Łoźna
55°01′N 30°48′E/55,016667 30,800000 Dom kultury stojący na miejscu domu, w którym urodził się Marc Chagall | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Wysokość |
193 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2010) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+375 29 81 | ||||
| Kod pocztowy |
211220 | ||||
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |||||
Położenie na mapie Białorusi  | |||||
| 55°01′N 30°48′E/55,016667 30,800000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Łoźna (biał. Лё́зна, Liozna, ros. Лиозно, Liozno, jid. ליאזנע, Liozne) – osiedle typu miejskiego na Białorusi, w obwodzie witebskim, siedziba rejonu łozieńskiego, 40 km na wschód od Witebska, przy granicy z Rosją, 6,8 tys. mieszkańców (2010).
Znajduje tu się stacja kolejowa Łoźna, położona na linii Smoleńsk – Witebsk.
Miejsce narodzin się Marca Chagalla oraz trzech pierwszych przywódców chasydzkiej sekty Chabad-Lubawicz.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Łoźna powstała na obszarze włości mikulińskiej położonej na wschodnim pograniczu Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Smoleńskiego. Dobra te pozostawały od końca XV wieku we władaniu kniazia Iwana Osowickiego[2]
W 1526 r. Iwan podarował Mikulino swemu synowi, kniaziowi Michałowi Iwanowiczowi Osowickiemu. Po jego śmierci w 1550 dobra przeszły na jego żonę Agrafenę z rodu kniaziów Łukomskich. Pięć lat później król Zygmunt II August nadał je Grzegorzowi Wołłowiczowi, staroście mereckiemu i później wojewodzie smoleńskiemu. Jego córka, Regina, wniosła Mikulino w posagu kniaziowi Bohdanowi Ogińskiemu. Najprawdopodobniej to właśnie Bohdan założył wieś Łoźna, ponieważ wzmianka o niej pojawiła się po raz pierwszy w 1625 roku, kiedy otrzymał ją w spadku razem z Mikulinem Samuel Ogiński, syn Bohdana[2].
W 1654 r. Łoźna nazywana była miasteczkiem. Po śmierci Samuela w 1657 dobra mikulińskie zostały podzielone pomiędzy synów: Szymon Karol, późniejszy wojewoda mścisławski otrzymał Łoźnę, a młodszy Jan – Mikulino. Łoźna pozostawała w rękach Ogińskich do 1770 roku, po czym przeszła do Chrapowickich i potem Szebeków[2].
Miasto magnackie położone było w końcu XVIII wieku w powiecie witebskim województwa witebskiego Rzeczypospolitej[3].
Po pierwszym rozbiorze Łoźna znalazła się w granicach Imperium Rosyjskiego. Stała się ośrodkiem gromady powiatu orszańskiego guberni mohylewskiej. W 1786 r. zbudowano tu murowaną cerkiew.
W 1812 r. stacjonowały tu wojska napoleońskie III Korpusu marszałka Neya w trakcie wyprawy moskiewskiej.
Z Łoźnej pochodzili też pierwsi rabini dynastii Chabad-Lubavitch – jednej z najliczniejszych grup chasydyzmu: Szneur Zalman (1745–1812), Dowber Szneuri (1773–1827), Menachem Mendel Schneersohn (1789–1866).
W 1887 w Łoźnej urodził się Marc Chagall.
Podczas okupacji hitlerowskiej, w sierpniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 700 osób. 21 października 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano na cmentarzu żydowskim. Sprawcami zbrodni było Einsatzkommando 9, oraz lokalna policja[4].
Flaga i herb
[edytuj | edytuj kod]Flaga i herb Łoźnej zostały ustanowione 20 stycznia 2006 ukazem prezydenta Białorusi nr 36[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
- ↑ a b c Лёзна. Старонкі мінулага. [1] (2010.12.29).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 85.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1700.
- ↑ Alaksandr Łukaszenka: Указ Президента Республики Беларусь - 20 января 2006 г. № 36. Narodowy Internetowy Portal Prawny Republiki Białorusi, 2006-01-20. [dostęp 2010-04-04]. (ros.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Łoźna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 765.
- Radzima.org
- Liozno info
- Stayg Peramogi. sp.liozno.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-11)].
- Strona historyczna
