Ludwik Martel

Ludwik Martel
Zośka
	2 zwycięstwa
	; Ludwik Martel (drugi w dolnym rzędzie z lewej)
	kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1919 ; Piotrków Trybunalski
Data i miejsce śmierci	25 kwietnia 2010 ; Londyn
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Lotnictwo Wojska Polskiego; RAF
Jednostki	3 pułk lotniczy; 54 dywizjon RAF; 603 dywizjon RAF; 317 dywizjon; Polski Zespół Myśliwski
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 5 lut 2024, była oparta na tej wersji.

Ludwik Alfred Martel (ur. 5 marca 1919 w Piotrkowie Trybunalskim, zm. 25 kwietnia 2010 w Londynie) – kapitan pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Był synem Ludwika i Heleny Czeczot, miał dwie młodsze siostry, Marię i Halinę. Szkołę powszechną skończył w Sieradzu, uczył się w gimnazjum w Zduńskiej Woli, w Łódzkiej Państwowej Szkole Techniczno-Przemysłowej - szkołę średnią skończył latem 1937 roku uzyskując specjalność: technik włókienniczy. Od 1 stycznia do 15 września 1938 uczył się w Szkole Podchorążych Rezerwy Lotnictwa w Radomiu. W lipcu 1939 r. został przydzielony do 3 pułku lotniczego. We wrześniu 1939 ewakuował się przez Rumunię, Jugosławię i Włochy do Francji. 9 października 1939 r. dotarł do Paryża i rozpoczął starania o skierowanie do Wielkiej Brytanii^[1]

29 marca 1940 dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie odbył przeszkolenie w Centrum Lotnictwa Polskiego w Eastchurch, a od końca maja 1940 r. w Blackpool. Otrzymał numer służbowy 76812^[2]. 29 lipca został przydzielony do 54 dywizjonu RAF, a od 28 września w 603. dywizjonie oraz od 19 marca 1941 r. w 317. dywizjonie wileńskim^[3], a od 1943 w Polskim Zespole Myśliwskim.

22 lipca 1943 r. powrócił do latania w dywizjonie 317. Od 20 sierpnia do 4 listopada 1943 r. był w Newton, gdzie w 16 Szkoły Lotniczej pracował jako instruktor^[4]. Do września 1944 został przeszkolony i zaprzysiężony na rotę AK jako jeden z 217 kandydatów na cichociemnych^[5]. We wrześniu 1944 r. przeszedł do pracy w Dowództwie Polskich Sił Powietrznych, w 1946 był oficerem operacyjnym w Dowództwie Brytyjskich Okupacyjnych Sił Powietrznych. W 1947 przeszedł do rezerwy.

Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii. Działał w polonijnych organizacjach społecznych, w Stowarzyszeniu Lotników Polskich pełnił funkcję wiceprezesa. W 1952 roku podjął wspólpracę z CIA, wraz z mjr pil. Józefem Jeką oraz mjr pil. Stefanem Janusem mieli zostać zrzuceni na teren PRL oraz porwać najnowszy wówczas radziecki odrzutowiec MiG-15. Operacji zaniechano, gdy 5 marca 1953 taką maszyną uciekł ze Słupska na wyspę Bornholm polski pilot Franciszek Jarecki^[6].

Zwycięstwa powietrzne

Na liście Bajana zajmuje 130. pozycję z 2 pewnymi zestrzeleniami, 1 prawdopodobnym i 2 uszkodzonymi samolotami

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 8597^[7]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1990)^[8]
Krzyż Walecznych (trzykrotnie) - 1 kwietnia 1941, 20 grudnia 1943,
Medal Lotniczy (trzykrotnie)
Srebrny Krzyż Zasługi (1942)^[9]
Odznaka za Rany i Kontuzje

Zachowany Spitfire

Samolot Spitfire Mk.Vb, (G-MKVB), BM597 o oznaczeniu JH*C na którym latał porucznik Ludwik Martel w 317 dywizjonie, został zachowany do dnia dzisiejszego. Maszyna jest w pełni sprawna i lata. Jest własnością Historic Aircraft Collection Ltd w Duxford.

Przypisy

↑ Ludwik Martel. magnum-x.pl. [dostęp 2019-03-01].
↑ Martel Ludwik Alfred. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-03-01].
↑ The Airmen's Stories - P/O L Martel. bbm.org.uk. [dostęp 2019-03-01].
↑ Ludwik Martel. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-03-01].
↑ 316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2021-12-02] (pol.).
↑ FranciszekF. Grabowski FranciszekF., Ostiary i nie tylko: lotnicy polscy w operacjach specjalnych SIS, OPC i CIA w latach 1949-1965, „Pamięć i Sprawiedliwość” (nr 8/1 (14)), 2009, s. 328 .
↑ ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 461 .
↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 56, Nr 4 z 20 grudnia 1990.
↑ 19 sierpnia 1942 Dz.U.R.P. z 1942 r. Nr 8. s. 46.

Bibliografia

Nekrolog w wyborcza.pl
Cyrk Skalskiego | Ludwik Martel
Lotnictwo - Ludwik Martel. s. 1. [dostęp 2012-06-20]. (pol.).

[1] Ludwik Martel. magnum-x.pl. [dostęp 2019-03-01].

[2] Martel Ludwik Alfred. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-03-01].

[3] The Airmen's Stories - P/O L Martel. bbm.org.uk. [dostęp 2019-03-01].

[4] Ludwik Martel. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-03-01].

[5] 316 Cichociemnych spadochroniarzy Armii Krajowej » Cichociemni elita dywersji [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2021-12-02] (pol.).

[6] FranciszekF. Grabowski FranciszekF., Ostiary i nie tylko: lotnicy polscy w operacjach specjalnych SIS, OPC i CIA w latach 1949-1965, „Pamięć i Sprawiedliwość” (nr 8/1 (14)), 2009, s. 328 .

[7] ŁukomskiŁ. G. ŁukomskiŁ., PolakP. B. PolakP., SuchcitzS. A. SuchcitzS., Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 461 .

[8] Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 56, Nr 4 z 20 grudnia 1990.

[9] 19 sierpnia 1942 Dz.U.R.P. z 1942 r. Nr 8. s. 46.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]