Język birmański
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
język ojczysty: ~33 mln (we wszystkich krajach) | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Mjanma | ||||||
Organ regulujący | Komisja Języka Birmańskiego | ||||||
UNESCO | 1 bezpieczny↗ | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | my | ||||||
ISO 639-2 | mya/bur | ||||||
ISO 639-3 | mya | ||||||
IETF | my | ||||||
Glottolog | nucl1310, sout3159 | ||||||
Ethnologue | mya | ||||||
GOST 7.75–97 | бир 105 | ||||||
WALS | brm | ||||||
Występowanie | |||||||
Rozprzestrzenienie języka birmańskiego | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język birmański (birm. မြန်မာဘာသာစကား) – język z grupy tybeto-birmańskiej języków chińsko-tybetańskich, używany jako język ojczysty przez około 35 milionów ludzi należących do grupy etnicznej Bamarów oraz przez dalsze 10 milionów jako środek komunikacji ponadetnicznej w Mjanmie, gdzie ma status języka urzędowego. Do jego zapisu stosuje się pismo birmańskie.
Birmański język literacki silnie różni się od języka mówionego (dyglosja), niektórzy językoznawcy uważają je nawet za dwa odmienne języki. Większość oficjalnego słownictwa birmańskiego to zapożyczenia z pali z birmańską wymową. Prawie każdy element gramatyki i wiele często używanych słów mają dwa warianty. Literackiej odmiany birmańskiego uczy się w szkołach i używa w piśmie oraz w sytuacjach oficjalnych, natomiast odmiana mówiona występuje w literaturze nieoficjalnej (np. w komiksach) oraz w codziennej komunikacji.
Birmański język literacki opiera się na dialekcie centralnym[2].
Jest językiem tonalnym. Wyróżnia się pięć tonów:[3]
- ton wysoki, sylaba krótka
- ton opadający, sylaba długa
- ton niski, równy, sylaba długa
- sylaba krótka zakończona zwarciem krtaniowym
- sylaba słaba (zredukowana)
Pod względem składni należy zasadniczo do typu SOV (podmiot-dopełnienie-orzeczenie), ale zdania mogą mieć też strukturę OSV, czyli czasownik zawsze znajduje się na końcu zdania.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ David M. Eberhard , Gary F. Simons , Charles D. Fennig (red.), Burmese, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
- ↑ Jozef Genzor, Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, s. 362, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).
- ↑ Bowman ↓, s. 17.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Vicky Bowman: Burmese. Lonely Planet, seria: Lonely Planet Phrasebooks. ISBN 978-1-74104-027-2. (ang.).
- Peter K. Austin: 1000 języków. Olszanica: Bosz, 2009, s. 162. ISBN 978-83-7576-057-6.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Burmese, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2009-09-22] (ang.).
- Strona o nauce birmańskiego. salika.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-20)]. (ang.).
- Wiadomości BBC w języku birmańskim (birm.)
- Słownik języka birmańskiego (ang.)