Francisco Ayala

Francisco Ayala
Imię i nazwisko	Francisco Ayala García-Duarte
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1906 ; Grenada
Data i miejsce śmierci	3 listopada 2009 ; Madryt
Narodowość	hiszpańska
Język	hiszpański
Alma Mater	Uniwersytet Complutense w Madrycie
Dziedzina sztuki	proza
	Odznaczenia
	Nagrody
	Nagroda Cervantesa: 1991; Nagroda Księcia Asturii: Literatura, 1998;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Francisco Ayala García-Duarte (ur. 16 marca 1906 w Grenadzie, zm. 3 listopada 2009 w Madrycie)^[1] – hiszpański pisarz, krytyk i socjolog.

Życiorys

Po wojnie domowej wyjechał do Ameryki Południowej, gdzie wykładał na kilku uczelniach literaturę i zagadnienia polityczne. Powrócił do Hiszpanii w latach 60. W Polsce ukazały się jego zbiór opowiadań Uzurpatorzy oraz powieść o tematyce politycznej Zdechnąć jak pies. Był także tłumaczem literatury niemieckiej, francuskiej, angielskiej, włoskiej, portugalskiej. Publikował eseje socjologiczne i polityczne.

Jego twórczość, osadzona we współczesności, cechowała się pesymizmem. Z uznaniem o książkach Ayali wypowiadał się m.in. Jorge Luis Borges^[2].

Został uhonorowany szeregiem wyróżnień literackich, w tym Nagrodą Cervantesa w 1991. W 1983 został przyjęty w poczet członków Królewskiej Akademii Hiszpańskiej, otrzymał m.in. Narodową Nagrodę Literacką (1983), Nagrodę Księcia Asturii w dziedzinie literatury (1998) oraz doktoraty honoris causa uniwersytetów w Madrycie, Sewilli, Grenadzie i Tuluzie. Wielokrotnie był zgłaszany do literackiej nagrody Nobla. W 2006 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Izabeli Katolickiej^[3].

Twórczość

Proza narracyjna

Tragicomedia de un hombre sin espíritu (1925)
Historia de un amanecer (1926)
El boxeador y un ángel (1929)
Cazador en el alba (1930)
El hechizado (1944)
Los usurpadores (1949) – wyd pol. Uzurpatorzy, Czytelnik 1975
La cabeza del cordero (1949)
Historia de macacos (1955)
Muertes de perro (1958) – wyd pol. Zdechnąć jak pies, Wydawnictwo Literackie 1977
El fondo del vaso (1962)
El as de Bastos (1963)
Mis mejores páginas (1965)
El rapto (1965)
Cuentos (1966)
Obras narrativas completas. Glorioso triunfo del príncipe Arjuna (1969)
Lloraste en el Generalife
El jardín de las delicias (1971)
El hechizado y otros cuentos (1972)
De triunfos y penas (1982)
El jardín de las malicias (1988)
Relatos granadinos (1990)
Recuerdos y olvidos 1 (1982) – pamiętniki
Recuerdos y olvidos 2 (1983) – pamiętniki
El regreso (1992)
De mis pasos en la tierra (1996)
Dulces recuerdos (1998)
Un caballero granadino y otros relatos (1999)
Cuentos imaginarios (1999)

Eseje

El derecho social en la Constitución de la República española (1932)
El pensamiento vivo de Saavedra Fajardo (1941)
El problema del liberalismo (1941)
El problema del liberalismo (1942)
Historia de la libertad (1943)
Los políticos (1944)
Histrionismo y representación (1944)
Una doble experiencia política: España e Italia (1944)
Ensayo sobre la libertad (1945)
Jovellanos (1945)
Ensayo sobre el catolicismo, el liberalismo y el socialismo (1949)
La invención del Quijote (1950)
Tratado de sociología (1947)
Ensayos de sociología política (1951)
Introducción a las ciencias sociales (1952)
Derechos de la persona individual para una sociedad de masas (1953)
Breve teoría de la traducción (1956)
El escritor en la sociedad de masas (1956)
La crisis actual de la enseñanza (1958)
La integración social en América (1958)
Tecnología y libertad (1959)
Experiencia e invención (1960)
Razón del mundo (1962)
De este mundo y el otro (1963)
Realidad y ensueño (1963)
La evasión de los intelectuales (1963)
Problemas de la traducción (1965)
España a la fecha (1965)
El cine, arte y espectáculo (1969)
Reflexiones sobre la estructura narrativa (1970)
El Lazarillo: reexaminado. Nuevo examen de algunos aspectos (1971)
Los ensayos. Teoría y crítica literaria (1972)
Confrontaciones (1972)
Hoy ya es ayer (1972)
Cervantes y Quevedo (1974)
La novela: Galdós y Unamuno (1974)
El escritor y su imagen (1975)
El escritor y el cine (1975)
Galdós en su tiempo (1978)
El tiempo y yo. El jardín de las delicias (1978)
Palabras y letras (1983)
La estructura narrativa y otras experiencias literarias (1984)
La retórica del periodismo y otras retóricas (1985)
La imagen de España (1986)
Mi cuarto a espaldas (1988)
Las plumas del Fénix. Estudios de literatura española (1989)
El escritor en su siglo (1990)
Contra el poder y otros ensayos (1992)
El tiempo y yo, o el mundo a la espalda (1992)
En qué mundo vivimos (1996)
Miradas sobre el presente: ensayos y sociología, 1940-1990

Przypisy

↑ cervantes.es – Francisco Ayala • Biografía (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]
↑ abc.es – Ayala, testigo de un siglo crucial (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]
↑ boe.es – BOE núm. 62 (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]

Bibliografia

cervantes.es – Francisco Ayala • Biografía (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]

Linki zewnętrzne

elmundo.es – Ayala 1906-2009
Fundación Francisco Ayala (hiszp.)

[1] rvantes.es – Francisco Ayala • Biografía (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]

[2] .es – Ayala, testigo de un siglo crucial (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]

[3] .es – BOE núm. 62 (hiszp.) [dostęp: 2013-03-11]

[1]

[2]

[3]