Diecezja łowicka

Diecezja łowicka
	; Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Łowiczu
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Siedziba	Łowicz; Stary Rynek 20,; 99-400 Łowicz
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Łódzka
Katedra	Łowicka
Biskup diecezjalny	Wojciech Osial
Biskup senior	Andrzej Dziuba
	Dane statystyczne (2017)
Liczba wiernych	584 260
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych	410; 347; 63
Liczba osób zakonnych	398
Liczba dekanatów	21
Liczba parafii	167
Powierzchnia	5806 km²
	Strona internetowa

Diecezja łowicka (łac. Dioecesis Lovicensis) – jedna z dwóch diecezji obrządku łacińskiego w metropolii łódzkiej w Polsce. Ustanowiona diecezją 25 marca 1992 bullą Totus Tuus Poloniae populus (Cały Twój lud w Polsce) przez papieża Jana Pawła II.

Instytucje

Biskupi

Osobny artykuł: Biskupi łowiccy.

Biskup diecezjalny

bp Wojciech Osial – od 2024

Biskup senior

bp Andrzej Dziuba – biskup diecezjalny w latach 2004–2024, senior od 2024

Główna świątynia

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja w Łowiczu (rocznica poświęcenia: 14 października)

Patroni

św. Wiktoria, dziewica
błogosławiony Honorat Koźmiński, zakonnik

Sanktuaria Maryjne na terenie diecezji

Sanktuarium św. Rodziny w Miedniewicach – wizerunek z 1674, koronowany 6 czerwca 1767 roku przez biskupa Ignacego Krasickiego.
Sanktuarium w Głogowcu – XVII-wieczna kopia obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, obraz koronowany 14 września 1975 roku przez kard. Stefana Wyszyńskiego.
Sanktuarium w Szymanowie – figura Matki Bożej Niepokalanej (MB Jazłowiecka) koronowana 9 lipca 1939 roku przez kard. Augusta Hlonda.
Sanktuarium w Domaniewicach – obraz Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych i Matki Pięknej Miłości, koronowany 8 września 2000 roku przez nuncjusza apostolskiego, abpa Józefa Kowalczyka i biskupa łowickiego Alojzego Orszulika.
Sanktuarium w Białej Rawskiej – obraz Matki Bożej Miłosiernej, koronowany 12 czerwca 2000 roku przez kard. Józefa Glempa i biskupa łowickiego Alojzego Orszulika.
Sanktuarium w Suserzu – obraz Matki Boskiej Suserskiej, koronowany 15 sierpnia 2014 roku przez biskupa łowickiego Andrzeja Dziubę, abpa Stanisława Gądeckiego i abpa Marka Jędraszewskiego^[2].

Historia

Diecezja łowicka należy do grupy diecezji utworzonych w 1992 roku na skutek reorganizacji podziału administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce. Przed tą datą obszar ten przynależał w większości do archidiecezji warszawskiej, poza tym do diecezji płockiej i łódzkiej. Nowa diecezja ze stolicą biskupią w Łowiczu została utworzona na terenie historycznego Księstwa Łowickiego oraz Ziem: Sochaczewskiej, Kutnowskiej i Rawskiej.

Do najstarszych obiektów sakralnych w diecezji należą romańskie kościoły: św. Idziego w Inowłodziu (XII wiek) oraz archikolegiata w Tumie koło Łęczycy (XII wiek). Miasto Łowicz po raz pierwszy wzmiankowane jest w bulli papieskiej Ex commisso nobis a Deo, zwanej Bullą gnieźnieńską z 1136 roku. Potwierdzono w niej prawo arcybiskupów gnieźnieńskich do posiadania tzw. dóbr łowickich. Od tej pory Łowicz związany był przez wieki z archidiecezją gnieźnieńską i osobą Prymasa Polski. W XIII wieku istniała już siedziba (mansio) arcybiskupa. Łowicka katedra wzniesiona została jako kościół parafialny łowickiego grodu być może już na początku XII wieku. W połowie XIV wieku rozpoczęto na miejscu drewnianego kościoła wznosić nowy w stylu gotyckim. W 1433 roku przy kościele ustanowiono kapitułę. Kolegiata łowicka otaczana była szczególną troską ze strony kolejnych arcybiskupów gnieźnieńskich, którzy rezydowali w Łowiczu, ilekroć różnorakie sprawy domagały się ich obecności w pobliżu Warszawy. W podziemiach katedry spoczęły zwłoki dwunastu arcybiskupów gnieźnieńskich. Świątyni nadano tytuł katedry w roku ustanowienia diecezji, natomiast w 1999 roku papież Jan Paweł II przyznał jej miano bazyliki mniejszej. Kościół stał się również centralnym ośrodkiem archidiakonatu łowickiego, do którego od końca XVI wieku należały dekanaty łowicki, rawski i skierniewicki^[3].

Ważną jednostką administracji kościelnej był archidiakonat łęczycki, ustanowiony prawdopodobnie wraz z powołaniem kolegiaty łęczyckiej w 1161 roku. Pod koniec XVI wieku składał się z pięciu dekanatów: kłodawskiego, kutnowskiego, łęczyckiego, tuszyńskiego i zgierskiego. Dekanaty sochaczewski i mszczonowski należały do archidiakonatu warszawskiego (diecezja poznańska). W 1818 roku po zmianach terytorialnych związanych z powstaniem Królestwa Kongresowego, archidiakonaty łęczycki i łowicki zostały włączone do archidiecezji warszawskiej (powstałej 1797 roku). W 1920 roku utworzono diecezję łódzką, do której włączono dekanat łęczycki.

Erygując diecezję łowicką w 1992 roku przydzielono jej następujące dekanaty:

z archidiecezji warszawskiej: Biała Rawska, Brzozów, Krośniewice, Kutno, Lubochnia, Łowicz - Kolegiata, Łowicz - Św. Ducha, Mszczonów, Rawa Mazowiecka, Skierniewice, Sochaczew, Żychlin, Żyrardów
z diecezji łódzkiej: Łęczyca, Tum, Stryków (parafie: Dmosin, Głowno, Głowno Osiny, Głowno Zabrzeźnia)
z diecezji płockiej: Gąbin (parafie: Osmolin, Pacyna, Sanniki, Słubice, Zyck), Gostynin (parafie: Suserz i Trąbki)^[4].

Diecezja łowicka w latach 1992–2004 należała do metropolii warszawskiej, a od 2004 roku przynależy do metropolii łódzkiej.

Miasta diecezji

Miasta diecezji łowickiej
herb	miasto	dekanat	województwo	powiat	ludność^[5]	liczba parafii
	Skierniewice	Skierniewice – NSPJ Skierniewice – św. Jakuba	łódzkie	Skierniewice	48 308	6
	Kutno	Kutno – św. Michała Archanioła Kutno – św. Wawrzyńca	łódzkie	kutnowski	44 513	7
	Żyrardów	Żyrardów	mazowieckie	żyrardowski	40 243	4
	Sochaczew	Sochaczew – Matki Bożej Nieustającej Pomocy Sochaczew – św. Wawrzyńca	mazowieckie	sochaczewski	36 790	5
	Łowicz	Łowicz – Katedra Łowicz – Św. Ducha	łódzkie	łowicki	28 704	4
	Rawa Mazowiecka	Rawa Mazowiecka	łódzkie	rawski	17 480	3
	Głowno	Głowno	łódzkie	zgierski	14 422	3
	Łęczyca	Łęczyca	łódzkie	łęczycki	14 252	2
	Żychlin	Żychlin	łódzkie	kutnowski	8288	1
	Mszczonów	Mszczonów	mazowieckie	żyrardowski	6433	2
	Krośniewice	Krośniewice	łódzkie	kutnowski	4426	1
	Nowe Miasto nad Pilicą	Nowe Miasto nad Pilicą	mazowieckie	grójecki	3830	1
	Biała Rawska	Biała Rawska	łódzkie	rawski	3206	1
	Sanniki	Sanniki	mazowieckie	gostyniński	1994	1
	Piątek	Piątek	łódzkie	łęczycki	1908	1
	Wiskitki	Wiskitki	mazowieckie	żyrardowski	1404	1
!	Grabów	Łęczyca	łódzkie	łęczycki	998	1
	Bolimów	Sochaczew – Matki Bożej Nieustającej Pomocy	łódzkie	skierniewicki	964	1
	Kiernozia	Sanniki	łódzkie	łowicki	834	1
	Inowłódz	Lubochnia	łódzkie	tomaszowski	829	1