Drzewidło
 Morfologia | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
drzewidło |
| Nazwa systematyczna | |
| Pereskia Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754 | |
Drzewidło (Pereskia Mill.) – rodzaj sukulentów z rodziny kaktusowatych. Gatunkiem typowym jest P. paniculata Vellozo[3].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunki z tego rodzaju pochodzą z terenów od południowego Meksyku do Kolumbii i Wenezueli, przez Karaiby, wschodnie części Brazylii na południe do północnych rejonów Urugwaju i Argentyny. Część gatunków występuje w Andach w Peru i Boliwii. Do rodzaju należą jedne z najstarszych rozwojowo i najbardziej prymitywnych gatunków kaktusowatych. Wykształcają liście asymilacyjne z płaskimi i mięsistymi blaszkami[4]. Liście te są przeważnie eliptyczne, dość mięsiste i mają długość 3,5-25 cm. Kwiaty pojedynczo lub w gronach. Owoce mięsiste[5].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]W 1703 r. Charles Plumier opisał rodzaj Pereskia w Nova Plantarum Americanarum Genera[6]. Karol Linneusz umieścił należące do niego gatunki w rodzaju Cactus jako Cactus pereskia i Cactus portulacifolius[7]. W 1754 r. Philip Miller ponownie opisał takson w randze rodzaju[8]
- Synonimy
Rhodocactus (A.Berger) F.M.Knuth oraz ortograficzne wariany: Peirescia Zucc., Peireskia Steud., Perescia Lem.[9]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Pereskioideae, podrodziny Cactoideae[10].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina kaktusowate (Cactaceae Juss.), rodzaj Pereskia Mill[11].
- Gatunki[12]
- Pereskia aculeata Mill.
- Pereskia aureiflora
- Pereskia bahiensis
- Pereskia bleo Kunth) DC.
- Pereskia diaz-romeroana
- Pereskia grandifolia Haw.
- Pereskia guamacho F.A.C.Weber
- Pereskia horrida DC.
- Pereskia lychnidiflora DC.
- Pereskia marcanoi
- Pereskia nemorosa Rojas Acosta
- Pereskia portulacifolia (L.) DC.
- Pereskia quisqueyana
- Pereskia sacharosa Griseb.
- Pereskia stenantha
- Pereskia weberiana K. Schum.
- Pereskia zinniiflora DC.
Zagrożenia
[edytuj | edytuj kod]Stopień zagrożenia części gatunków został zbadany przez IUCN i tylko jeden z 6 rozpoznanych gatunków (Pereskia aureiflora) umieszczony został w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych z kategorią zagrożenia VU (narażony na wyginięcie)[13].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne. Wymagają miejsca słonecznego oraz lekkich i przepuszczalnych gleb. Rozmnażają się z nasion lub sadzonek.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Charles Plumier: Nova Plantarum Americanarum Genera. Leiden: 1703, s. 35.
- ↑ Karol Linneusz: Genera Plantarum. 1742, s. 210.
- ↑ Philip Miller: The Gardeners Dictionary. Wyd. 4. Londyn: 1754.
- ↑ List of genera in family CACTACEAE. [w:] Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2008-08-24].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-02-24].
- ↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. Systematyka rodzaju Pereskia według Reveala
- ↑ Edward F. Anderson: The Cactus Family. Portland (Oregon): Timber Press, 2001, s. 566-572. ISBN 0-88192-498-9.
- ↑ N.P. Taylor i inni, Pereskia aureiflora, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2008-08-25] (ang.).