Balast
Balast – dodatkowy element lub ładunek, którego podstawową cechą jest znaczny ciężar, wykorzystywany na różnego rodzaju statkach wodnych (zarówno nawodnych, jak i podwodnych), pojazdach lądowych specjalnego przeznaczenia, oraz statkach powietrznych. Wykorzystywany także we wszystkich rodzajach modeli statków i pojazdów.
Rodzaje balastów
[edytuj | edytuj kod]
- balast stały – wbudowany lub przytwierdzony na stałe do konstrukcji, ale nie spełniający roli nośnej.
- balast ruchomy – elementy wykonane specjalnie w celu balastowania, dopasowane kształtem do danego statku lub pojazdu, które można łatwo demontować lub zmieniać ich położenie, jeśli zajdzie taka potrzeba. Są to zwykle specjalne ciężarki lub bloki.
- balast doraźny – różnego rodzaju substancje dociążające, jak najtańsze, które bezpowrotnie usuwa się, gdy są już zbędne. Może to być np. woda, piasek, kamienie lub kruszywo.
Zastosowanie balastu
[edytuj | edytuj kod]- polepszenie stateczności, a czasami wręcz jej zapewnienie, poprzez:
- obniżenie środka ciężkości w celu utrzymania stateczności pionowej – zobacz balast (żeglarstwo)
- równomierne rozłożenie ciężaru w płaszczyźnie poziomej (przy nietypowym ładunku wielkogabarytowym)
- dla zachowania środka ciężkości w obrysie ograniczonym punktami podparcia (np. dźwig z wysięgnikiem)
- zwiększenie ciężaru całkowitego
- dla zwiększenia nacisku na podłoże (np. walec drogowy)
- dla zwiększenia przyczepności elementów jezdnych do podłoża (np. ciągnik balastowy)
- dla zwiększenia inercji
- dla spełnienia odpowiednich norm, np. w konkurencjach sportowych
- dla zwiększenia prędkości przelotowej szybowca – zobacz balast (szybownictwo)
- zmiana głębokości – dla statków podwodnych (np. batyskaf) i wysokości dla aerostatów (np. balon)
