Józef Herman Osiński

Kazimierz Osiński

Józef Herman Osiński

Józef Herman Osiński
Data i miejsce urodzenia	4 marca 1738 Dobrzyków
Data i miejsce śmierci	13 marca 1802 Warszawa
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	pijarzy

Józef Herman Osiński (ur. 4 marca 1738 w Dobrzykowie, zm. 13 marca 1802 w Warszawie) – polski duchowny katolicki, pijar, pedagog, autor i tłumacz wielu prac z fizyki, chemii oraz metalurgii, nazywany pierwszym polskim elektrykiem. Zajmował się również botaniką, był pionierem fizjologii roślin w Polsce. W zakonie pijarów przybrał imię Kazimierz.

Jako absolwent szkoły pijarów wstąpił 20 sierpnia 1755 do zakonu, nowicjat odbył w Podolińcu. W latach 1757–1760 studiował w Rzeszowie nauki humanistyczne (humaniora) oraz w Międzyrzeczu Koreckim logikę i filozofię, uważany był przez wykładowców za studenta wybitnego. Po ukończeniu studiów został nauczycielem poetyki w Międzyrzeczu oraz w Warszawie. W latach 1764–1765 ksiądz Osiński ukończył studia teologiczne w Warszawie i został skierowany do Wielunia jako profesor filozofii. Był również rektorem Łomżyńskiej Szkoły Pijarskiej.

W 1768 wyjechał za granicę jako opiekun i nauczyciel młodego Stanisława Sołtyka, dzięki rekomendacji byłego prowincjała i wykładowcy fizyki w Collegium Nobilium pijarów w Warszawie, Antoniego Wiśniewskiego. Pobyt w Wiedniu zaowocował znajomością ze znanym chemikiem i przyrodnikiem Nikolausem Jacquinem, którego prace wywarły olbrzymi wpływ na Osińskiego. I w Wiedniu, i w 1772 w Paryżu Józef Herman Osiński zgłębiał najnowszą wiedzę z dziedziny fizyki, chemii i botaniki. Jego ówczesny podopieczny – S. Sołtyk – wspominał po śmierci ks. Osińskiego, że jego opiekun podczas tych studiów „Po kilka dni z pokoju nie wychodził, odzieży nie odmieniał, prawie bez pokarmu dni i noce na nauce trawił...”.

• Fizyka doświadczeniami stwierdzona, Warszawa 1777
• Nauka o gatunkach i szukaniu rudy żelaznej^[1], Warszawa 1782
• Opisanie polskich żelaza fabryk, Warszawa 1782
• Gatunki powietrza odmienne od tego, w którym żyjemy, Warszawa 1783
• Robota machiny powietrznej pana Montgolfier, Warszawa 1784
• Sposób ubezpieczający życie i majątek od piorunów, Warszawa 1784
• Fizyka najnowszymi odkryciami pomnożona, Warszawa 1801–03

Odznaczony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego Medalem Merentibus za podręcznik fizyki i dzieło o kopalniach i hutach^[2].

• Józef Herman Osiński, Fizyka naynowszemi odkryciami pomnożona, nayoczywistszemi doświadczeniami potwierdzona, z figurami, Warszawa 1801
• Prace Józefa H. Osińskiego dostępne w Sieci (Katalog HINT)
• Publikacje Józefa Hermana Osińskiego w bibliotece Polona