Karol Baliński (poeta)

Karol Baliński

Karol z Jarosławca

Data i miejsce urodzenia	21 maja 1817 Dzierzkowice
Data i miejsce śmierci	10 stycznia 1864 Lwów
Narodowość	polska
Język	polski
Dziedzina sztuki	poezja
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Cytaty w Wikicytatach

Karol Baliński pseudonim „Karol z Jarosławca”^[1] (ur. 21 maja 1817^[1] w Dzierzkowicach^[1] na Lubelszczyźnie, zm. 10 stycznia 1864^[1] we Lwowie^[1]) – polski poeta^[1], członek grup narodowowyzwoleńczych, np. Stowarzyszenia Ludu Polskiego^[1]. Tworzył poezję patriotyczno-rewolucyjną związaną z działalnością konspiracyjną; pisał również utwory religijne oraz mesjanistyczne, a także zajmował się tłumaczeniami (np. Calderona)^[1].

Jego ojcem był Tomasz Baliński – legionista gen. Dąbrowskiego i lekarz z okresu wojen napoleońskich, a matką Maria Anna Orian – Hiszpanka urodzona w Madrycie. Ukończył szkołę elementarną w Hrubieszowie i Liceum w Warszawie. Był działaczem polistopadowych organizacji rewolucyjnych i niepodległościowych. W 1839 roku został zesłany na Sybir (początkowo skazany na karę śmierci), do leżącego wówczas na tzw. Stepach Kirgiskich, Iszymia, gdzie spotkał się z Gustawem Zielińskim i Adolfem Januszkiewiczem. Przebywał tam do roku 1841^[1]. Po zwolnieniu zajął się intensywnie działalnością poetycko-wydawniczą (rozpoczętą jeszcze przed zesłaniem). Został ponownie aresztowany w roku 1846^[1] i zwolniony w kwietniu 1847^[1], na podstawie oświadczenia lekarskiego o rychłej śmierci. Potem wyjechał do Galicji, gdzie wziął aktywny udział w Wiośnie Ludów na ziemiach polskich we Lwowie. W 1849 udał się do Wielkopolski do Poznania, gdzie dalej wydawał swoje wiersze i wraz z Ewarystem Estkowskim redagował tygodnik Krzyż i miecz. W roku 1851^[1] udał się na emigrację do Belgii i Francji, gdzie poznał osobiście Adama Mickiewicza i wszedł do koła towiańczyków. W 1863^[1] roku przybył do kraju, by wziąć udział w powstaniu, na co jednak nie pozwolił mu stan zdrowia. W tym też roku razem z Romanem Zmorskim wydawał w Krakowie tygodnik Wolność.

Jego „Pisma” wydane w Poznaniu w 1849 roku obejmują również okres zesłania. Duża jednak część rękopisów Balińskiego przepadła.

Zmarł we Lwowie i został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim, pod krzyżem na grobie umieszczono napis: Sieroctwo – więzienie, Wygnanie – tułactwo. Oto droga poety polskiego Karola Balińskiego na to miejsce ostatniego spoczynku.

• Farys-wieszcz (1844)^[1]
• Kilka prac literackich Karola Balińskiego (1845)^[1]
• Nasza pieśń (1848)
• Pisma Karola Balińskiego (1849)^[1]
• Grosz wdowi. Kolęda (1851)
• Myśli serdeczne Karola Balińskiego (1854)
• Śpiewakowi Mohorta bratnie słowo (1856)
• Ustęp z pieśni do Bogarodzicy (1861)
• Głos ludu polskiego w tysiącletnią rocznicę zgonu Piasta (1861)
• Mądrość polska (1861)
• Męczeństwo Zbawiciela (1863)
• Hasło polskie (1862)
• Niewierny Tomasz jak przymierzył, to uwierzył (1911)
• Kolenda polskich bojowników
• Do piewcy
• Requiem staremu światu
• wydał przekład Kochankowie nieba autorstwa Hiszpana Pedro Calderón de la Barca i planował spolszczyć 80 dramatów świętych tego autora

• Felicya Boberska , Karol Baliński: odczyt, Kraków, 1882
• G. Korbut : Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej, tom 9., Warszawa 1914
• Korpała J.: Poeta i rewolucjonista (Twórczość, 948, z. 5)
• Stanisław SławomirS.S. Nicieja Stanisław SławomirS.S., Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986, Wrocław [etc.]: Ossolineum, 1989, ISBN 83-04-03320-8, OCLC 834678915 . Brak numerów stron w książce
• Literackie przystanki nad Wartą (pod red. Z. Szweykowskiego), Poznań 1962, s. 325–338
• Jan Tomkowski: Słownik pisarzy polskich. Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, 2002. ISBN 83-7311-294-4. (pol.).
• Źmichowska Narcyza, Listy, t. 1 i 3, Wrocław 1957 i 1967

• Michał Janik, w: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 238–240. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03484-0.

• Dzieła Karola Balińskiego w bibliotece Polona