Esch-sur-Alzette

Esch-sur-Alzette
*lb.* Esch-Uelzecht
*niem.* Esch-an-der-Alzette
	gmina
	; Widok ogólny
	Herb
Państwo	Luksemburg
Dystrykt	v
Kanton	Esch-sur-Alzette
Siedziba	Esch-sur-Alzette
Powierzchnia	14,35 km²
Populacja (1 stycznia 2023); • liczba ludności	; 36 625
• gęstość	2552 os./km²
	Położenie na mapie Luksemburga;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Esch-sur-Alzette (lb. Esch-Uelzecht, niem. Esch an der Alzette) – miasto i gmina (gemeng / commune / Gemeinde) w południowo-zachodnim Luksemburgu, siedziba administracyjna kantonu Esch-sur-Alzette. Do 3 października 2015 gmina leżała w dystrykcie Luksemburg. Siedziba administracyjna gminy znajduje się w miejscowości Esch-sur-Alzette. Liczy 36 625 mieszkańców (1 stycznia 2023). Jest drugim pod względem wielkości miastem w Luksemburgu oraz cechuje się największą gęstością zaludnienia. Graniczy z Francją. Znajduje się tutaj najdłuższa ulica zakupowa w kraju^[2].

Miasto jest centrum krajowej produkcji stali. Jednym z największych pracodawców do 2006 r. była firma Arcelor, niegdyś największy światowy producent stali, powstały z połączenia firm Aceralia, ARBED i Usinor.

Historia

Miasto zostało po raz pierwszy wymienione w dokumentach pisanych w bulli papieża Honoriusza II z 12 kwietnia 1128 roku pod nazwą Asch. W 1328 roku Jan Ślepy nadał Esch status „wolnego miasta”. W ciągu lat miasto było zdobywane przez oddziały różnych wojsk. W 1677 z rozkazu Ludwika XIV zburzono mury miejskie. W czerwcu 1841 utworzono kanton Esch-sur-Alzette.

W XIX wieku rozwinął się znacznie przemysł w okolicy Esch. Zaczęli przybywać nowi pracownicy: najpierw z innych regionów Luksemburga (Éislek), następnie z zagranicy. Najpierw przybyli imigranci z krajów ościennych, a następnie Polacy i Włosi.

29 maja 1906 roku Wielki Książę Wilhelm IV przywrócił Eschowi prawa miejskie, odebrane w związku z utworzeniem kantonu. W czasie I wojny światowej pod okupacją niemiecką. W czasie II wojny światowej hitlerowcy zajęli miasto w 1940 roku, zburzyli synagogę. W okolicy na przymusowych robotach, głównie w górnictwie, przebywało wielu Rosjan. Esch został wyzwolony 10 września 1944 roku przez wojska amerykańskie.

Podział administracyjny

Do miasta należy 18 dzielnic (Quartier):

Kultura

Ratusz podczas festiwalu Europejska Stolica Kultury 2022

W mieście znajduje się Narodowe Muzeum Ruchu Oporu (Musée national de la résistance et des droits humains), gdzie zebrane są materiały o ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Innymi atrakcjami są park i zamek Berwart z wieżą zbudowaną w 1621 roku.

W mieście są dwa kina: „Ariston” oraz „Kinosch”. Głównym teatrem jest (Théâtre municipal de la Ville d'Esch-sur-Alzette). W Esch-sur-Alzette jest też centrum kulturalne Kulturfabrik (Centre culturel Kulturfabrik). Miasto jest siedzibą jednej z sześciu regionalnych głównych komend Policji Wielkiego Księstwa Police grand-ducale.

W 2006 roku w Esch-sur-Alzette kończył się etap 2 i zaczynał etap 3 Tour de France. W Esch-sur-Alzette, na stadionie Stade de la Frontière, gra jeden z najlepszych luksemburskich klubów piłkarskich Jeunesse Esch.

W 2022 roku Esch-sur-Alzette stało się Europejską Stolicą Kultury^[3] wraz z litewskim Kownem^[4].