James Tiptree Jr.
Alice Sheldon w 1946 | |
Imię i nazwisko |
Alice Bradley Sheldon |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 sierpnia 1915 |
Data i miejsce śmierci |
19 maja 1987 |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
James Tiptree Jr. właśc. Alice Bradley Sheldon (ur. 24 sierpnia 1915 w Chicago, zm. 19 maja 1987 w McLean, Wirginia) – amerykańska pisarka science fiction.
Swojego pseudonimu literackiego używała od 1967 roku do śmierci. Czasem także pisywała pod pseudonimem Raccoona Sheldon. Prawdziwa tożsamość Jamesa Tiptree Jr. była przez długie lata tajemnicą – pisarka nie ujawniała się, nie odbierała też osobiście nagród. Powszechnie była uważana za mężczyznę. Prawdziwa tożsamość wyszła na jaw w 1976 r., po śmierci jej matki.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Alice Bradley wychowała się w Hyde Park, uniwersyteckiej enklawie Chicago. Jej ojciec, Herbert, był prawnikiem, zaś matka, Mary Hastings Bradley, pisarką. W dzieciństwie dużo podróżowała z rodzicami. W 1934 r. wyszła za mąż za Wiliama Daveya i pod nazwiskiem Alice Bradley Davey pracowała jako plastyk i krytyk literacki w czasopiśmie „Chicago Sun”. W 1941 rozwiodła się, a w roku następnym zaciągnęła się do United States Air Force i zaczęła pracować jako analityk w wywiadzie wojskowym. W 1945 r. poślubiła drugiego męża, Huntingtona D. Sheldona, z którym, po zwolnieniu z wojska w 1946 r., podjęli działalność biznesową.
W 1946 roku zadebiutowała opowiadaniem The Lucky Ones w „New Yorkerze”. W latach 1957–1959 studiowała sztukę na American University w Waszyngtonie, a w 1967 r. uzyskała doktorat na George Washington University w zakresie psychologii eksperymentalnej. Fantastyką zaczęła zajmować się po ukończeniu doktoratu, w 1967 r., pod męskim pseudonimem James Tiptree Jr., wziętym z nalepki słoika z angielską marmoladą firmy Wilkin & Sons.
Zmarła śmiercią samobójczą, w wieku 71 lat, razem z 84-letnim mężem.
Na jej cześć ustanowiono Nagrodę Jamesa Tiptree Jr. (obecnie Nagroda Otherwise), która jest przyznawana za utwór science fiction lub fantasy, który odważnie podejmuje tematykę płci.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Powieści
[edytuj | edytuj kod]- Up the Walls of the World (1978)
- Jasność spływa z powietrza (Brightness Falls from the Air, 1985)
Zbiory opowiadań
[edytuj | edytuj kod]- Ten Thousand Light-Years from Home (1973)
- Warm Worlds and Otherwise (1975)
- Star Songs of an Old Primate (1978)
- Out of the Everywhere and Other Extraordinary Visions (1981)
- Crown of Stars (1988)
- Her Smoke Rose Up Forever (1990)
- Meet Me at Infinity (2000)
- Houston, Houston, czy mnie słyszysz i inne opowiadania (2000)
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Hugo:
- 1974 The Girl Who Was Plugged In (najlepsze opowiadanie)
- 1977 Houston, Houston, czy mnie słyszysz? (Houston, Houston, Do You Read? najlepsze opowiadanie)
- Nebula:
- 1973 Miłość to plan, plan to śmierć (najlepsza krótka forma)
- 1976 Houston, Houston, czy mnie słyszysz? (najlepsze opowiadanie)
- 1977 Sposób na muchy (najlepsza nowela)
- Nagroda World Fantasy:
- 1987 Tales of the Quintana Roo (zbiór)
- Locus:
- 1984 Beyond the Dead Reef (krótka forma)
- 1986 The Only Neat Thing to Do (opowiadanie)
- Science Fiction Chronicle Award:
- 1986 The Only Neat Thing to Do (opowiadanie)
- Jupiter:
- 1977 Houston, Houston, czy mnie słyszysz? (opowiadanie)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000081419268, 0000000368500127
- VIAF: 62099890, 266704950
- LCCN: n83126414
- GND: 108695751
- NDL: 00458824
- LIBRIS: 1zcgk0qk36vj2t1
- BnF: 11926692v
- SUDOC: 073400823
- NLA: 35550973
- NKC: xx0022161
- BNE: XX932781
- NTA: 072312602
- BIBSYS: 11051260, 13007512
- CiNii: DA12333882
- Open Library: OL4771636A
- PLWABN: 9810656387605606
- NUKAT: n00015784
- J9U: 987007508161105171
- PTBNP: 104143
- CANTIC: a1018174x
- NSK: 000203427
- ΕΒΕ: 68129
- KRNLK: KAC200706580
- LIH: LNB:CGQ6;=zW