Kokusai Ki-76

Kokusai Ki-76 – japoński samolot obserwacyjny i towarzyszący z okresu II wojny światowej, pod koniec wojny używany był także jako samolot ZOP. Nosił amerykańską nazwę kodową Stella.

Około 1939 rząd japoński rozpoczął starania o dostarczenie do Japonii niemieckiego samolotu rozpoznawczo-łącznikowego Fieseler Fi 156 Storch^[1]. Jeszcze przed otrzymaniem tego samolotu (w czerwcu 1941^[2]), dowództwo Cesarskiej Armii Japońskiej poinstruowało firmę Nippon Kokusai Koku Kogo aby zaprojektowała i zbudowała ona podobny samolot^[1]. Nowa maszyna otrzymała oznaczenie Ki-76, jej głównym projektantem został Kozo Masuhara^[1]. Projekt Ki-76 był inspirowany niemieckim „bocianem” ale nie był jego kopią, prace nad projektem rozpoczęto około dziesięć miesięcy przed otrzymaniem pojedynczego egzemplarza niemieckiego samolotu^[1][3]. Zewnętrznie samolot był bardzo podobny do jego niemieckiego pierwowzoru, największą różnicę stanowiło użycie silnika gwiazdowego zamiast rzędowego jak w niemieckiej maszynie oraz użycie klap Fowlera zamiast klap szczelinowych^[2][3].

Kokusai Ki-76 był dwumiejscowym, jednosilnikowym górnopłatem używanym jako samolot obserwacyjny, towarzyszący i patrolowy do zwalczania okrętów podwodnych^[4]. Załogę stanowił pilot i obserwator/strzelec siedzący w układzie tandem (jeden za drugim) w zamkniętej kabinie^[4][3]. Samolot miał podwozie klasyczne, stałe^[2]. Napęd stanowił dziewięcio-cylindrowy, chłodzony powietrzem silnik gwiazdowy typu Hitachi Ha-42 o mocy startowej 310 KM i mocy 280 KM na wysokości 2000 metrów^[4]. Rozpiętość skrzydeł wynosiła 15 metrów, długość samolotu wynosiła 9,56 metrów, a jego wysokość – 2,9 metrów^[4]. Powierzchnia nośna skrzydeł wynosiła 29,4 metry kwadratowe^[4].

Użyte na skrzydłach klapy Fowlera były zsynchronizowane z poziomymi statecznikami o zmiennym kącie zaklinowania, takie rozwiązanie oferowało dodatkową siłę nośną^[2].

Masa własna samolotu wynosiła 1110 kilogramów, a maksymalna masa startowa wynosiła 1620 kilogramów^[4]. Prędkość maksymalna maszyny wynosiła 178 km/h, pułap praktyczny 5630 metrów, a zasięg do 750 kilometrów^[4]. Uzbrojenie stanowił pojedynczy, ruchomy strzelający do tyłu karabin maszynowy Typ 89 kalibru 7,7 mm oraz, w wersji ZOP, dwie bomby głębinowe o masie 60 kilogramów każda^[4][3].

Pierwszy prototyp został ukończony w maju 1941^[2][3]. W czasie oblatywania odkryto, że samolot był nieco niestabilny ale był bardzo łatwy w pilotażu i nie sprawiał kłopotów nawet mało doświadczonym pilotom^[2][3]. W czasie testów porównawczych z otrzymanym w czerwcu 1941 Fi-156 japoński samolot został oceniony jako lepszy pod prawie wszystkimi względami z wyjątkiem długości drogi lądowania gdzie lepsza była konstrukcja niemiecka^[2][3].

Oblatywanie samolotu ukończono w listopadzie 1942 i samolot został przyjęty do służby jako Samolot Łącznikowy Armii Typu 3, w czasie wojny nosił także amerykańską nazwę kodową Stella^[2]. Służył do końca wojny jako samolot obserwacyjny i łącznikowy^[2][3].

Pod koniec 1943 samolot został nieco zmodyfikowany i przystosowany do roli lekkiego patrolowego samolotu do zwalczania okrętów podwodnych^[2]. Do tej roli samolot został wyposażony w hak ogonowy^[4]. Tak przystosowane samoloty służyły na pokładzie należącego do Armii lotniskowca „Akitsu Maru” ale jak się okazało w czasie jego eksploatacji nie nadawał się zbytnio do tej roli^[4][5].

Samolot był produkowany w latach 1941-1944, nie jest znana liczna wyprodukowanych maszyn^[4].

• René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6. Brak numerów stron w książce
• Justin D. Murphy, Matthew A. McNiece: Military Aircraft, 1919-1945 : An Illustrated History of Their Impact. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2009. ISBN 1-85109-498-9. Brak numerów stron w książce
• Donald W. Thorpe, Lloyd Jones, Yasuo Oishi: Japanese Army Air Force Camouflage and Markings World War II. Aero Publishers, Inc.. ISBN 0-8168-6579-5. Brak numerów stron w książce