[go: up one dir, main page]
Przejdź do zawartości

Amazon.com

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „Amazon”. Zobacz też: inne znaczenia.
Amazon.com, Inc.
Logo
Ilustracja
The Amazon Spheres w siedzibie przedsiębiorstwa
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Waszyngton

Siedziba

Seattle

Data założenia

5 lipca 1994

Forma prawna

spółka publiczna

Prezes

Andy Jassy

Zatrudnienie

1 608 000 (2021)[1]

ISIN

US0231351067

Symbol akcji

NASDAQ: AMZN

Dane finansowe
Przychody

232,887 mld $ (2018)

Wynik operacyjny

12,421 mld $ (2018)

Wynik netto

10,073 mld $ (2018)

Aktywa

162,648 mld $ (2018)

Kapitał własny

43,549 mld $ (2018)

Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Amazon.com, Inc.”
Położenie na mapie Waszyngtonu
Mapa konturowa Waszyngtonu, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Amazon.com, Inc.”
Ziemia47°36′54,0172″N 122°20′18,3280″W/47,615005 -122,338424
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Amazon.com, Inc. (wym. [ˈæməzɒn]) – amerykańskie przedsiębiorstwo handlowe, spółka akcyjna założona w 1994 w Seattle. Zajmuje się handlem elektronicznym (e-handlem) B2C i prowadzi największy na świecie sklep internetowy.

Działalność

[edytuj | edytuj kod]
Furgonetka elektryczna Amazon skonstruowana we współpracy z Rivian

Amazon został założony przez Jeffa Bezosa w 1994 r., a pierwszą książkę sprzedał w lipcu 1995[2]. Był to egzemplarz Fluid Concepts & Creative Analogies. Computer Models of the Fundamental Mechanisms of Thought. Na początku swego istnienia Amazon był księgarnią internetową. Wkrótce jej asortyment poszerzył się o DVD, sprzęt komputerowy, sprzęt elektroniczny, meble, towary spożywcze i wiele innych. Oddziały Amazonu działają w Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Francji, Chinach, Japonii, Włoszech, Hiszpanii, Brazylii i Polsce i innych państwach. Dostarczenie zamówionego towaru jest możliwe teoretycznie na całym świecie, jednak w praktyce istnieje cały system ograniczeń krajów docelowych dla danego zamówienia.

W sierpniu 2014 Amazon kupił platformę Twitch za kwotę 970 milionów dolarów.

W styczniu 2015 Amazon ogłosił plany wejścia na rynek kinematograficzny[3]. Do korporacji Amazon należą też Alexa Internet, Joyo.com (Amazon.cn), SoundUnwound i IMDb.

W roku 2019 firma Amazon zajęła 4. miejsce rankingu największych przedsiębiorstw handlowych świata z przychodem wysokości 118,573 mld dol.[4]

Nazwa spółki, oznaczająca w języku angielskim rzekę Amazonkę, została wybrana przez Jeffa Bezosa w nawiązaniu do planowanej skali przepływu towarów przez jego sklep internetowy[5].

W 2017 roku Amazon zapoczątkował program Brand Registry, mający na celu zwalczanie nieuczciwej konkurencji i ochronę praw własności intelektualnej właścicieli zastrzeżonych znaków towarowych. Program jest dostępny w Stanach Zjednoczonych, Arabii Saudyjskiej, Australii, Belgii, Brazylii, Egipcie, Francji, Hiszpanii, Holandii, Indiach, Japonii, Kanadzie, Meksyku, Niemczech, Polsce, Singapurze, Szwecji, Turcji, Wielkiej Brytanii, Włoszech i Zjednoczonych Emiratach Arabskich[6].

Aby korzystać z tego programu, niezbędne jest najpierw zarejestrowanie znaku towarowego (nazwy lub logo produktu) w odpowiednim Urzędzie Patentowym (np. Urząd Patentowy RP lub EUIPO), a następnie zastrzeżenie marki na platformie Amazon. Program oferuje zróżnicowane narzędzia do zarządzania marką, w tym wyszukiwanie oparte na obrazach i tekście, które ułatwia wykrywanie i raportowanie naruszeń praw własności intelektualnej[7].

Jedną z kluczowych funkcji Amazon Brand Registry jest umożliwienie markom korzystania z zaawansowanych opcji prezentacji produktów, takich jak A+ Content (poprzednio znane jako Enhanced Brand Content). Pozwala to na tworzenie bardziej szczegółowych i atrakcyjnych opisów produktów, co może przyczynić się do zwiększenia konwersji[8].

Amazon w Polsce

[edytuj | edytuj kod]
Centrum dystrybucyjne Amazon w Kołbaskowie

Amazon działa w Polsce od 2014 r. i dotychczas otworzył 9 nowoczesnych Centrów Logistyki E-Commerce. Trzy pierwsze centra dystrybucyjne Amazon w Polsce zostały otwarte w październiku 2014 r. w Bielanach Wrocławskich[9] oraz w Sadach pod Poznaniem[10]. Pod koniec 2017 r. uruchomiono centra dystrybucyjne w Sosnowcu[11] i Kołbaskowie[12]. W 2019 zostały otwarte centra dystrybucyjne w Okmianach[13] i Pawlikowicach[14]. W kwietniu 2020 r. został uruchomiony obiekt w Gliwicach[15], zaś od sierpnia 2020 r. działa centrum logistyczne w Łodzi[16]. W 2021 r. planowane było otwarcie dziesiątego już obiektu w Świebodzinie[17].

Firma posiada także Centrum Rozwoju Technologii w Gdańsku i oddział Amazon Web Services[18] w Warszawie. Do tej pory (2021) Amazon stworzył 18 tys. stałych miejsc pracy w Polsce[19].

Amerykańska Izba Handlowa, która w 2020 r. podsumowała 30 lat działalności amerykańskich przedsiębiorstw w Polsce, ogłosiła, że Amazon jest największym pracodawcą ze Stanów Zjednoczonych w kraju i trzecim co do wielkości amerykańskim inwestorem[20].

27 stycznia 2021 roku Alex Ootes, wiceprezes ds. rozwoju w Unii Europejskiej, potwierdził, że sklep internetowy zostanie uruchomiony w Polsce[21]. Nie podano jednak daty startu portalu, ale spółka zachęciła sprzedawców do rejestracji na dedykowanej stronie internetowej[22].

2 marca 2021 roku domena amazon.pl została oddana do użytku klientom, a sklep oficjalnie rozpoczął swoją działalność na polskim rynku[23][24].

W 2021 roku Amazon otworzył w Polsce kolejne centrum logistyczne w Świebodzinie. Na 1000 pracowników, których Amazon chciałby zatrudnić w tym centrum przypadnie 3000 robotów Amazon Robotics[25].

We wrześniu 2024 roku Amazon uruchomił 11. centrum logistyczne w Gorzyczkach (gm. Gorzyce), świętując przy tym dziesięciolecie swojej działalności w Polsce. Firma planuje zatrudnić ok. 1000 pracowników[26]

Kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]

Stany Zjednoczone

[edytuj | edytuj kod]

Amazon w 2018 zatrudniał w Stanach Zjednoczonych 566 tysięcy osób[27]. Mimo że jest postrzegany jako atrakcyjny pracodawca przez pracowników szczebla menedżerskiego, jest krytykowany przez władze i pracowników fizycznych, stanowiących większość siły roboczej firmy. Amazonowi zarzuca się wyzysk, objawiający się m.in. poprzez wynagrodzenie niewspółmiernie niskie do wymaganej przez przedsiębiorstwo wydajności pracy[28]. Zarobki w Amazonie (od 2018) na terenie Stanów Zjednoczonych dla pracownika bez większych kwalifikacji są znacznie powyżej federalnej minimalnej płacy[29][30][31].

1 stycznia 2019 roku w magazynie Amazonu w Eastvale w Kalifornii miał miejsce wyciek gazu. Brygadziści odmówili ewakuacji budynku, mimo że pracownicy wymiotowali i mdleli. Robotnikom ogłoszono, że wyjście z fabryki będzie potraktowane jako czas wolny i odejmowane z pensji[32][33].

Propaganda i media

[edytuj | edytuj kod]

Amazon zakupił tradycyjne magazyny, na przykład „The Washington Post”[34], co spotkało się z krytyką, w tym senatorów i prezydenta USA[35][36][37].

W sierpniu 2018 roku wyszło na jaw, że Amazon opłaca boty internetowe zaprogramowane tak, żeby tworzyć komentarze w sieci opisujące w pozytywnym świetle warunki pracy w zakładach przedsiębiorstwa[38][39].

Doniesienia prasowe i zeznania pracowników ukazują warunki pracy robotników w centrach logistycznych Amazonu w negatywnym świetle. Wskazują na złe traktowanie pracowników, m.in. poprzez skracanie czasu przerw, łamanie prawa do tworzenia związków zawodowych, niedostateczne warunki sanitarne, wszechobecny monitoring oraz zmuszanie do pracy ponad normę, skutkujące nieodwracalnymi problemami zdrowotnymi[40][32][33].

W 2020 roku reporterzy Vice News opublikowali raport, w którym ujawniali, jak zarząd Amazonu planował oczerniającą kampanię internetową, która miała być wymierzona w jego byłego pracownika zwolnionego przez przedsiębiorstwo, gdy ten zorganizował strajk pracowników w magazynie w Staten Island[41][42].

Zarzuty nieuczciwej konkurencji

[edytuj | edytuj kod]

W 2014 r. księgarnia Hachette rozpoczęła spór z Amazonem dotyczący „cen pośrednictwa”, które mają miejsce, gdy pośrednik (taki jak Hachette) określa cenę książki; normalnie jednak to Amazon dyktuje poziom rabatu książki[43]. W spór ten zaangażowało się setki pisarzy – w tym wielu znanych autorów, na przykład Stephen King, John Grisham i Ursula K. Le Guin – którzy podpisali petycję przeciw Amazonowi, żeby ten „przestał szkodzić egzystencji autorów, na których zbudował swój biznes” i oskarżając Amazon o „branie książek jako zakładników”[43], blokadę autorów i cenzurę. Spór ten spowodował także gwałtowny spadek sprzedaży książek Hachette w Amazonie, co oznacza, że serwis wygrał w takiej blokadzie i odstraszaniu klientów[44].

Pozostałe podobne zarzuty: łamania praw pracowniczych, inwigilacja, związki ze służbami siłowymi, sprzeniewierzanie się oryginalnej misji i deklaracjom omawia film Amazon Empire: The Rise and Reign of Jeff Bezos reporterów Frontline PBS[45][46].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Number of Amazon.com employees from 2007 to 2021 [online], Statista [dostęp 2022-04-06] (ang.).
  2. ↑ History & Timeline.
  3. ↑ Łukasz Szewczyk: Amazon wkracza na rynek filmowy. Szykuje się rewolucja – premiery w sieci prosto z kina. Media2.pl. [dostęp 2015-01-22].
  4. ↑ Oto 10 największych firm handlowych świata. Lider nie zmienił się od wielu lat, businessinsider.com.pl.
  5. ↑ Scott Galloway: Wielka Czwórka Four. Ukryte DNA: Amazon, Apple, Facebook i Google. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2018, s. 40. ISBN 978-83-8062-325-5.
  6. ↑ https://brandservices.amazon.pl/progressreport [dostęp 2024-01-02]
  7. ↑ Rejestracja marki na Amazon Brand Registry. 11 korzyści [online], Kancelaria Patentowa LECH, 26 kwietnia 2023 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  8. ↑ Rejestracja marki na Amazon Brand Registry. Poradnik [online], Prawna ochrona wzorów przemysłowych, 19 maja 2023 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  9. ↑ Katarzyna Kunka: Amazon wystartował!. www.wroclaw.pl. [dostęp 2021-02-16].
  10. ↑ Amazon jest już pod Poznaniem. Newsweek.pl. [dostęp 2021-02-16].
  11. ↑ W Sosnowcu powstanie piąte centrum logistyki Amazon w Polsce. Forbes.pl. [dostęp 2021-02-16].
  12. ↑ Busines Insider Polska, 8 Lis 17 15:08: Amazon otworzył kolejne centrum logistyczne w Polsce. Business Insider, 2017-11-08. [dostęp 2021-02-16].
  13. ↑ Okmiany. Nowe centrum logistyczne Amazon na Dolnym Śląsku [ZDJĘCIA] • www.tuwroclaw.com.
  14. ↑ Michał Skorupka: Amazon koło Łodzi oficjalnie otwarty. W Pawlikowicach pracę znajdzie 1000 osób. tech.wp.pl, 2019-11-08. [dostęp 2021-04-20].
  15. ↑ Szymon Bijak: Amazon w Gliwicach – to największe centrum logistyczne w Polsce! Zobacz jak wygląda. Pracę tu znajdzie nawet tysiąc osób!. Gliwice Nasze Miasto, 2020-09-23. [dostęp 2021-04-20].
  16. ↑ Amazon znowu rekrutuje. 500 miejsc pracy w Łodzi w ciągu roku. www.wiadomoscihandlowe.pl. [dostęp 2021-04-20].
  17. ↑ Artur Matyszczyk: Amazon inwestuje w Świebodzinie. Będzie ponad tysiąc nowych miejsc pracy! Ruszyła rekrutacja. Gazeta Lubuska, 2021-01-20. [dostęp 2021-04-20].
  18. ↑ Co to jest Amazon Web Services | historia. www.kylos.pl. [dostęp 2021-04-20].
  19. ↑ Amazon zwiększa w Polsce liczbę stałych miejsc pracy do 18 tys. i tworzy dodatkowe 10 tys. stanowisk sezonowych na okres przedświąteczny – Wiadomości (onet.pl).
  20. ↑ KPMG, Raport Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce i KPMG w Polsce, kwiecień 2020.
  21. ↑ Amazon planuje uruchomienie Amazon.pl. Panel sprzedawcy Seller Central Polska jest już dostępny.. www.biuroprasoweamazon.pl. [dostęp 2021-01-27].
  22. ↑ Sprzedawaj w serwisie Amazon PL | Zbuduj swój biznes e-commerce. sell.amazon.pl. [dostęp 2021-01-27].
  23. ↑ P. A. P. Business Insider Polska, Wczoraj 08:33, 97 675: Ruszyła polska wersja Amazona. Business Insider, 2021-03-02. [dostęp 2021-03-03].
  24. ↑ Amazon.pl wystartował. Serwis oferuje mnóstwo produktów. medianews.com.pl. [dostęp 2021-03-03].
  25. ↑ Pensje i podwyżki w centrach logistycznych Amazona. businessinsider.com.pl. [dostęp 2021-10-07].
  26. ↑ https://biuroprasoweamazon.pl/O-Amazon-w-Polsce/Centra-Logistyki/Komunikat-prasowy/amazon/pl/news/Amazon-uruchomi%C5%82-w-Gorzyczkach-11.-centrum-logistyczne-w-Polsce/
  27. ↑ Maciej Gajewski: Kto by się spodziewał. Amazon najbardziej pożądanym amerykańskim pracodawcą. Spider’s Web, 26 marca 2018. [dostęp 2018-12-26].
  28. ↑ Adam Zajma: Amazon jako pracodawca, czyli współczesny wyzysk. Spider’s Web, 2014-12-03. [dostęp 2018-08-25].
  29. ↑ Ile zarabia się w Amazonie? Kontrowersje wokół firmy | Pikio. pikio.pl. [dostęp 2020-12-01].
  30. ↑ 2021 Federal and State Minimum Wage Rates. thebalancecareers.com. [dostęp 2020-12-01]. (ang.).
  31. ↑ Help Desk Analyst Salary in United States. indeed.com. [dostęp 2020-12-01]. (ang.).
  32. ↑ a b Story by Will Evans, Ruthless Quotas at Amazon Are Maiming Employees, „The Atlantic”, 25 listopada 2019, ISSN 1072-7825 [dostęp 2019-11-28].
  33. ↑ a b Adriana Rozwadowska: Pracownik winny własnej śmierci. Tak ustaliły Amazon i władze stanowe. wyborcza.pl, 2019-11-28. [dostęp 2019-11-28].
  34. ↑ Bad news sells, but optimism wins. The Washington Times. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
  35. ↑ Bernie Sanders Again Attacks Amazon – This Time Pulling In ‘The Washington Post’. NPR.org. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
  36. ↑ Katrina vanden Heuvel, Opinion | Bernie Sanders has a smart critique of corporate media bias, „The Washington Post”, ISSN 0190-8286 [dostęp 2020-12-17] (ang.).
  37. ↑ Jasmine C. Lee, Kevin Quealy, The 598 People, Places and Things Donald Trump Has Insulted on Twitter: A Complete List (Published 2016), „The New York Times”, 28 stycznia 2016, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-12-17] (ang.).
  38. ↑ Devin Coldewey: What is this weird Twitter army of Amazon drones cheerfully defending warehouse work?. TechCrunch. [dostęp 2018-08-25]. (ang.).
  39. ↑ Amazon opłacił armię botów-pracowników, którzy wychwalają go w internecie. Efekty są koszmarne. Spider’s Web, 2018-08-25. [dostęp 2020-02-26].
  40. ↑ Praca w Amazonie to kołchoz. Główna zasada to: wykorzystać, przemielić i wyrzucić [WYWIAD]. serwisy.gazetaprawna.pl. [dostęp 2019-11-28].
  41. ↑ Paul Blest: Leaked Amazon Memo Details Plan to Smear Fired Warehouse Organizer: ‘He’s Not Smart or Articulate’. Vice, 2020-04-02. [dostęp 2020-04-04]. (ang.).
  42. ↑ Leaked Memo Shows Amazon Elite Outlining Smear Campaign: Report. Gizmodo. [dostęp 2020-04-04]. (ang.).
  43. ↑ a b David Streitfeld: Amazon Angles to Attract Hachette’s Authors to Its Side. Bits Blog, 2014-07-08. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
  44. ↑ David Streitfeld: Amazon and Its Missing Books. Bits Blog, 2014-10-12. [dostęp 2020-12-17]. (ang.).
  45. ↑ S2020 E6: Amazon Empire: The Rise and Reign of Jeff Bezos | FRONTLINE. [dostęp 2020-12-17].
  46. ↑ FRONTLINE | Amazon Empire: The Rise and Reign of Jeff Bezos | Season 2020 | Episode 6. [dostęp 2020-12-17].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Spółki wchodzące w skład indeksu Nasdaq-100

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Amazon.com&oldid=75193628”