Coronella

	Coronella
	Laurenti, 1768
	; Przedstawiciel rodzaju – gniewosz południowy (C. girondica)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Infrarząd	Alethinophidia
Nadrodzina	Colubroidea
Rodzina	połozowate
Podrodzina	Colubrinae
Rodzaj	Coronella
	Typ nomenklatoryczny
	Coronella austriaca Laurenti, 1768
Synonimy
	Zacholus Wagler, 1830;
	Zacholus Wagler, 1830;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 12 gru 2023, była oparta na tej wersji.

Coronella – rodzaj niejadowitych węży z podrodziny Colubrinae w rodzinie połozowatych (Colubridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie, północnej Afryce i zachodniej Azji^[4].

Morfologia i ekologia

Są to węże niewielkie, rzadko przekraczające 60 cm długości. Głowa jest mało wyraźnie oddzielona od tułowia, a źrenice są okrągłe. Jego ciało jest pokryte gładkimi łuskami, jego przekrój jest niemal dokładnie kołowy. Rodzaj Coronella obejmuje gatunki węży lądowych, prowadzących skryty tryb życia. Żywią się niewielkimi kręgowcami, w tym także małymi wężami. Często są opisywane jako duszące swoje ofiary – brak jednak na to dowodów^[4]. Przypuszcza się, że zdobycz jest przytrzymywana w splotach ciała w celu jej unieruchomienia, a nie zabicia^[5]. Rodzaj Coronella jest znany już z plioceńskich osadów^[6].

Systematyka

Etymologia

Coronella: zdrobnienie od łac. corona „korona”^[7].
Zacholus: gr. ζαχολος zakholos „wściekły, gniewny”^[3]. Gatunek typowy: Coronella austriaca Laurenti, 1768.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]:

Coronella austriaca – gniewosz plamisty^[9]
Coronella brachyura
Coronella girondica – gniewosz południowy^[10]

Przypisy

↑ Coronella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 84. (łac.).
↑ ^a ^b J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 190. (niem.).
↑ ^a ^b JW Steward: The Snakes of Europe. Cranbury, New Jersey: Associated University Press (Fairleigh Dickinson University Press), 1971, s. 238. ISBN 0-8386-1023-4.
↑ D. Street: The Reptiles of Northern and Central Europe. Londyn: B.T. Batsford Ltd., 1979, s. 268. ISBN 0-7134-1374-3.
↑ Martin Ivanov. Herpetological assemblages from the Pliocene to middle Pleistocene in Central Europe: paleoecological significance. „Geodiversitas”. 29. 2, s. 297-320, 2007. (ang.).
↑ Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 59, OCLC 637083062 (ang.).
↑ P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Coronella. The Reptile Database. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).
↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 51, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.
↑ G. Diesener & J. Reichholf: Płazy i gady. Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1997. ISBN 83-7129-440-9.

[itis-1] Coronella, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Laurenti-2] J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 84. (łac.).

[Wagler-3] J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 190. (niem.).

[Steward-4] JW Steward: The Snakes of Europe. Cranbury, New Jersey: Associated University Press (Fairleigh Dickinson University Press), 1971, s. 238. ISBN 0-8386-1023-4.

[Street-5] D. Street: The Reptiles of Northern and Central Europe. Londyn: B.T. Batsford Ltd., 1979, s. 268. ISBN 0-7134-1374-3.

[Ivanov-6] Martin Ivanov. Herpetological assemblages from the Pliocene to middle Pleistocene in Central Europe: paleoecological significance. „Geodiversitas”. 29. 2, s. 297-320, 2007. (ang.).

[Jaeger-7] Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 59, OCLC 637083062 (ang.).

[Uetz&Hallermann-8] P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Coronella. The Reptile Database. [dostęp 2019-03-20]. (ang.).

[Juszczyk-9] W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 51, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

[Diesener&Reichholf-10] G. Diesener & J. Reichholf: Płazy i gady. Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1997. ISBN 83-7129-440-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]