Koszyczek

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 lip 2021, była oparta na tej wersji.

Koszyczek słonecznika – na zewnątrz duże kwiaty języczkowe wyglądające jak płatki pojedynczego kwiatu, wewnątrz drobne kwiaty rurkowate

Koszyczek (łac. anthodium, calathidium, ang. anthodium, head) – typ kwiatostanu groniastego. Na szerokim dnie kwiatostanowym gęsto osadzone są bezszypułkowe, zwykle drobne kwiaty. Mogą to być same rurkowate kwiaty (jak np. u ostów) lub wyłącznie kwiaty języczkowe (jak np. u mlecza i mniszka). Najczęściej jednak na zewnątrz, jako kwiaty brzeżne umieszczone są kwiaty języczkowe, a wewnątrz kwiaty rurkowate (jak np. u słonecznika). Zewnętrzne kwiaty brzeżne pełnią wówczas zwykle rolę powabni, mającej za zadanie zwabianie owadów, są duże i barwne, często też bezpłodne. Kwiaty w koszyczku z zewnątrz otoczone są łuskami okrywy. Często kielich kwiatów przekształcony jest w puch kielichowy. U podstawy poszczególnych kwiatów w koszyczku często znajduje się łuseczka zwana plewinką, będąca przekształconą przysadką.

Koszyczek występuje u roślin z rodziny astrowatych (dawniej nazywanych złożonymi). Należy do grupy kwiatostanów otwartych, w których ciągle rozwijają się nowe kwiaty. Najstarsze kwiaty znajdują się na zewnętrznych częściach koszyczka, czym bliżej jego środka, tym młodsze kwiaty. Jest zaawansowanym ewolucyjnie typem kwiatostanu. Często, gdy roślina wytwarza wiele koszyczków, tworzą one kwiatostan zbiorowy, mogą być zebrane, podobnie, jak pojedyncze kwiaty np. w grono, wiechę itd.

Bibliografia

Stanisław Tołpa, Jan Radomski: Botanika. Podręcznik dla Techników Rolniczych. Warszawa: PWRiL, 1971.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
J. Szwejkowska, J. Szwejkowski: Botanika. Tom I. Morfologia. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-13946-3.