Fanon

Fanon (łac. fano) – jedwabna szata liturgiczna papieża, oraz na mocy szczególnego przywileju patriarchy Lizbony^[1].

Nazwa fanonu wywodzi się od pannusa (penos), ręcznie tkanej tkaniny.

Szata ma kształt peleryny zakładanej przez głowę na ornat. Złożona jest z dwóch nałożonych na siebie mucetów zszytych przy otworze na szyję. Wzór stanowią biało-złote pasy. W części opadającej na piersi wyhaftowany jest równoramienny krzyż. Na fanon nakłada się paliusz.

Pochodzenia fanonu można doszukiwać się w pozostałości po kapturze lub w nawiązaniu do żydowskiego efodu. Najstarsze wzmianki o jego użyciu sięgają VIII wieku. Zwano go wówczas anabolagium (anagolagium), choć w tym czasie nie był on jeszcze zarezerwowany wyłącznie dla papieża. Ograniczenie pojawiło się dopiero w chwili, gdy inni duchowni rzymscy zaczęli zakładać fanon pod albę zamiast na nią, czyli w czasie gdy wśród duchowieństwa powstał zwyczaj używania fanonu jako zwykłego humerału. Pod koniec XII w. fanon nosił jedynie papież. Szata była zwana wówczas jako orale. Nazwa fanon pojawiła się i utrwaliła w kolejnych wiekach.

Fanonem nazywane są również potocznie paski mitry.

• 
  Papież Benedykt XVI w fanonie
• 
  Pius XI w fanonie
• 
  mitry z paskami

• Pierścień Rybaka
• tiara

• Michał Nowodworski: Encyklopedja kościelna podług Teologicznej Encyklopedji Wetzera i Weltego z licznymi jej dopełnieniami. T. V. Warszawa - Płock: Czerwiński i Spółka, K. Miecznikowski, 1873 - 1910, s. 263.
• Encyklopedia katolicka. T. V. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiegoi, 1989, s. 42.
• Joseph Braun: Catholic Encyclopedia. T. V. Encyclopedia Press, Inc, 1913. Brak numerów stron w książce

• Jan Paweł II i Benedykt XVI ubrani w fanon

• p
• d
• e

Liturgia rzymska Kościoła katolickiego

Obrzędy liturgiczne	chrzest bierzmowanie msza Novus Ordo Missae klasyczny ryt rzymski sakrament pokuty i pojednania namaszczenie chorych sakrament święceń sakrament małżeństwa liturgia godzin sakramentalia
Paramenty liturgiczne	kielich patena puszka (cyborium) kustodia melchizedek monstrancja konopeum naczynie na krzyżmo waskulum ampułki trybularz (kadzielnica) łódka aspersorium kropidło dzwonki mszalne tintinnabulum baldachim umbraculum sztandar procesyjny feretron relikwiarz krzyż procesyjny
Księgi liturgiczne	mszał rytuał pontyfikał brewiarz ewangeliarz lekcjonarz kolektarz graduał antyfonarz martyrologium psałterz sakramentarz agenda liturgiczna rubrycela
Bielizna kielichowa	korporał palka puryfikaterz ręczniczek welon kielichowy bursa
Szaty liturgiczne	humerał alba cingulum manipularz (sudarium) tunika (tunicella) stuła dalmatyka ornat kapa (pluwiał) pierścień pektorał pastorał mitra paliusz welon naramienny (tuwalnia)
Strój chórowy	sutanna koloratka biret komża rokieta mucet piuska habit coculla
Szaty papieskie	Pierścień Rybaka camauro subcinctorium falda fanon mantum tiara
Zobacz też	ogólne wprowadzenie do mszału rzymskiego rok liturgiczny kolory liturgiczne nabożeństwa