Czosnaczek
 Czosnaczek pospolity | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
czosnaczek |
| Nazwa systematyczna | |
| Alliaria Heist. ex Fabr. Enum.: 161 (1759)[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
A. officinalis Andrzejowski ex Marschall von Bieberstein[4] | |
Czosnaczek (Alliaria Heist. ex Fabr.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje dwa gatunki występujące w Europie, północno-zachodniej Afryce i zachodniej Azji. W całym zasięgu rodzaju, także w Polsce, występuje czosnaczek pospolity A. petiolata. Jako gatunek zawleczony i inwazyjny obecny jest także w USA, Kanadzie i Argentynie[5][6]. W rejonie Kaukazu rośnie Alliaria taurica[3].
W przeszłości czosnaczek był istotnym substytutem smakowym czosnku, poza walorami smakowymi wyróżniającym się dużą zawartością witaminy A i C[7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Rośliny jednoroczne i dwuletnie, pokryte włoskami prostymi[8].
- Liście
- Odziomkowe długoogonkowe, nerkowate do sercowatych, łodygowe krótkoogonkowe sercowate do rombowatych, ząbkowane na brzegu[8].
- Kwiaty
- Zebrane w grona. Działki kielicha mniej lub bardziej wzniesione. Płatki korony 4, białe, jajowate, z krótkim paznokciem. Pręcików 6 z podługowatymi lub jajowatymi pylnikami. Zalążnia górna z 4–20 zalążkami, zwieńczona krótką szyjką słupka z całobrzegim znamieniem[8].
- Owoce
- Obłe lub kanciaste równowąskie łuszczyny wznoszące się lub mocno odstające[8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), a w jej obrębie do plemienia Thlaspideae[5].
- Wykaz gatunków[3]
- Alliaria petiolata (M.Bieb.) Cavara & Grande – czosnaczek pospolity
- Alliaria taurica (Adam) V.I.Dorof.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-12-11] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-12-11] (ang.).
- ↑ a b c Alliaria Heist. ex Fabr.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-11].
- ↑ Alliaria. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-12-11].
- ↑ a b Genus Alliaria Heist. ex Fabr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-12-11].
- ↑ Alliaria petiolata (M. Bieberstein) Cavara & Grande. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-11].
- ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 30, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b c d Klaus Kubitzki (red.), Flowering plants, Dicotyledons: Malvales, Capparales, and non-betalain Caryophyllales, Berlin: Springer, 2003, s. 104, ISBN 3-540-42873-9, OCLC 49493577.
Identyfikatory zewnętrzne: