Horror vacui

Ten artykuł od 2022-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Horror vacui (łac. „lęk przed pustką”)^[1] – dwojakiego znaczenia pojęcie stosowane:

• w sztuce: tendencja artystyczna polegająca na tworzeniu dekoracji zapełniających całą powierzchnię obiektu, bez pozostawiania pustego tła, z reguły motywami ornamentalnymi (również geometrycznymi) albo przedstawieniami figuralnymi. W starożytności występowała w różnych kręgach kulturowych, szczególnie we wczesnych fazach rozwoju ich sztuki, wobec braku ustalonych schematów czy obowiązujących kanonów kompozycyjnych^[2].

Spotykana w sztuce wielu kultur, np. u Celtów, Indian czy w sztuce islamu i baroku (w przeciwieństwie do tzw. amor vacui – upodobania do pustej przestrzeni, występującego m.in. w sztuce japońskiej)^{[potrzebny przypis]}.

• w fizyce: historyczny pogląd, oparty na wywodach starożytnych filozofów greckich (zwłaszcza Arystotelesa), polegający na stwierdzeniu, że osiągnięcie próżni nie jest możliwe, gdyż przyroda przeciwdziała temu w sposób naturalny i fundamentalny^{[potrzebny przypis]}.

• manieryzm