Jałta

Jałta

Ялта

Herb Flaga
Państwo	Rosja /  Ukraina
Republika	Republika Krymu / Autonomiczna Republika Krymu
Powierzchnia	18,202[1] km²
Wysokość	50 m n.p.m.
Populacja (2020) • liczba ludności • gęstość	79 056[2] 4365,29 os./km²
Nr kierunkowy	+380-654
Kod pocztowy	98600 – 98639
Położenie na mapie Krymu Jałta
44°29′N 34°10′E/44,483333 34,166667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Jałta (ukr. Ялта, ros. Ялта, krymskotat. Yalta, orm. Յալտա) – miasto na Ukrainie leżące w południowej części okupowanego przez Rosję Półwyspu Krymskiego, na brzegu Morza Czarnego. Liczy 79 tys. mieszkańców (2020). Z Jałty do Symferopola prowadzi najdłuższa w Europie linia trolejbusowa długości około 86 km.

Za czasów Związku Radzieckiego Jałta była popularnym kurortem nadmorskim.

W czasie II wojny światowej w Jałcie (a dokładnie w Liwadii – niewielkiej miejscowości koło Jałty) odbyła się konferencja jałtańska ustalająca na przeszło 40 lat polityczny podział powojennej Europy.

W Jałcie znajdują się: Muzeum Czechowa, sobór św. Aleksandra Newskiego, cerkiew św. Jana Chryzostoma, cerkiew ormiańska, katolicki Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP, Jałtańskie Państwowe Muzeum Historii i Literatury, Muzeum Narodowej Sztuki Dekoracyjnej „Polana Bajek”.

Na przedmieściach Jałty dwa carskie pałace w: Liwadii i Massandrze.

Jedną z jednostek podziału administracyjnego Republiki Autonomicznej Krymu, porównywalną z rejonem, jest zespół miejski Jałty. Jest to obszar zarządzany przez Radę Miasta Jałta. Dzieli on się na mniejsze miejscowości:

• Miasta:

Ałupka, Jałta.

• Osiedla typu miejskiego:

Foros, Gaspra, Gurzuf, Koreiz, Liwadia, Massandra, Simeiz.

Jałta była założona przypuszczalnie w I wieku przez Greków.

Według legendy, greccy żeglarze zbłądzili podczas burzy i długo się błąkali w poszukiwaniu brzegu. Gdy wreszcie zobaczyli brzeg (jałos), to zdecydowali, że tak nazwą założoną osadę.

W starożytności miasto było częścią Cesarstwa rzymskiego, a w okresie średniowiecza – Cesarstwa bizantyjskiego. Od 1145 r. znane było pod nazwą Dżalita (warianty nazwy: Galita, Kaulita, Gealita, Etalita), obecną nazwę nosi od XVI wieku. Prawa miejskie Jałta uzyskała w roku 1837. Od lat 60. XIX wieku rozwijała się jako uzdrowisko^[3].

Podczas okupacji hitlerowskiej, 5 grudnia 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 1800 osób. 17 grudnia 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowali. Sprawcą zbrodni było Sonderkommando 11a (dowódcy – SS-Obersturmbannführer Paul Zapp, SS-Scharführer baron Leo Karl Eugen von der Recke i SS-Hauptsturmführer Eberhard Heinzee^[4].

• Acapulco, Meksyk
• Gałacz, Rumunia
• Margate, Wielka Brytania
• Santa Barbara, USA
• Baden-Baden, Niemcy
• Fujisawa, Japonia
• Rijeka, Chorwacja

Jałta to tytuł piosenki Jacka Kaczmarskiego, opowiadającej o postanowieniach konferencji jałtańskiej. Jałta jest także obecna w Sonetach krymskich Adama Mickiewicza, który mieszkał tam i tworzył przez pewien czas. Michaił Afanasjewicz Bułhakow do Jałty za sprawą Wolanda i jego świty przenosi dyrektora Teatru Variétés Stiopę Lichodiejewa, a tym samym część fabuły powieści Mistrz i Małgorzata.

• 
  Pomnik Lenina na nabrzeżu im. Lenina
• 
  Sobór Aleksandra Newskiego
• 
  Kościół ormiański
• 
  Kościół katolicki
• 
  Jałta, 1980

• Konferencja jałtańska
• Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Jałcie

• Wojnowski J. [red. nacz.], Wielka encyklopedia PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002. T. 12, s. 374-375.

• Radziecka mapa topograficzna 1:100 000
• Strona miasta
• https://www.google.com/maps Google Maps Jałta