Bachmut
48°35′50″N 38°00′39″E/48,597222 38,010833
 Bachmut w kwietniu 2023 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
41,6 km² | ||||
| Populacja (1 lutego 2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380-6274 | ||||
| Kod pocztowy |
84500–84510 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
AH | ||||
Położenie na mapie obwodu donieckiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 48°35′50″N 38°00′39″E/48,597222 38,010833
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Bachmut (ukr. Бахмут, w latach 1924–2016 Artiomowsk, ukr. Артемівськ, Artemiwśk) – miasto we wschodniej części Ukrainy (obwód doniecki), w Donieckim Zagłębiu Węglowym.
W trakcie wojny rosyjsko-ukraińskiej miasto było miejscem kilkumiesięcznych, krwawych walk, z powodu których uległo znacznym zniszczeniom[2].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa Artiomowsk, którą miasto nosiło w latach 1924–2016 upamiętniała rosyjskiego bolszewika Artioma. We wrześniu 2015 rada miejska wystąpiła do Rady Najwyższej o przywrócenie nazwy Bachmut[3]. 4 lutego 2016 Rada zatwierdziła decyzję, zmieniając nazwę miasta[4]. Zmiana nazwy weszła w życie 18 lutego 2016.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Historia miasta sięga XVI wieku, kiedy Iwan Groźny nakazał utworzenie fortyfikacji granicznych, aby chronić południową granicę państwa rosyjskiego przed najazdami tatarsko-nogajskimi. W 1571 roku Bachmut został wspomniany jako posterunek graniczny[5].
W 1701 roku Piotr I nakazał rozbudować fort Bachmut i nadać sąsiedniej słobodzie status miasta[6]. W XVIII wieku główne miasto Słowiano-Serbii, utworzonej przez carat na ziemiach ukraińskich i zamieszkanej przez kolonistów m.in. z Serbii.
W XIX wieku Bachmut był częścią Imperium Rosyjskiego i ośrodkiem przemysłu metalurgicznego. W 1924 roku zmieniono nazwę miasta na Artiomowsk na cześć bolszewickiego rewolucjonisty Artema. Miasto ucierpiało podczas wielkiego głodu na Ukrainie w latach 1932–1933. Liczba zidentyfikowanych ofiar wynosi 3255 osób[7].
Podczas II wojny światowej wojska niemieckie okupowały Artiomowsk od 31 października 1941 do 5 września 1943. Na początku 1942 roku w podmiejskiej kopalni alabastru funkcjonariusze Einsatzgruppen zamordowali od 1,3 tys. do 3 tys. osób, w zdecydowanej większości Żydów[8]. Po wojnie Artiomowsk odzyskał swoją rolę jako centrum górnictwa i metalurgii.
W 2014 roku prorosyjscy separatyści proklamowali w mieście Doniecką Republikę Ludową[9]. W lipcu 2014 siły rządowe odbiły miasto wraz z Drużkiwką[10].
23 września 2015 rada miasta przegłosowała zmianę nazwy miasta z Artiomowsk na Bachmut[3]. 4 lutego 2016 Rada zatwierdziła decyzję, przywracając historyczną nazwę[4]. Zmiana nazwy weszła w życie 18 lutego 2016.
Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji na Ukrainę Bachmut stał się miastem frontowym i był regularnie ostrzeliwany[11][12][13]. Od sierpnia 2022 roku o miasto toczyły się regularne walki[14]. Od połowy października toczyły się bezpośrednie zacięte walki o miasto, które doprowadziły do całkowitego zrujnowania Bachmutu i zdobycia ostatnich elementów zabudowy przez Rosjan 20 maja 2023 roku[15]. Według prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena, aby zdobyć miasto Rosja straciła w Bachmucie ponad 100 tys. żołnierzy[16].
Demografia
[edytuj | edytuj kod]Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Ośrodek wydobycia soli kamiennej. Przemysł maszynowy, materiałów budowlanych, szklarski oraz spożywczy[21].
Transport
[edytuj | edytuj kod]W mieście działa od 29 kwietnia 1968 sieć trolejbusowa składająca się z 6 linii (2, 3, 4, 5, 6, 7).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Walka o przetrwanie na tyłach Bachmutu. Rosjanie straszą kotłem [KOMENTARZ] [online], defence24.pl, 1 lutego 2023 [dostęp 2024-09-09] (pol.).
- ↑ Maciej Szefer, Rosjanie zniszczyli wszystko. Te zdjęcia obiegły świat [online], wiadomosci.wp.pl, 5 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-29] (pol.).
- ↑ a b Перейменування міста та вулиць [online], artemrada.gov.ua, 23 września 2015 [dostęp 2023-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23] (ukr.).
- ↑ a b Decommunisation continues: Rada renames several towns and villages [online], www.unian.info [dostęp 2016-02-09].
- ↑ Bakhmut [online], encyclopediaofukraine.com [dostęp 2023-03-03] (ang.).
- ↑ АРТЕМІВСЬК [online], imsu-doneck.info [dostęp 2023-03-03] (ukr.).
- ↑ Мартиролог. Донецька область [online], s. 108–189 [dostęp 2023-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-24] (ukr.).
- ↑ Yitzhak Arad: The Holocaust in the Soviet Union. Lincoln i Jerusalem: University of Nebraska Press i Yad Vashem, 2009, s. 194–195. ISBN 978-0-8032-4519-8. (ang.).
- ↑ В Артемівську сепаратисти на даху міськради підняли прапор „Донецької республіки” [online], tsn.ua, 13 kwietnia 2014 [dostęp 2023-03-03] [zarchiwizowane z adresu 2014-06-26] (ukr.).
- ↑ Ukraine flag raised over two cities, military tells Poroshenko [online], interfax.com.ua, 7 lipca 2014 [dostęp 2023-03-03] (ang.).
- ↑ Jorge Silva, Ivan Lubysh-Kirdey, Inside a Ukraine hospital where medics work as rockets fall [online], Reuters, 11 maja 2022 [dostęp 2023-03-03] (ang.).
- ↑ In Ukraine’s Bakhmut, war is never far away [online], france24.com, 12 lipca 2022 [dostęp 2023-03-03] (ang.).
- ↑ Horaci Garcia, Murals bring hope in Ukrainian city under Russian attack [online], Reuters, 15 sierpnia 2022 [dostęp 2023-03-03] (ang.).
- ↑ Bartosz Lewicki: Nagła aktywizacja Rosjan pod Bachmutem. Rzucają do ataku nowe pododdziały. dziennik.pl, 2.04.2023. [dostęp 2023-04-26].
- ↑ Michał Fiszer: 452. dzień wojny. Bachmut padł. Dlaczego niewiele to Rosjanom da?. Polityka.pl, 21 maja 2023.
- ↑ Rosjanie w Bachmucie okrążani? Zaskakujące doniesienia z frontu [ZAPIS RELACJI] [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-07-12] (pol.).
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2017 року. Державна служба статистики України. Київ, 2017. стор.21.
- ↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2021 року [online], ukrcensus.gov.ua [dostęp 2021-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-26] (ukr.).
- ↑ Bachmut, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-19].
