Aureli Drogoszewski

Aureli Drogoszewski

Drogosław

Data i miejsce urodzenia	16 maja 1863 Mytki na Podolu
Data i miejsce śmierci	31 marca 1943 Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
Zawód, zajęcie	historyk literatury
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Aureli Drogoszewski, ps. Drogosław (ur. 16 maja 1863 w Mytkach, Podole, zm. 31 marca 1943 w Warszawie) – polski historyk literatury, wykładowca Towarzystwa Kursów Naukowych i Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, członek Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Był synem Stanisława i Natalii z Ratowskich^[1]. Kształcił się w gimnazjum w Kamieńcu Podolskim (do 1882) oraz studiował matematykę na uniwersytecie w Kijowie (1883–1885). Studiów nie ukończył, ponieważ został usunięty za polską działalność narodową. Od 1886 roku pracował jako nauczyciel historii i języka polskiego w dworach szlacheckich na Ukrainie i Podolu; w latach 1909–1915 wykładał historię literatury polskiej na Wydziale Humanistycznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie^[2], a latach 1920–1939 w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie (Katedra Historii Literatury Polskiej). Lata I wojny światowej spędził w Kijowie. W 1914 został członkiem rzeczywistym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Zajmował się dziejami polskiej literatury oświeceniowej, romantycznej i pozytywistycznej; był również krytykiem literackim. Prowadził wieloletnią korespondencję z Elizą Orzeszkową, z Ludwikiem Brunonem Świderskim przygotował Pisma Orzeszkowej w 24 tomach (1937–1939). Badał twórczość Jana Pawła Woronicza (m.in. wpływ Naruszewicza na Woronicza). W wielu pismach domagał się uwzględniania w badaniach historyczno-literackich szerokiego tła porównawczego. Jako krytyk literacki wysoko cenił Syrokomlę, Konopnicką i Żeromskiego, miał pewne zastrzeżenia do twórczości Orzeszkowej, natomiast chłodno odbierał Sienkiewicza i Przerwę-Tetmajera.

Współpracował z pismami „Głos” (od 1891), „Nowe Tory” (od 1907), „Wiadomości Bibliograficzne” (Kijów, kierownik literacki). Zgromadził bogaty księgozbiór (ok. 7 tysięcy woluminów), przejęty po II wojnie światowej przez Bibliotekę Uniwersytecką w Łodzi. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 228-1-27)^[3].

• Złoty Wawrzyn Akademicki (7 listopada 1936)^[4].

• Masynissa, Irydyon, Kornelia (1895)
• Uwagi o „Marii Stuart” Słowackiego w przedstawieniu prof. Małeckiego (1896)
• Eliza Orzeszkowa (1900)^[5]
• Kazimierz Przerwa Tetmajer jako liryk (1900)^[6]
• Filozofia rytmu (1902)
• Władysław Syrokomla (1905)^[7]
• Potrzeba bibliografii polskiej podczas wojny (1916)
• O ideę mesjaniczną Woronicza (1928)
• Pozytywizm polski (1931)^[8]
• Interpretacja „Zjawienia Emilki” a mesjanizm Woronicza (1947)

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983

• Dzieła Aurelego Drogoszewskiego w bibliotece Polona