20 Armia (ZSRR)

Ten artykuł dotyczy radzieckiej 20 Armii. Zobacz też: 20 Armia – inne armie z numerem 20.

20 Armia

20-я армия

Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	czerwiec 1941
Rozformowanie	21 kwietnia 1944
Dowódcy
Pierwszy	gen. por. Fiodor Riemiezow
Ostatni	gen. por. Nikołaj Gusiew
Działania zbrojne
II wojna światowa
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona

20 Armia (ros. 20-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej z okresu II wojny światowej.

Armia została sformowana w czerwcu 1941 roku w Orłowskim Okręgu Wojskowym. Od dniu 26 czerwca włączona została w skład armii rezerwowych Naczelnego Dowództwa.

W dniu 2 lipca 1942 roku weszła w skład Frontu Zachodniego i skierowana do walk na Białorusi, wzięła udział w kontrnatarciu w rejonie Orszy, w dniach 2–6 lipca przeciw niemieckiej 3 Grupie Pancernej^[1]. Następnie broniła Orszy oraz linii obronnych na kierunku Smoleńska. Pod koniec lipca została okrążona. Po wyjściu z okrążenia zajęła pozycje obronne w rejonie Jarcewa.

W październiku 1941 roku wzięła udział w operacji wiaźmińskiej, w trakcie której powtórnie znalazła się w okrążeniu na zachód od Wiaźmy. W ciężkich walkach resztki oddziałów armii wyszły na możejską linię obrony. Z powodu dużych strat rozkazem Naczelnego Dowództwa z dnia 20 października została rozwiązana, a jej oddziały zostały przekazane innym armiom Frontu Zachodniego.

Ponownie została sformowana w rozkazem z dniem 30 listopada 1941 roku z oddziałów grupy operacyjnej płk. Aleksnadra Liziukowa, wchodzącej w skład Frontu Zachodniego. W dniach 6 – 25 grudnia 1941 roku wzięła udział w kontrnatarciu w ramach operacji klinsko-sołniecznogorskiej, zdobywając m.in. Sołniecznogorsk. Od stycznia do kwietnia 1942 roku brała udział w operacji rżewsko-wiażminskiej docierając w rejon Gżatska. W sierpniu 1942 roku bierze udział w kontrnatarciu rejonie Rżewa.

Następnie do marca 1943 roku zajmuje pozycję na linii obronnej Rżew – Wiaźma, a następnie w kontrnatarciu w ramach operacji rżewsko-wiażminskiej w której uczestniczy w dniach 2–31 marca. Po czym została wycofana do drugiej linii.

W dniu 23 lipca 1943 roku została przekazana do odwodu Naczelnego Dowództwa Armii Czerwonej. 10 sierpnia 1943 roku weszła w skład Frontu Kalinińskiego, lecz już 1 września ponownie została włączona w skład odwodu Naczelnego Dowództwa.

W dniu 15 października 1943 roku weszła w skład Frontu Nadbałtyckiego^[2]. W dniu 5 listopada 1943 roku ponownie włączona w skład odwodu Naczelnego Dowództwa. 10 kwietnia 1944 roku włączona w skład Frontu Leningradzkiego.

W dniu 21 kwietnia 1944 roku zgodnie z rozkazem z dnia 18 kwietnia 1944 roku Naczelnego Dowództwa została rozformowana, a na bazie jej dowództw utworzono dowództwo 3 Frontu Nadbałtyckiego.

• gen. por. Fiodor Riemiezow (1941)^[3]
• gen. por. Pawieł Kuroczkin (1941)
• gen. por. Michaił Łukin (od 8 sierpnia 1941)^[4]
• gen. por. Filip Jerszakow (1941)

• gen. mjr/gen. por. Andriej Własow (1941–1942)
• gen. por. Maks Reiter (1942)
• gen. mjr Nikołaj Kiriuchin (1942)
• gen. por. Michaił Chozin (1942-1943)
• gen. mjr Nikołaj Bierzarin (1943)
• gen. mjr Arkady Jermakow (1943)
• gen. por. Nikołaj Bierzarin (1943)
• gen. mjr Anton Łopatin (1943)
• gen. por. Nikołaj Gusiew (1943-1944)

• Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975. Brak numerów stron w książce
• Andriej Grieczko: Siły zbrojne państwa radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975. Brak numerów stron w książce
• Велкая Отечественная война 1941–1945. Moskwa: Политиэдат, 1985. Brak numerów stron w książce
• Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944–1945. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1974. Brak numerów stron w książce
• Sergiej Sztemienko: Sztab generalny w latach wojny. Warszawa: 1969.
• Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.