Katastrofy górnicze w Polsce
Lista katastrof górniczych w Polsce – obejmuje zdarzenia na terenie dzisiejszej Polski, w których zginęło co najmniej 5 osób.
W 2007 w polskich kopalniach zginęło 15 osób, a Wyższy Urząd Górniczy odnotował ponad 2500 wypadków, z których 18 sklasyfikowano jako ciężkie[1]. W 2008 zginęło 22 górników, a 20 odniosło ciężkie obrażenia[2]. Do końca lipca 2009 w kopalniach śmierć poniosło 15 osób, a do końca czerwca w całym polskim górnictwie zdarzyło się 1696 wypadków, z czego 1355 w kopalniach węgla kamiennego; 15 górników, w tym 10 z kopalń węgla kamiennego, zostało ciężko rannych[3].
Dane Wyższego Urzędu Górniczego wskazują na ludzkie błędy jako główne przyczyny wypadków[2]. Powstają one w większości podczas transportu oraz obsługi maszyn i urządzeń[2]. Najczęstsze naturalne przyczyny katastrof to wybuchy pyłu węglowego, wybuchy metanu oraz pożary powstałe od zapalonego metanu[4].
Do XX wieku
[edytuj | edytuj kod]Rok | Kopalnia | Liczba ofiar | Przyczyna | Źródła |
---|---|---|---|---|
1565 | Kopalnia "Złoty Osioł" Złoty Stok |
59 lub 90 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w szybie Złoty Osioł.
Zawalenie się szybu. |
[5] [6] |
1875 | Kopalnia soli Bochnia Bochnia |
12 | Pożar spowodowany błędem człowieka – operatora maszyny wyciągowej przy szybie. | [7] |
1881 | Kopalnia Węgla Kamiennego Ludmiła Sosnowiec |
ok. 20 | Osobny artykuł: Katastrofa w kopalni Ludmiła w Sosnowcu.
Zalanie wyrobiska przez kurzawkę | |
1896 | KWK Cleophas Załęże |
104 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni „Cleophas”. |
[8] |
XX wiek
[edytuj | edytuj kod]Do lat 50.
[edytuj | edytuj kod]Data | Kopalnia | Liczba ofiar | Opis | Źródła |
---|---|---|---|---|
7 grudnia 1913 | KWK Emma Radlin |
17 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Emma. Zwarcie instalacji elektrycznej, pożar
|
[9] |
3 sierpnia 1922 | KWK Artur Siersza |
28 | Wdarcie się wody z potoku Kozibród | [10] |
10 stycznia 1923 | KWK Donnersmarckhütte Mikulczyce |
45 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Donnersmarckhütte.
Pożar wyrobiska. |
[11] |
31 stycznia 1923 | KWK Heinitz Rozbark |
145 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Heinitz.
Wybuch pyłu węglowego na głębokości 600 m. |
[8][12] |
20 września 1923 | KWK Reden Dąbrowa Górnicza |
39 | Pożar powstały na skutek zaniedbań bezpieczeństwa. | [13][14] |
29 lipca 1929 | KWK Victoria – Szyby Siostrzane Sobięcin |
33 | Obwał przodka, w wyniku tego wzrosło uwalnianie się metanu z odsłoniętej calizny.Zapalnikiem była niesprawna lampa z nieszczelną zewnętrzną siateczkę osłaniającą, w wyniku tego doszło do wybuchu metanu. | [15] |
16 sierpnia 1929 | KWK Wanda-Lech Nowy Bytom |
16 | Wybuch pyłu węglowego. | [13] |
9 lipca 1930 | KWK Wenceslaus Ludwikowice Kłodzkie |
151 | Wstrząs spowodowany wyrzutem gazu na skutek którego nastąpiło wypchnięcie 35-metrowego bloku. | [16][17] |
10 maja 1941 | KWK Ruben Nowa Ruda |
187 | Wyrzut dwutlenku węgla | [8][18] |
10 czerwca 1945 | KWK Brzeszcze-Silesia Brzeszcze |
9 | Wybuch metanu | [19] |
14 marca 1946 | KWK Jan Kanty Jaworzno |
5 | Pożar | [20] |
24 czerwca 1946 | KWK Boże Dary Kostuchna |
7 | Tąpnięcie | [20] |
23 lipca 1946 | KWK Ludwik Zabrze |
5 | Tąpnięcie | [20] |
24 września 1946 | KWK Nowa Ruda Nowa Ruda |
5 | Wyrzut skał | [20] |
1947 | KWK Niwka-Modrzejów Niwka |
25 | Samozapłon węgla spowodowany wadliwą odbudową i niepodmuleniem wyrobisk. | [13][21] |
1947 | KWK Wieczorek Nikiszowiec |
12 | Pożar | [13] |
6 listopada 1947 | KWK Marcel Radlin |
5 | Wybuch metanu | [20] |
Lata 50. – lata 70.
[edytuj | edytuj kod]Data | Kopalnia | Liczba ofiar | Opis | Źródła |
---|---|---|---|---|
4 maja 1950 | KWK Jankowice Jankowice |
29 | Wybuch metanu | [13][19] |
22 maja 1951 | KWK Łagiewniki Bytom |
21 | Pożar | [13] |
24 grudnia 1951 | KWK Mysłowice Mysłowice |
7 | Wybuch metanu i pyłu | [20] |
4 marca 1952 | KWK Pstrowski Zabrze |
9 | Pożar i wybuch | [20] |
4 marca 1953 | KWK Bolesław Chrobry Wałbrzych |
5 | Wybuch metanu | [20] |
22 lutego 1954 | KWK Dębieńsko Dębieńsko |
21 | Pożar | [13][22] |
21 marca 1954 | KWK Barbara-Wyzwolenie Chorzów |
80–120 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Barbara-Wyzwolenie. Pożar wywołany awarią systemu energetycznego
|
[13][23][20] |
26 sierpnia 1954 | KWK Komuna Paryska Jaworzno |
18 | Wdarcie się wody. | [13] |
30 maja 1955 | KWK Sośnica Gliwice |
42 | Zaprószenie ognia karbidówką lub papierosem. | [13][24] |
17 lutego 1956 | KWK Rokitnica Zabrze |
15 | Pożar na głębokości 575 m. | [13] |
18 lipca 1956 | KWK Boże Dary Kostuchna |
23 | Wybuch gazów pożarowych. | [8][13] |
25 sierpnia 1956 | KWK Chorzów Chorzów |
30 | Pożar i odwrócenie prądu powietrza. | [13][25] |
9 czerwca 1956 | KWK Siemianowice Siemianowice Śląskie |
5 | Wybuch gazów | [20] |
28 sierpnia 1958 | KWK Makoszowy Zabrze |
72 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Makoszowy w Zabrzu.
Pożar spowodowany cięciem stalowej stropnicy palnikiem acetylenowym. |
[13][25] |
1 września 1958 | KWK Nowa Ruda Nowa Ruda |
14 | Wybuch metanu oraz pyłu węglowego | [13] |
8 kwietnia 1959 | KWK Moszczenica Moszczenica |
9 | Wybuch metanu | [20] |
15 marca 1961 | KWK Makoszowy Zabrze |
12 | Opary z zapalonej gumowej taśmy przenośnika. | [13][19] |
12 września 1961 | KWK Zabrze Zabrze |
14 | Zerwanie się klatki w szybie. | [13] |
24 listopada 1961 | KWK Polska Świętochłowice |
9 | Wybuch gazu i pyłu | [20] |
17 kwietnia 1962 | KWK Klimontów Klimontów |
5 | Powódź. | [20] |
23 lipca 1968 | KWK Niwka-Modrzejów Sosnowiec |
5 | Wybuch metanu i pyłu. | [19] |
lata 70.–2000
[edytuj | edytuj kod]Data | Kopalnia | Liczba ofiar | Opis | Źródła |
---|---|---|---|---|
23 marca 1971 | KWK Rokitnica Zabrze |
10 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Rokitnica. Zobacz też: Alojzy Piontek Tąpnięcie.
|
[8][13] |
21 lutego 1974 | KWK Szombierki Bytom |
8 | Tąpnięcie. | [20] |
28 czerwca 1974 | KWK Silesia Czechowice-Dziedzice |
34 | Wybuch metanu podczas rabowania ściany. | [13][19] |
8 listopada 1975 | KWK Mysłowice Mysłowice |
5 | Tąpnięcie. | [20] |
26 maja 1976 | KWK Miechowice Bytom |
7 | Pożar. | [20] |
7 września 1976 | KWK Nowa Ruda Nowa Ruda |
17-19 | Wyrzut skał i gazów. | [13][26] |
3 października 1979 | KWK Nowa Ruda Nowa Ruda |
7 | Wyrzut skał. | [20] |
10 października 1979 | KWK Dymitrow Bytom |
10 | Wybuch pyłu węglowego po źle wykonanych robotach strzałowych | [27][25][28] |
30 października 1979 | KWK Silesia Czechowice-Dziedzice |
21-22 | Pożar po zapaleniu się taśmy przenośnika. | [13][25] |
21 kwietnia 1980 | KWK Barbara-Chorzów Chorzów |
7 | Tąpnięcie. | [20] |
24 października 1981 | KWK Zabrze Zabrze |
8 | Wybuch metanu i pyłu. | |
28/29 listopada 1982 | KWK Dymitrow Bytom |
18 | Wybuch pyłu węglowego. | [13][25] |
8 listopada 1984 | KWK Powstańców Śląskich Bytom |
8 | Tąpnięcie. | [29] |
11 lutego 1985 | KWK Niwka-Modrzejów Sosnowiec |
5 | Wybuch metanu i pyłu. | [20] |
22 maja 1985 | KWK Siemianowice Siemianowice Śląskie |
6 | Tąpnięcie. | [29] |
11 września 1985 | KWK Thorez Wałbrzych |
5 | Wyrzut skał i dwutlenku węgla. | [20] |
22 grudnia 1985 | KWK Wałbrzych Wałbrzych |
18 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Wałbrzych.
Wybuch metanu. |
[13][19] |
25 czerwca 1986 | KWK Bobrek Bytom |
9 | Tąpnięcie. | [29][30] |
4 lutego 1987 | KWK Mysłowice Mysłowice |
17 | Wybuch metanu i pyłu węglowego. | [20] |
10 stycznia 1990 | KWK Halemba Ruda Śląska |
19 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Halemba (1990).
Wybuch metanu. |
[8][13] |
7 marca 1991 | KWK Halemba Ruda Śląska |
5 | Tąpnięcie. | [29][31] |
17 września 1993 | KWK Miechowice Bytom |
6 | Tąpnięcie na głębokości 720 m. | [29][19][8] |
11 września 1995 | KWK Nowy Wirek Ruda Śląska |
5 | Tąpnięcie. Po 5 dniach wydobyto 4 żywych górników. | [29][19][31] |
12 grudnia 1996 | KWK Bielszowice Ruda Śląska |
5 | Tąpnięcie i wybuch metanu. | [29][8][19] |
23/24 lutego 1998 | KWK Niwka-Modrzejów Sosnowiec |
6 | Penetracja nieużywanego i pozbawionego tlenu wyrobiska. | [19][31] |
XXI wiek
[edytuj | edytuj kod]Data | Kopalnia | Liczba ofiar | Opis | Źródła |
---|---|---|---|---|
6 lutego 2002 | KWK Jas-Mos Jastrzębie-Zdrój |
10 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w KWK Jas-Mos
Wybuch pyłu węglowego na głębokości 700 m. |
[8][13] |
21 listopada 2006 | KWK Halemba Ruda Śląska |
23 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Halemba w 2006
Wybuch metanu i pyłu węglowego na głębokości 1030 m. |
[8][13] |
4 czerwca 2008 | KWK Borynia Jastrzębie-Zdrój |
6 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Borynia
Wybuch metanu. |
[32][33] |
18 września 2009 | KWK Wujek-Ruch Śląsk Ruda Śląska |
20 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Wujek – Ruch Śląsk
Zapłon i wybuch metanu na głębokości 1050 m. |
[34][35][36] |
6 października 2014 | KWK Mysłowice-Wesoła Mysłowice |
5 | Wybuch metanu | [37] |
29 listopada 2016 | Zakłady Górnicze „Rudna” Polkowice |
8 | Wstrząs naturalny | [38] |
5 maja 2018 | KWK Zofiówka Jastrzębie-Zdrój |
5 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Zofiówka (2018)
Tąpnięcie na głębokości 900 m pod ziemią. |
[39][40][41][41] |
20 kwietnia 2022 | KWK Pniówek Pawłowice |
16 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Pniówek
Wybuchy metanu na głębokości 1000 m pod ziemią. |
[42] |
23 kwietnia 2022 | KWK Zofiówka Jastrzębie-Zdrój |
10 | Osobny artykuł: Katastrofa górnicza w kopalni Zofiówka (2022)
Wstrząs wysokoenergetyczny na głębokości 900 m i wyciek metanu. |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ PAP, IAR, TVN24: Ranni górnicy walczą o życie. tvn24.pl, 2008-06-05. [dostęp 2009-08-15].
- ↑ a b c Sławomir Cichy , Górnicy giną jak nigdy przez fikcyjne BHP [online], Dziennik.pl, 21 listopada 2008 [dostęp 2009-08-14] [zarchiwizowane z adresu 2009-06-07] .
- ↑ PAP: Dwóch górników nie żyje. tvn24.pl, 2009-07-30. [dostęp 2009-08-15].
- ↑ PAP: Metan przyczyną górniczych katastrof. wp.pl, 2006-11-21. [dostęp 2009-08-14].
- ↑ Złota ścieżka – „Złoty Osioł”. zlotystok.pl. [dostęp 2009-09-20].
- ↑ 50 Jahre Arsenik- Berg- und Hüttenwerk "Reicher Trost" Reichstein i. Schles. 1883-1933. Hamburg: W. Güttler Aktiengesellschaft, 1933, s. 10. [dostęp 2023-09-29].
- ↑ Janusz Paprota: Pożar w bocheńskiej kopalni. [dostęp 2020-09-21].
- ↑ a b c d e f g h i j kbac: Święta Barbara i górnicze wypadki. rp.pl, 2009-06-22. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-27)]. (pol.).
- ↑ H. Rojek: 120 lat kopalni Marcel. 2003.
- ↑ E. Pietraszek: Ośrodek górniczy Siersza. Kraków: Art.-Graf., 1961.
- ↑ Setna rocznica tragedii w kopalni w Mikulczycach, w której zginęło 45 górników. Jest książka [online], 24zabrze.pl - Portal Miejski Zabrze | wiadomości, 11 stycznia 2023 [dostęp 2023-09-19] (pol.).
- ↑ Michał Wroński , Mija 100 lat od największej tragedii w dziejach górnośląskiego górnictwa [online], Ślązag.pl, 31 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-31] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z Katastrofy górnicze w latach 1918–2007, które spowodowały śmierć co najmniej 10 osób. rp.pl. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ Lucyna Stępniewska: Zapomniana tragedia. naszemiasto.pl, 2001-05-15. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ mroczan: 80 rocznica katastrofy na kopalni „Szyby Siostrzane” /Schwesterschachte/ w Sobięcinie. Wratislaviae Amici, 2009-08-12 15:01:52. [dostęp 2015-01-05]. (pol.).
- ↑ Tablica poświęcona ofiarom katastrofy górniczej w kopalni „Wenceslaus”. dolny-slask.org.pl. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich. Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984. ISBN 83-00-00648-6.
- ↑ gm: Górnicze tragedie. makbet.pl, 2009-04-08. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-10)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j ef: Tragiczna statystyka. naszemiasto.pl, 2002-02-08. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Bogdan Ćwięk: Sukcesy i klęski w działaniach ratownictwa górniczego. Bytom: Centralna Stacja Ratownictwa Górniczego, 2006. ISBN 83-924144-0-3.
- ↑ Marcin Rechłowicz: 10. rocznica tragedii w KWK „Niwka-Modrzejów”. sosnowiec.info.pl, 2008-02-22. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ Aleksander Żukowski: Pomniki kataklizmów. nowiny.rybnik.pl, 2003-07-16. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (pol.).
- ↑ Piotr Purzyński: 50-lecie tragedii w kopalni Barbara-Wyzwolenie w Chorzowie. gazeta.pl, 2004-03-26. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ Wielkie katastrofy w kopalniach „Sośnica” i „Makoszowy”. silnet.pl. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-12)]. (pol.).
- ↑ a b c d e PAP, pd: Górnicza tragedia. polskieradio.pl, 2009-03-21. [dostęp 2009-08-13]. (pol.).
- ↑ Historia naszego miasta. um.nowaruda.pl, 2006-06-25. [dostęp 2009-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-18)].
- ↑ www.teberia.pl: Trybuna Górnicza – W hołdzie poległym górnikom. Trybuna Górnicza. [dostęp 2009-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 stycznia 2012)]. (pol.).
- ↑ Inne źródła podają, że w 1979 roku w wyniku katastrofy na kopalni Dymitrow zginęło 34 górników Katastrofy górnicze w latach 1918–2007, które spowodowały śmierć co najmniej 10 osób. rp.pl. [dostęp 2009-10-28]. (pol.). i rp.pl: Święta Barbara i górnicze wypadki. [dostęp 2009-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 stycznia 2012)]. (pol.).
- ↑ a b c d e f g Zagrożenie tąpaniami. Wyższy Urząd Górniczy. s. 10. [dostęp 2018-05-15].
- ↑ Barbórka w Bytomiu [online], Gość Gliwicki, styczeń 2017 [dostęp 2018-05-15] .
- ↑ a b c PAP: Katastrofy górnicze w polskich kopalniach węgla. wp.pl, 2006-11-21. [dostęp 2009-08-14].
- ↑ W „Boryni” nie zawinił człowiek. rmf.fm, 2008-07-08. [dostęp 2009-08-14].
- ↑ Tragedia w kopalni Borynia. kadra.org.pl, 2008-07-01. [dostęp 2009-08-14].
- ↑ PAP: „Wujek-Śląsk”: 12 górników nie żyje, 18 ciężko rannych. wp.pl, 2009-09-18. [dostęp 2009-09-18]. (pol.).
- ↑ dżek: Zmarł kolejny górnik z Rudy Śląskiej. Już 13 ofiar tragedii. gazeta.pl, 2009-09-19. [dostęp 2009-09-19].
- ↑ tan, IAR, TOK FM, PAP, Gazeta.pl: 14 ofiara wybuchu w „Wujku”. Dwóch w stanie krytycznym. gazeta.pl, 2009-09-21. [dostęp 2009-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-25)].
- ↑ Zmarło dwóch kolejnych górników leczonych po wypadku w kopalni Mysłowice-Wesoła. tvn24.pl, 21 października 2014.
- ↑ Koniec akcji w Polkowicach. Nie żyje ośmiu górników z kopalni Rudna. rmf24.pl, 30 listopada 2016. [dostęp 2016-11-30].
- ↑ Górnictwo: żałoba w spółkach Jastrzębskiej Spółki Węglowej – nettg.pl – portal górniczy [online] [dostęp 2018-05-14] .
- ↑ Zofiówka: ratownicy odnaleźli ciało drugiego górnika – nettg.pl – portal górniczy [online] [dostęp 2018-05-14] .
- ↑ a b Zofiówka: ciało górnika znaleziono w zalewisku – nettg.pl – portal górniczy [online] [dostęp 2018-05-14] .
- ↑ Rescue operation in KWK Pniówek: Under the best care, jsw.pl, 04.05.2022.