Kolacja

Ten artykuł dotyczy posiłku. Zobacz też: Kolacja (ujednoznacznienie).

Zobacz w Wikiźródłach hasło Kolacja w Encyklopedii staropolskiej

Kolacja – ostatni posiłek wieczorny. Słowo kolacja wywodzi się z języka starołacińskiego od collatio, collationis w znaczeniu zbiórki, składki pieniężnej, ale także zebrania, zgromadzenia dostojnych gości na niezwykle uroczystej biesiadzie, uczcie czy wieczerzy^[1]. W tym znaczeniu od XVI w.^[2] kolacja zaczęła zastępować wieczerzę, pisana jako kolacya (kollacya, kołacya).

W drugiej połowie XVIII w. kolacya było słowem oznaczającym elegancką i podniosłą uroczystość. W tym czasie istniało już niemieckie pojęcie Kollation, czyli „wspólny posiłek wieczorny”, co sprzyjało w powszechnym użyciu przejście z wieczerzy na kolację^[3].

Początkowo kolacje urządzano w godzinach porannych i południowych, a gdy czas ich przygotowywania zaczął się przesuwać na coraz późniejszą porę dnia, w końcu kolacja stała się powszednim określeniem ostatniego posiłku dnia. Jeśli ten posiłek ma cechy szczególnego zgromadzenia, nazywany jest on uroczystą kolacją.

W Polsce i w innych krajach europejskich kolację spożywa się zazwyczaj w godzinach 18-21^{[potrzebny przypis]}. W Hiszpanii kolacja odbywa się dużo później – w godzinach od 21 do północy.

W języku francuskim, włoskim czy hiszpańskim formy collation, colazione i colación znaczą co innego niż kolacja w języku polskim, choć wszystkie wywodzą się od łacińskiego collatio.

• śniadanie
• drugie śniadanie
• brunch
• obiad
• lunch
• podwieczorek
• podkurek
• Wigilia Bożego Narodzenia

Zobacz kolekcję cytatów o kolacji w Wikicytatach