Ewodia Daniella
Wygląd
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
ewodia Daniella |
Nazwa systematyczna | |
Tetradium daniellii (Benn.) T. G. Hartley Gard. Bull. Singapore 34:105. 1981 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Ewodia Daniella[4] (Tetradium daniellii) – gatunek rośliny należący do rodziny rutowatych. Pochodzi z Azji (Mandżuria). W Polsce bywa (bardzo rzadko) uprawiany jako roślina ozdobna, znajduje się też w kolekcji niektórych ogrodów botanicznych. Ponieważ lokalnie dziczeje (np. w Poznaniu), ma w polskiej florze status kenofita[5].
Nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy został opisany w 1862 przez angielskiego botanika Johna Josepha Benetta jako Zanthoxylum daniellii. W 1908 sklasyfikowany został jako Euodia hupehensis. Jeszcze kilkakrotnie gatunek ten przez różnych botaników klasyfikowany był pod różnymi nazwami. W 1981 zaliczony został do rodzaju Tetradium jako Tetradium danielli[6].
- Synonimy
- Ampacus danielli (Benn.) Kuntze
- Euodia baberi Rehder & E.H.Wilson
- Euodia delavayi Dode
- Euodia henryi Dode[7]
- Euodia hupehensis Dode[8]
- Euodia labordei Dode
- Euodia sutchuenensis Dode
- Euodia velutina Rehder & E.H.Wilson[9]
- Euodia vestita W.W.Smith
- Zanthoxylum bretschneideri Maxim.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewo osiągające w swojej ojczyźnie wysokość do 30 m. W Polsce jest dużo mniejsze, do 10 m[4].
- Liście
- Nakrzyżległe, nieparzystopierzasto złożone, 7–11 listkowe, jasnozielone, do 30 cm długości[4].
- Kwiaty
- Drobne, zebrane w szczytowe wiechy, jednopłciowe (drzewa są jednopienne), listki okwiatu białawe[4].
Zastosowanie i uprawa
[edytuj | edytuj kod]- Roślina ozdobna. Jej walorami jest soczysta zieleń liści i przyjemny, ziołowy zapach jaki wydziela po dotknięciu lub zmiażdżeniu tkanek. Jest rośliną bardzo miododajną, stąd też w niektórych krajach jest uprawiana przy pasiekach.
- Wymagania. Jest średnio odporna na mróz. Może być uprawiana w strefach 8-10. Podczas bardziej surowych zim obmarzają jej drobniejsze pędy, jednak roślina odradza się. Bardziej wrażliwe są młode drzewka, starsze stają się odporne na mróz i nie trzeba ich na zimę osłaniać. Najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale toleruje też półcień. Stanowisko powinno być osłonięte.
- Sposób uprawy. Uprawia się ją z nasion. Należy je przez 12 godzin namoczyć i wysiewać do szklarni lub ciepłego inspektu. Kiełkują nierównomiernie. 1000 nasion waży 8 g.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
- ↑ Tetradium daniellii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Włodzimierz Seneta , Jakub Dolatowski , Dendrologia, wyd. 2 popr. (nowe), Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN, 1997, s. 343, ISBN 83-01-12099-1, OCLC 69314709 .
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 191, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ GRIN. [dostęp 2009-03-05].
- ↑ Bull. Soc. Bot. France 55:706. 1908
- ↑ Bull. Soc. Bot. France 55:707. 1908
- ↑ C. S. Sargent, Pl. wilson. 4:134. 1914
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 2874628
- Flora of China: 242351594
- Flora of North America: 242351594
- GBIF: 5594382
- identyfikator iNaturalist: 332549
- IPNI: 909756-1
- ITIS: 825211
- NCBI: 354521
- Plant Finder: 291853
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2514724
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:909756-1
- Tela Botanica: 122543
- identyfikator Tropicos: 50116456
- USDA PLANTS: TEDA
- CoL: 55LZ8