uczyć

wymowa:

​^?/i, IPA: [ˈut͡ʃɨt͡ɕ], AS: [učyć]

​^?/i

znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. nauczyć)

(1.1) przekazywać komuś wiedzę

czasownik zwrotny niedokonany uczyć się (dk. nauczyć się)

(2.1) zdobywać pewną wiedzę lub umiejętności

odmiana:

(1.1) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		uczyć
czas teraźniejszy		uczę	uczysz	uczy	uczymy	uczycie	uczą
czas przeszły	m	uczyłem	uczyłeś	uczył	uczyliśmy	uczyliście	uczyli
	ż	uczyłam	uczyłaś	uczyła	uczyłyśmy	uczyłyście	uczyły
	n	uczyłom	uczyłoś	uczyło
tryb rozkazujący		niech uczę	ucz	niech uczy	uczmy	uczcie	niech uczą
pozostałe formy czas przyszły m będę uczył, będę uczyć będziesz uczył, będziesz uczyć będzie uczył, będzie uczyć będziemy uczyli, będziemy uczyć będziecie uczyli, będziecie uczyć będą uczyli, będą uczyć ż będę uczyła, będę uczyć będziesz uczyła, będziesz uczyć będzie uczyła, będzie uczyć będziemy uczyły, będziemy uczyć będziecie uczyły, będziecie uczyć będą uczyły, będą uczyć n będę uczyło, będę uczyć będziesz uczyło, będziesz uczyć będzie uczyło, będzie uczyć czas zaprzeszły m uczyłem był uczyłeś był uczył był uczyliśmy byli uczyliście byli uczyli byli ż uczyłam była uczyłaś była uczyła była uczyłyśmy były uczyłyście były uczyły były n uczyłom było uczyłoś było uczyło było forma bezosobowa czasu przeszłego uczono tryb przypuszczający m uczyłbym, byłbym uczył uczyłbyś, byłbyś uczył uczyłby, byłby uczył uczylibyśmy, bylibyśmy uczyli uczylibyście, bylibyście uczyli uczyliby, byliby uczyli ż uczyłabym, byłabym uczyła uczyłabyś, byłabyś uczyła uczyłaby, byłaby uczyła uczyłybyśmy, byłybyśmy uczyły uczyłybyście, byłybyście uczyły uczyłyby, byłyby uczyły n uczyłobym, byłobym uczyło uczyłobyś, byłobyś uczyło uczyłoby, byłoby uczyło imiesłów przymiotnikowy czynny m uczący, nieuczący ż ucząca, nieucząca uczące, nieuczące n uczące, nieuczące imiesłów przymiotnikowy bierny m uczony, nieuczony uczeni, nieuczeni ż uczona, nieuczona uczone, nieuczone n uczone, nieuczone imiesłów przysłówkowy współczesny ucząc, nie ucząc rzeczownik odczasownikowy uczenie, nieuczenie

(2.1) koniugacja VIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		uczyć się
czas teraźniejszy		uczę się	uczysz się	uczy się	uczymy się	uczycie się	uczą się
czas przeszły	m	uczyłem się	uczyłeś się	uczył się	uczyliśmy się	uczyliście się	uczyli się
	ż	uczyłam się	uczyłaś się	uczyła się	uczyłyśmy się	uczyłyście się	uczyły się
	n	uczyłom się	uczyłoś się	uczyło się
tryb rozkazujący		niech się uczę	ucz się	niech się uczy	uczmy się	uczcie się	niech się uczą
pozostałe formy czas przyszły m będę się uczył, będę się uczyć będziesz się uczył, będziesz się uczyć będzie się uczył, będzie się uczyć będziemy się uczyli, będziemy się uczyć będziecie się uczyli, będziecie się uczyć będą się uczyli, będą się uczyć ż będę się uczyła, będę się uczyć będziesz się uczyła, będziesz się uczyć będzie się uczyła, będzie się uczyć będziemy się uczyły, będziemy się uczyć będziecie się uczyły, będziecie się uczyć będą się uczyły, będą się uczyć n będę się uczyło, będę się uczyć będziesz się uczyło, będziesz się uczyć będzie się uczyło, będzie się uczyć czas zaprzeszły m uczyłem się był uczyłeś się był uczył się był uczyliśmy się byli uczyliście się byli uczyli się byli ż uczyłam się była uczyłaś się była uczyła się była uczyłyśmy się były uczyłyście się były uczyły się były n uczyłom się było uczyłoś się było uczyło się było forma bezosobowa czasu przeszłego uczono się tryb przypuszczający m uczyłbym się, byłbym się uczył uczyłbyś się, byłbyś się uczył uczyłby się, byłby się uczył uczylibyśmy się, bylibyśmy się uczyli uczylibyście się, bylibyście się uczyli uczyliby się, byliby się uczyli ż uczyłabym się, byłabym się uczyła uczyłabyś się, byłabyś się uczyła uczyłaby się, byłaby się uczyła uczyłybyśmy się, byłybyśmy się uczyły uczyłybyście się, byłybyście się uczyły uczyłyby się, byłyby się uczyły n uczyłobym się, byłobym się uczyło uczyłobyś się, byłobyś się uczyło uczyłoby się, byłoby się uczyło imiesłów przymiotnikowy czynny m uczący się, nieuczący się ż ucząca się, nieucząca się uczące się, nieuczące się n uczące się, nieuczące się imiesłów przysłówkowy współczesny ucząc się, nie ucząc się rzeczownik odczasownikowy uczenie się, nieuczenie się

przykłady:

(1.1) Uczę mojego kolegę nowych przepisów ruchu drogowego.

(2.1) Jak długo uczyłeś się wczoraj?

(2.1) Człowiek uczy się na błędach.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) kształcić, nauczać, edukować, szkolić, trenować, tresować

antonimy:

(1.1) oduczyć

(2.1) oduczyć się

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. uczona ż, uczony mos, uczeń mos, uczennica ż, nauczyciel mos, nauczycielka ż, nauczycielstwo n, nauczanie n, nauczenie n, uczenie n, douczanie n, douczenie n, wyuczenie n, wyuczanie n, oduczanie n, oduczenie n, uczelnia ż

czas. nauczać ndk., nauczyć dk., oduczyć dk., oduczać ndk., wyuczyć dk., wyuczać ndk., douczać ndk., douczyć dk., przeuczyć dk., przeuczać ndk.

przysł. uczenie

przym. uczony, wyuczalny, uczniowski, nauczycielski, uczelniany

związki frazeologiczne:

nie ucz księdza pacierza • nie ucz ojca dzieci robić

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• afrykanerski: (1.1) leer; (2.1) leer
• albański: (1.1) mësoj; (2.1) mësoj, studioj
• angielski: (1.1) teach; (2.1) learn
• arabski: (1.1) درس, علم (darrasa); (2.1) درس (darasa)
• aramejski: (2.1) ܥܵܠܦ
• baskijski: (1.1) irakatsi; (2.1) ikasi
• chiński standardowy: (1.1) 教 (jiāo), 教学 (jiàoxué), 教育 (jiàoyù); (2.1) 读书 (dúshū), 记住 (jìzhù), 学 (xué), 学习 (xuéxí), 背 (bèi)
• chorwacki: (2.1) učiti
• dolnołużycki: (1.1) wucyś; (2.1) wuknuś
• duński: (1.1) lære, undervise; (2.1) lære
• esperanto: (1.1) instrui; (2.1) lerni
• francuski: (1.1) enseigner, instruire
• górnołużycki: (1.1) wučić
• grenlandzki: (2.1) ilinniarpaa
• hebrajski: (1.1) לימד (limed); (2.1) למד (lamad)
• hindi: (1.1) पढ़ाना (paṛhānā); (2.1) सीखना (sīkhnā)
• hiszpański: (1.1) enseñar; (2.1) aprender
• ido: (2.1) lernar
• interlingua: (1.1) docer, erudir, inseniar, instruer, professar, regentar; (2.1) apprender
• jidysz: (2.1) לערנען זיך (lernen zich)
• kanuri: (1.1) nzə̀kkə̀lìò
• kaszubski: (1.1) ùczëc; (2.1) ùczëc sã
• kataloński: (1.1) ensenyar; (2.1) aprendre, estudiar
• litewski: (1.1) mokyti, mokytojauti; (2.1) mokytis
• liwski: (2.1) oppõ
• łaciński: (1.1) doceo, erudio; (2.1) disco, studeo
• nepalski: (1.1) सिकाउनु (sikāunu)
• niemiecki: (1.1) beibringen, lehren; (2.1) lernen
• norweski (bokmål): (1.1) lære
• pali: (2.1) adhīyati
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1) czasownik kierunkowy: uczyć mnie, ty uczysz mnie: ; on/ona mnie uczy: , ; uczyć ciebie: ; (2.1) ,
• rosyjski: (1.1) учи́ть; (2.1) учи́ться
• rumuński: (1.1) învăța; (2.1) învăța
• slovio: (1.1) poucxit (поучит); (2.1) ucxit (учит)
• staroangielski: (2.1) leornian
• suahili: (1.1) fundisha, somesha
• szwedzki: (1.1) lära; (2.1) lära sig, läsa
• turecki: (1.1) öğretmek; (2.1) öğrenmek
• tuvalu: (2.1) tauloto
• tybetański: (1.1) སྟོན་པ
• ukraiński: (1.1) вчити; (2.1) вчитися
• wilamowski: (1.1) byłiyn, underrychta; (2.1) łiyn
• włoski: (1.1) insegnare
• wolof: (1.1) jàngal

źródła: