[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Śluza Opatowice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Śluza Opatowice
Ilustracja
Komora śluzy Opatowice
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Droga wodna

Kanał Opatowicki

Lokalizacja

na 1 km

Dane techniczne
Długość

74,6 m

Szerokość

9,6 m

Różnica poziomów

2 m

Wrota

wsporne, stalowe, nitowane

Rodzaj napędu

elektryczny i ręczny

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Śluza Opatowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Śluza Opatowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Śluza Opatowice”
Ziemia51°05′44″N 17°07′30″E/51,095556 17,125000

Śluza Opatowiceśluza wodna komorowa, zlokalizowana na rzece Odra, w 245,03 km biegu rzeki[1], położona w przekopie wykonanym przy jej zakolu, nazwanym Kanałem Opatowickim, w 1,0 km tego kanału[2]. Śluza położona jest we Wrocławiu, pomiędzy Wyspą Opatowicką a osiedlem Opatowice.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Śluza została wybudowana w ramach inwestycji z zakresu hydrotechniki, prowadzonej w latach 1913–1917[a][3][4] polegającej na budowie nowej drogi wodnej przeprowadzonej przez miasto w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego, tzw. Wrocławskiego Szlaku Głównego, mimo że sama śluza leży poza tym szlakiem[b][3][5][6][7].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Śluza Opatowice stanowi jeden z elementów stopnia wodnego, w odniesieniu do którego stosuje się nazwę: Stopień Wodny Opatowice[4][6], a także w szerszym kontekście funkcjonalnym obiektów hydrotechnicznychStopień Opatowicko-Bartoszowicki[3][6] w Bartoszowicko–Opatowickim Węźle Wodnym. Ze względu na niewielkie wymiary tej śluzy i następnych na Wrocławskim Szlaku Miejskim (Śluza Szczytniki, Śluza Miejska), ta droga wodna nie ma większego znaczenia transportowego, towarowego. Obecnie jednak następuje aktywizacja turystyki i rekreacji wodnej także w obszarze otwartego dla żeglugi przez RZGW Wrocław Śródmiejskiego Węzła Wodnego[5][6][8]. Alternatywnym, głównym szlakiem żeglugowym przez Wrocławski Węzeł Wodny, jest droga prowadząca przez Śluzę Bartoszowice, o znacznie lepszych parametrach żeglugowych. Przez Śluzę Opatowice prowadzi droga wodna, tzw. Miejska, oraz droga wodna przez Śródmiejski Węzeł Wodny[9].

Śluza ma wymiary: długość – 74,6; szerokość – 9,6; piętrzenie wynosi 2,0 m[c][5]. Zamknięcia komory śluzy, dolne i górne, to wrota wsporne, stalowe, wykonane z zastosowaniem połączeń nitowych. Napęd wrót elektryczny, choć istnieje także awaryjny, ręczny. Do napełniania i opróżniania komory śluzy zastosowano krótkie kanały obiegowe, z zamknięciami w postaci zasuw rolkowych z napędem elektrycznym[6][7].

Odległości na drogach wodnych prowadzących przez śluzę[5]:

  • w dół rzeki, do następnej śluzy na Wrocławskim Szlaku MiejskimŚluzy Szczytniki, wynosi 5,6 km,
  • w dół rzeki, do następnej śluzy w Śródmiejskim Węźle WodnymŚluzy Piaskowej 9,2 km[d],
  • w górę rzeki, do poprzedniej na szlaku Śluz Janowice wynosi 8,4 km[5]
  • w górę kanału, a następnie w dół rzeki, możliwy jest również ruch do Śluzy Bartoszowice, na Wrocławskim Szlaku Głównym.

Prawy brzeg stanowi Wyspa Opatowicka[e], natomiast lewy brzeg to teren osiedla Opatowice[f]. Poziom wody dolnej kształtuje Śródmiejski Węzeł Wodny Górny, oraz Stopień Wodny Szczytniki. Natomiast poziom wody górnej kształtowany jest przez Jaz Opatowice i Stopień Wodny Bartoszowice.

Do 1945 roku istniał przy śluzie, na głową dolną, most stalowy w konstrukcji wysięgnikowo-klapowej – most podniesionych masztów, o niewielkim znaczeniu (lokalnym)[4][7].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tzw. II kanalizacja Odry, przeprowadzona w latach 1913–1917.
  2. Położona jest na wcześniej wybudowanym szlaku Droga Wielkiej Żeglugi, gdzie pozostałe śluzy były mniejsze, w związku z czym nie zachodziła potrzeba budowania dłuższej komory.
  3. Nieco inne dane podaje strona Wratislaviae Amici i Fundacja Otwartego Muzeum TechnikiBudowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (link w sekcji Zobacz też, oraz przypisy), mianowicie: komora o długości 74 m; spad 2,46 m.
  4. Ruch w dół rzeki, od Śluzy Opatowice prowadzi przez Upust powodziowy Klary, przez Śluzę Piaskową ruch statków dopuszczalny jest w górę rzeki, w kierunku Śluzy Opatowice.
  5. Na północ od śluzy; za wyspą przepływa główny nurt Odry, na którym zbudowany został drugi element tego stopnia wodnego – Jaz Opatowice.
  6. Na południe od śluzy, za wałem przeciwpowodziowym, nazwanym Groblą Opatowicką Wschodnią, przebiega Ulica Opatowicka.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu: WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE – Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry – Diagnoza stanu. wbu.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-22)]. (dostęp 2009-12-10).
  2. www.programodra.pl – 6.5 TRANSPORT WODNY. programodra.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-10-18)]. (dostęp 2009-12-10).
  3. a b c Strona www.wroclaw.pl o Wrocławskim Węźle Wodnym (dostęp 2009-12-07).
  4. a b c Małgorzata Książkiewicz, Grzegorz Bakuliński, Stanisław Januszewski, Ryszard Majewicz, Trasa turystyczna Pomniki Wrocławskiego Węzła Wodnego, Prosto z pokładu nr 55, rok IV, Marzec 2008 r. do pobrania ze strony Fundacji Otwartego Muzeum Techniki (dostęp 2009-12-07).
  5. a b c d e Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski – kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wisnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007–2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-08).
  6. a b c d e wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-10).
  7. a b c Śluza Opatowice, Wratislaviae Amici (dostęp 2009-12-10).
  8. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – Komunikat ... w sprawie udostępnienia szlaków wodnych Śródmiejskiego Węzła Wodnego Wrocławia dla ruchu Ŝeglugowego jednostek turystycznych i sportowych (dostęp 2009-12-10).
  9. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – mapa Śródmiejskiego Węzła Wodnego (dostęp 2009-12-01).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]