Henryk Kietlicz
| ||
| ||
| Data urodzenia |
ok. 1150 | |
|---|---|---|
| Data śmierci |
22 marca 1219 | |
| Arcybiskup gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania |
1199–1219 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
1199 | |
| Sakra biskupia |
brak danych | |
Henryk Kietlicz (ur. ok. 1150, zm. 22 marca 1219) – arcybiskup gnieźnieński w latach 1199–1219.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jego działalność przypada na czas pontyfikatu Innocentego III, który zamierzał podporządkować władzę świecką Kościołowi, a wewnątrz Kościoła – rozpowszechnić swoje poglądy[1].
Do współpracy z papieżem Henryk Kietlicz wykorzystał pozycję arcybiskupa gnieźnieńskiego jako duchownego, którego wpływ rozciągał się na wszystkie dzielnice piastowskie[1]. Przedstawił program reformy kościelnej, która zawierała cztery postulaty: wprowadzenie celibatu duchowieństwa świeckiego, zarówno wyższego jak i niższego, uwolnienie kościoła spod władzy świeckiej (nadanie immunitetu), wyłączenie duchownych spod kompetencji sądów świeckich oraz zaprowadzenie kapitulnego wyboru biskupów.
Kietlicz wpłynął, by na synody prowincjonalne nie zwoływać przedstawicieli władz świeckich, a żonaci duchowni zostali odsunięci od sprawowania funkcji kościelnych[2]. Ponadto duchowni otrzymali privilegium fori[2]. W czasie sporów o dobra ziemskie wyklął księcia Władysława Laskonogiego, a później biskupa Arnolda, będącego stronnikiem księcia[3]. W 1207 roku kapituła krakowska wybrała Wincentego Kadłubka na biskupa[1]; w tym samym roku do Kietlicza pisał papież Innocenty III w sprawie uprawiania przez duchowieństwo "widowiska maski poczwar", znane szerzej jako Święto Głupców[4]. W 1210 roku Leszek Biały, Konrad I mazowiecki i Władysław Odonic zrzekli się ius spolii[2], a w 1215 wydali następny przywilej w Wolborzu[5].
Sukces reformy, pomimo oporu znacznej części duchowieństwa polskiego, arcybiskup zawdzięczał głównie poparciu ze strony Innocentego III, który w razie potrzeby wystawiał odpowiednie bulle, nakazujące wprowadzenie poszczególnych postulatów w życie.
W 1212 roku w Mąkolnie postanowił zorganizować misję chrystianizacyjną w Prusach, której przewodzić miał Christian z Oliwy[5]. Trzy lata później wziął udział w soborze laterańskim IV, gdzie spotkał się z Innocentym III i uzyskał potwierdzenie jego poparcia[6].
W 1216 roku zmarł Innocenty III, w konsekwencji Henryk Kietlicz utracił wsparcie papieża, a niechęć, jaką budził wśród polskich książąt i biskupów, mogła wyjść na jaw. Biskup płocki Gedko Sasinowic zwrócił się do następcy Innocentego III, Honoriusza III, ze skargą na widoczny przerost pychy arcybiskupa. Henryk Kietlicz został pouczony i od tego czasu nie brał udziału w życiu politycznym, co spowodowało kształtowanie się nowego układu wpływów wśród Piastów[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c M. Barański, s. 300.
- ↑ a b c M. Barański, s. 301.
- ↑ Ks.Jan Korytowski: Dzieje prymasów Polski. Poznań 2005, tom II, s. 307.
- ↑ D. Jung, Teatr im. A. Fredry: Herbert Hirschberg [w:] 13 pomysłów na Gniezno i okolice. Przewodnik tematyczny dla turystów (red. nauk. Armin Mikos von Rohrscheidt), Gniezno 2016, s. 113.
- ↑ a b M. Barański, s. 302.
- ↑ a b M. Barański, s. 312.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-14816-4.