudnia 2000 tamże) – polski grafik; zajmował się grafiką użytkową, w tym zwłaszcza plakatem i grafiką książkową; jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej szkoły plakatu[1]; malarz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jan Młodożeniec był synem Stanisława Młodożeńca, poety, i Wandy Młodożeniec z domu Arlitewicz (1901–1971[2]), malarki. W 1948 roku ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie[3]. W latach 1948–1955 odbył studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, na Wydziale Grafiki, w katedrze grafiki i plakatu prof. Henryka Tomaszewskiego.
Od 1953 projektował plakaty i grafiki, współpracując z wydawnictwami: Czytelnik, Iskry, Wydawnictwem Artystyczno-Graficznym, centralą Wynajmu Filmów oraz teatrami i muzeami. Zdaniem krytyków sztuki jego prace wyróżniały: bogata, żywa kolorystyka, humor i umiejętność zamknięcia tematu pracy w jednym znaku.
Tworzył projekty plakatów filmowych (m.in. Dawno temu w Ameryce, Ojciec chrzestny, Gremliny Rozrabiają, Wielki Gatsby), teatralnych (do sztuk Czechowa, Fredry, Wyspiańskiego), z okazji wydarzeń kulturalnych (X Zamojskie Lato Teatralne, wystawy plakatów, grafiki) reklamowych oraz okładek książek (Stanisław Młodożeniec Kreski i futureski, Agnieszka Osiecka Szpetni czterdziestoletni, Witold Gombrowicz Trans-Atlantyk).
W 1962 odbyła się jego pierwsza wystawa indywidualna w warszawskiej Galerii Kordegarda, później w Wiedniu (1964), Pradze (1966), Poitiers (1968). W ciągu całego życia Jan Młodożeniec miał ponad 40 wystaw indywidualnych.
W latach 1962–2000 brał udział w wielu wystawach polskiego plakatu w kraju i za granicą, w Międzynarodowych Biennale Plakatu w Warszawie, USA, Toyamie. Od 1974 był członkiem Alliance graphique internationale.
Pochowany został w alei zasłużonych (grób 93) na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[2].
Laureat licznych nagród, m.in.:
- srebrny medal na IBA w Lipsku (1965, 1985);
- Nagroda Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek za wybitne osiągnięcia w kształtowaniu szaty graficznej książek (1978);
- złoty medal na VIII Międzynarodowym Biennale Plakatu w Warszawie (1980);
- I nagroda na Biennale Plakatu w Lahti (1983);
- Nagrody Roku w konkursie na Najlepszy Plakat Warszawy (1965, 1966, 1970, 1972, 1973, 1979, 1981, 1983, 1985, 1989);
Jego prace są w kolekcjach m.in.:
- Stedelijk Museum w Amsterdamie;
- Kunstbibliothek w Berlinie;
- Biblioteque Forney w Paryżu;
- Morawskiej Galerii w Brnie;
- Museum of Modern Art w Toyamie;
- Museum of Modern Art w Nowym Jorku;
Po jego śmierci we Wrocławiu w 2001 odbyła się wystawa monograficzna.
Był ojcem grafika Piotra i malarza Stanisława.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrzej K. Olszewski: Dzieje sztuki polskiej 1890–1980 w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1988, s. 125. ISBN 83-223-2124-4.
- ↑ a b Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW MŁODOŻENIEC, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-07-19].
- ↑ Edmund Kujawski (red.), Witold Grabski (red.): „Pochodem idziemy...” Dzieje i legenda Szkoły im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im.Stefana Batorego w Warszawie, 2003, s. 112. ISBN 83-06-02325-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jan Młodożeniec, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21].
- Jan Młodożeniec, plakaty
- Galeria Polskiego Plakatu: Jan Młodożeniec. poster.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-28)].
- strona zafryki-Jan Młodożeniec
- Jan Młodożeniec Galeria Plakatu w Warszawie
- Jan Młodożeniec w galerii plakatu filmowego Filmoteki Narodowej „Gapla”